خوزنا : توافق ايران و آژانس چه تاثيري بر مذاكرات دارد؟
سه شنبه، 23 شهریور 1400 - 18:22 کد خبر:116252

خبرآنلاين: كارشناس مسائل هسته اي گفت: توافقي كه در تهران با گروسي انجام گرفت اثرش را تقريبا فوري بر جلسه شوراي حكام گذاشت.

سفر رافائل گروسي به تهران كه در دقايق آخر حتمي شد، با يك توافق ميان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و كشورمان همراه بود. توافقي كه زير ميز كساني زد كه به دنبال صدور قطعنامه عليه ايران در شوراي حكام بودند. به نظر مي‌رسد آنچه كه در تهران ميان دبيركل آژانس بين المللي انرژي اتمي و محمد اسلامي گذشت، ادامه همان فعاليت هايي است كه تا اسفند ماه دنبال مي شد و به دليل مخالفت مجلس و پايان مهلت آژانس، متوقف شده بود.

با حسن بهشتي پور كارشناس مسائل هسته اي در مورد توافق اخير و نشست شوراي حكام در وين به گفتگو نشسته ايم:

روز يكشنبه در سفر رافائل گروسي به تهران دو طرف به توافقي دست يافتند كه منجر به نتايج مثبتي شد. شما اين توافق و روز نخست از نشست شوراي حكام را چطور ارزيابي مي كنيد؟

در اجلاس شوراي حكام به دنبال قطعنامه عليه ما بودند. توافقي كه در تهران به دست آمد مانع از صدور قطعنامه شد. سياست كجدار مريز فعلا تا استارت بعدي آژانس ادامه پيدا مي كند. البته اقاي اسلامي قرار است هفته اينده به وين سفر كند و بعد اقاي گروسي به تهران سفر كند. بايد ديد كه راجع به چه موضوعاتي قرار است صحبت كنند. احتمالا يكي از اين موضوعات چهارسوالي است كه آژانس بهانه گير آورده و راجع به آن صحبت مي كنند. اگر اين مساله حل شود شايد يك مقداري كمك به باز شدن گره همكاري هاي ايران و آژانس كند.

اين گره هايي كه اشاره كرديد از طرف مقابل بسيار بزرگ نمايي شده و روي آن به عنوان نمونه هايي از اينكه ايران دست به اقداماتي فراتر از قانون زده، دست گذاشته اند. اما با توجه به رويكردي كه مجلس و دولت در ايران به توافق با آژانس دارند ايا مي توان انتظار حل اين مسائل را بين دو طرف داشت؟

ما وقتي مي خواهيم فعاليت هاي صلح اميز هسته اي داشه باشيم ناچاريم به سوالات نهاد ناظر بر فعاليت هاي هسته اي پاسخ دهيم. ما در دنيا تافته جدا بافته نيستيم كه انتظار داشته باشيم برخورد متفاوتي با ايران شود. آنها سوالاتي دارند كه در مكان هايي كه اورانيوم غني سازي شده وجود داشته چه خبر است. البته خوشبختانه موضوع براي هفده سال پيش است و طبق گزارش هاي غربي ها ميزان غني سازي آن هم پايين بوده. ما بايد راه حلي پيدا كنيم. در ديپلماسي راه حل هميشه هست و اگر اين خواسته وجود داشته باشد كه از طريق مسالمت آميز اين مساله حل شود، امكانش وجود دارد.

راه حل هم ديپلماتيك است و نه هسته اي. خود اين چهارسوال هم نه جنبه عمومي و نه فني دارد بلكه سياسي است. يك بهانه اي از سوي آنها پيدا شده و راهش هم اين است كه از طريق ديپلماتيك و سياسي اين بهانه را برطرف كرد.

سخنراني گروسي در شوراي حكام لحن خيلي جالبي نداشت و به نظر مي آمد با وجود اينكه در تهران توافقات خوب پيش رفته، اما او از روند موجود نارضايتي هايي دارد. شما اين گفته ها را چطور ارزيابي كرديد؟

اقاي گروسي آنجايي كه در مورد مسائل فني و حقوقي صحبت مي كند مشكلي نيست. اما نبايد ابراز نگراني كند. كار مدير آژانس اين نيست كه ابراز نگراني كند. مدير كل آژانس تيم تحقيق دارد و بر اساس گزارش آنها بايد به شوراي حكام گزارش دهد. اما فضاسازي و ابراز نگراني خارج از حيطه كار اوست و به اين جو سازي مي گويند. او مي خواهد ايران را وادار كند تا امتياز بيشتري دهد يا همكاري بيشتري كند. اما تهران هم مي گويد كه اگر مي خواهيد ما در سطح برجام با شما همكاري كنيم، بايد طرف هاي برجام را مجبور كنيد كه تعهدات خود را انجام دهد و در اين صورت ما هم اين كار را خواهيم كرد. اظهارات گروسي بيشتر فضا سازي سياسي براي وارد كردن فشار بيشتر بر ايران به حساب مي آيد.

ما واكنش مثبت روس ها را نسبت به وقايع اخير داشتيم. يك نگراني براي ايران اين بود كه دو كشور روسيه و چين در پي كاهش تعهدات ايران، به سمتي بروند كه پيش از آن هم سابقه اش را داشته اند. يعني پشت غربي ها بايستند. ايا اين نگراني فعلا حل شده است؟

تا زماني كه ايران در چارچوب همكاري هاي آژانس كارش را ادامه دهد، همكاري چين و روسيه را خواهد داشت. اما اگر با اژانس مشكلي پيدا كند يا به هر دليلي همكاري اش را با آن قطع كند، حتما با پكن و مسكو به مشكل خواهد خورد. چين و روسيه هم تلقي شان اين است كه ايران داراي بمب هسته اي تهديدي عليه آنهاست. قطع كردن همكاري با آژانس هم به معناي آن است كه يك كشور ميخواهد از فعاليت صلح آميز هسته اي فاصله بگيرد. اين ها موضوعاتي است كه بسيار براي آن دو كشور حساس است و موضوع را مثل همان دوره اي كه به قطعنامه هاي شوراي امنيت راي مثبت مي دادند برمي گرداند. بهترين راه ادامه همكاري ها با آژانس است.

برخي معتقدند كه توافقي كه در تهران ميان آژانس بين المللي انرژي اتمي و ايران شكل گرفت و عقب نشيني كشورها از ايجاد قطعنامه عليه ايران، صاف كردن مسير بازگشت به مذاكرات در وين است. ايا شما هم معتقديد كه توافقات مي تواند بر مساله گفتگو ها در وين موثر باشد؟

بدون شك همينطور است. اگر ايران با آژانس دچار مشكل مي شد يا پاي قطعنامه شوراي حكام عليه ما صادر مي شد تاثير مستقيمي بر مذاكرات وين مي گذاشت و حتي ممكن بود كه مذاكرات را منتفي كند. بنابراين نفس رسيدن به توافق با آژانس اقدام مثبتي بود و كمك كرده به اين كه مذاكرات اگر قرار است شروع شود،‌زودتر اين اتفاق بيفتد. چون برگزاري سريعتر اين نشست به سود ايران و دير شدنش به ضرر ماست. هر روز كه از تحريم هاي آنها عليه كشورمان مي گذرد، مشكلاتمان هم بيشتر خواهد شد.