خوزنا : حفظ باروري بيماران مبتلا به سرطان پيش از شيمي درماني
سه شنبه، 20 مهر 1400 - 21:20 کد خبر:119008

ايرنا:عضو هيات علمي گروه ناباروري زنان پژوهشگاه رويان گفت: مراكز درماني بايد بيماران مبتلا به سرطان را كه در سن باروري هستند به مراكز درمان ناباروري ارجاع دهند تا در صورت تمايل آنها براي حفظ باروري اقدام شود.

دكتر فيروزه غفاري روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ايرنا درباره اهميت روش هاي حفظ باروري اظهار داشت: از روش هاي حفظ باروري به اين دليل استفاده مي شود كه اگر فرد دچار بيماري خاصي مثل سرطان شد، بتواند پشتوانه اي داشته باشد و از اين روش ها براي حفظ باروري استفاده كند

وي با يادآوري اينكه چقدر در مراكز درماني افراد بيمار و مبتلا به سرطان كه در سن بارداري هستند به مراكز مربوطه براي حفظ بارداري ارجاع داده مي شوند، خاطرنشان كرد: در مطالعه اي كه در آمريكا انجام شد، افراد در سن باروري كه مبتلا به سرطان هستند و به آنكولوژيست مراجعه مي كنند، طبق شيوه نامه اي كه در انجمن سرطان آمريكا وجود دارد بايد حتما به متخصص ناباروري ارجاع داده شود تا اگر بيمار تمايل به باروري در آينده و پس از بيماري اش داشته باشد به وي كمك شود

اين متخصص ناباروري يادآور شد: در چنين كشورهايي طبق آمارها فقط ۵۰ درصد بيماران به متخصصين ناباروري ارجاع داده مي شوند و اين نشان مي دهد در كشورهاي توسعه يافته هم هنوز در اين زمينه با مشكل مواجه هستيم. با اين وجود، ما هم در جريان كنگره ها و سمينارها حتما بخشي را به بحث حفظ باروري در سرطان اختصاص مي دهيم تا به فرهنگ سازي اين موضوع كمك شود. از طرفي ه خود بيماران نيز آگاهي شان زياد شده و با جست و جو در اينترنت و تحقيق متوجه اين مساله مي شوند.

ارتباط داروهاي شيمي درماني با ناباروري

غفاري به داروهايي كه بيماران مبتلا به سرطان استفاده مي كنند اشاره و تصريح كرد: گاهي داروي شيمي درماني را از لحاظ اثراتي كه روي گناد مي گذارد به سه دسته تقسيم مي كنند. اثرات خيلي شديد مثل داروهايي كه قبل از پيوند مغز و استخوان استفاده مي شود. اينها اثرات خيلي شديدي بر عملكرد تخمدان مي گذارد و در ۸۵ درصد موارد فرد بيمار با يائسگي زودرس مواجه مي شود. اثرات يكسري داروها متوسط و يكسري هم ضعيف هستند. هر قدر اثر شيمي درماني بر تخمدان كمتر باشد امكان تخمك گذاري وبارداري خودبه خود در آينده هم بيشتر است

وي ادامه داد:  قطعا براي بيماراني كه در سن بالاتري قرار دارند يا بيماري آنها  به گونه اي است كه درمان خطرپذيري بيشتري براي يائسگي زودرس دارد از روش هاي حفظ باروري بايد استفاده كنند، ه بسياري از بيماران قبل از درمان سرطان، به رويان مراجعه كرده و تخمك خود را منجمد يا از ديگر روش هاي حفظ باروري استفاده مي كنند يا فرد مي تواند از روش اهداي تخمك براي بارداري استفاده كند.

عضو هيات علمي گروه ناباروري زنان رويان همچنين گفت: در اين صورت بيمار پس از پشت سر گذاشتن بيماري سرطان به متخصص ناباروري مراجعه مي كند و اگر عملكرد تخمدان از بين رفته باشد و تخمكي از قبل نداشته باشد، تخمك را بايد از اهدا كننده دريافت و با توجه به شرايط بدني، جسماني و وضعيت رحم بيمار براي باروري وي اقدام كرد.

غفاري با بيان اينكه در روش هاي حفظ باروري، بايستي يك تيم متخصص كار فرد را انجام داده و وي را راهنمايي كنند، اظهار داشت: در پژوهشگاه رويان كارگروهي براي راهنمايي بيماران تشكيل شده است.اين كارگروه دو بخش درماني و تحقيقاتي است. هدف اصلي اين كارگروه ارائه خدمات درماني و بهينه به بيماران مبتلا به سرطان است كه كار آن را تيم چند تخصصي درمان انجام مي دهد. اعضاي اين گروه شامل متخصص رشته نازايي زنان، متخصص ناباروري مردان، متخصص جراح سينه، متخصص تصوير برداري، آنكولوژي، پزشكي قانوني، بيهوشي است. در اين كارگروه برحسب نوع بيماري فرد، متخصصين در رابطه با آن ارگان درگير به فرد بيمار مشاوره مي دهند

وي تصريح كرد: از آنجايي كه اين افراد معمولا پراسترس هستند، متخصص روانپزشكي هم داريم. حتي جراح لاپاروسكوپي هم در اين كارگروه وجود دارد كه اگر بيمار كانديد پيوند يا برداشت بافت تخمدان شد در اين زمينه  كمك مان كند.

