يك فوق تخصص غدد درونريز و متابوليسم كودكان گفت: از آنجا كه ديابت نوع ۱ از بيماريهاي خودايمني محسوب ميشود، عامل وراثت (ژنتيك) و عوامل محيطي در آن مؤثر هستند.
دكتر سولماز حيدري با بيان اينكه بيماري ديابت بين كودكان و نوجوانان بيش از پيش شيوع پبدا كرده و آگاهي از مسائل و خطرات ديابت در كودكان بسيار حائز اهميت است، اظهار كرد: ديابت به دو نوع ۱ و ۲ طبقهبندي ميشود كه در هر دو نوع ديابت، اگر والدين قادر به تشخيص علائم و نشانههاي بيماري باشند، ميتوانند به كودك خود كمك كنند تا با شناسايي و درمان به موقع، شانس بيشتري در كنترل اين بيماري داشته باشند.
ايسنا، وي در تعريف ديابت افزود: با تبديل مواد غذايي در بدن به قند ساده به نام گلوكز و سپس وارد شدن به سلولها از طريق جريان خون، انرژي بدن تأمين ميشود. در صورتي كه قند در خون بماند و وارد سلولها نشود، قند خون افزايش يافته و در نتيجه بيماري ديابت بروز ميكند؛ علت بروز اين بيماري كمبود انسولين يا متوقف شدن آن است، انسولين هورموني است كه باعث ورود قند از خون به سلولها و در نهايت، تأمين انرژي بدن ميشود.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز در خصوص چگونگي بروز انواع ديابت بيان كرد: علت ايجاد هر دو ديابت نوع ۱ و ۲ به انسولين مرتبط است. در ديابت نوع ۱، سيستم ايمني بدن با ايجاد پادتن به سلولهاي توليدكننده انسولين در لوزالمعده حمله كرده و آنها را از بين ميبرد، در نتيجه توليد انسولين در بدن متوقف ميشود و قند خون افزايش مييابد.
وي با اشاره به اينكه عامل بروز ديابت نوع ۱ ارثي است، گفت: از آنجا كه ديابت نوع ۱ از بيماريهاي خودايمني محسوب ميشود، عامل وراثت (ژنتيك) و عوامل محيطي در آن مؤثر هستند. اينكه چه عوامل محيطي باعث بروز اين بيماري در يك كودك ميشود و در كودك ديگر بروز نميكند، هنوز مشخص نيست و تحقيقات در اين زمينه در حال انجام است.
حيدري تصريح كرد: معمولاً ديابت نوع ۱ بين كودكان و نوجوانان شايع است؛ در افراد مبتلا به ديابت نوع ۱ دريافت انسولين امري لازم و ضروري است. در حال حاضر تنها و بهترين روش جبران كمبود انسولين، استفاده از انسولين به شكل تزريق است كه در اين خصوص والدين بايد نسبت به انجام به موقع و منظم آن توجه ويژه داشته باشند. مراجعات مكرر به پزشك مربوطه به منظور انجام غربالگريهاي لازم را نيز بايد مدنظر قرار دهند.
وي افزود: در حال حاضر براي ديابت نوع ۱ درماني وجود ندارد اما تحقيقات در زمينه ژن درماني، داروهاي ترميمي با استفاده از سلولهاي بنيادي و پيوند جزاير لانگرهانس، به عنوان گزينههاي احتمالي درمان وجود دارد.
فوق تخصص غدد درونريز و متابوليسم كودكان گفت: در ديابت نوع ۲ بدن به ميزان مورد نياز انسولين توليد نميكند يا فرايند توليد انسولين به خوبي صورت نميگيرد. از عوامل اصلي بروز اين نوع ديابت افزايش وزن، كم تحركي و رژيم غذايي نادرست است.
وي افزود: شانس ابتلا به ديابت نوع ۲ با افزايش سن در افراد بالاي ۴۰ سال بيشتر ميشود، هر چند احتمال ابتلاي آن در كودكان نيز وجود دارد.
حيدري گفت: افزايش ادرار يا شب ادراري، احساس تشنگي شديد و ميل به نوشيدن مايعات زياد، كاهش وزن بدون دليل در زمان كوتاه، خستگي و كاهش انرژي و بهبود طولاني مدت زخمها، از علائم ديابت در هر دو نوع ۱ و ۲ است. اولين و شايعترين علامت، شب ادراري در كودكان است. علاوه بر علائم مشترك، افزايش چربي و فشارخون و نقص ايمني از علائم ديابت نوع ۲ هستند.
وي بيان كرد: والدين با مشاهده يك تا دو علامت از علائمي كه به آنها اشاره شد، بايد نسبت به درمان