استفاده از روش‌هاي درمان ناباروري قبل از شيمي درماني
عضو هيات علمي گروه ناباروري زنان رويان ادامه داد: به همين دليل وقتي بيمار به ما مراجعه مي كند، همان روز توسط سرپرستار به گروه درماني راهنمايي مي شود و بيمار وقت را از دست نمي دهد. سپس متخصص ناباروري وي را معاينه و همان روز يا  كارهاي بيمار به صورت اورژانس به نسبت شرايط و بيماري فرد در مدت دو هفته يا كمتر انجام مي شود. در ادامه اگر مشخص شود كه فرد كانديد تحريك تخمك گذاري يا فريز جنين يا تخمك است اين كار با رضايت و تمايل فرد انجام مي شود و بيمار هم بعد از اينكه تخمكش برداشته شد مي تواند ادامه مراحل درمان سرطان خود مثل شيمي درماني يا جراحي يا راديوتراپي را انجام دهد.

غفاري تصريح كرد: در اين مدت زمان دو هفته اي فرد مي تواند براي بيماري سرطان سي تي اسكن  انجام بدهد اما قادر به شيمي درماني نخواهد بود. بايد اين كار را پس از روند دوهفته اي انجام دهد. اين درحالي است كه اگر بيمار زماني به ما مراجعه كند كه پيش از آن شيمي درماني انجام داده باشد، ما تا ۶ ماه نمي توانيم كارهاي درماني براي تحريك تخمك يا فريز و جنين و تخمك را انجام دهيم. بنابراين هميشه توصيه مي كنيم افراد مبتلا به سرطان قبل از شيمي درماني براي مشاوره جهت باروري به رويان مراجعه كنند

وي در توضيح روش فريز بافت تخمدان گفت: اين يكي از روش هاي تجربي است. يعني بيمار به ما مراجعه كرده و فرصتي نيز براي به تاخير انداختن درمان سرطان خود ندارد. در اين حالت ما بخشي از قشر تخمدان وي را برمي داريم، به تكه هاي كوچك تقسيم و در آزمايشگاه فريز مي كنيم. اينها در واقع سلول هاي نابالغ هستند.

غفاري اظهار داشت: پس از اينكه بيماري فرد خوب شد و مراحل درمان سرطانش را پشت سر گذاشت، اگر در طول فرايند درمان دچار نارسايي تخمدان شده و تمايل به بچه دار شدن داشته باشد، به ما مراجعه مي كند و متخصصان نيز پوسته تخمدان برداشته شده رادر لگن پيوند مي زنند.  
 

شيمي درماني بر باروري مردان نيز تاثير دارد
عضو هيات علمي گروه ناباروري زنان رويان تاكيد كرد: در مجموع بيماري كه مشكل سرطاني دارد شرايط پيچيده اي دارد. وقتي مي خواهد باردار شود بايد وضعيت بدني اش بررسي تا مشكلي براي وي پيش نيايد. در روش هاي ياد شده چه روشهاي حفظ باروري استاندارد يعني فريز تخمك و جنين و چه روش هاي تجربي مثل فريز بافت تخمدان اميدواريم به باروري فرد منجر شود.

غفاري با بيان اينكه بيماران بايد از نظر روحيه نيز در شرايط خوبي باشند خاطرنشان كرد: در هر بيماري اگر آرامش كافي داشته باشد، قطعا بدن هم بهتر جواب مي دهد.  

اين پزشك متخصص ناباروري در بخش ديگري از صحبت هايش به بيماران مرد مبتلا به سرطان اشاره كرد و گفت: در مردان نيز شيمي درماني باعث اثرات مخرب بر فعاليت بيضه مي شود و ممكن است فعاليت بيضه كه ساختن اسپرم است را دستخوش تغيير كند. سن فرد، نوع دارويي كه مصرف مي كند و ارگان درگير سرطان بر ميزان اين اثرات نقش مهمي دارند.

غفاري خاطرنشان كرد: در پژوهشگاه رويان، تمام تلاش و تمركز ما اين است كه از نظر پايه اي چه كارهايي مي توانيم انجام دهيم تا بيماران خدمات بهتري دريافت كنند، به همين دليل در كنار كارگروه آنكولوژي درماني، كارگروه آنكولوژي تحقيقاتي موازي يكديگر مشغول فعاليت هستند.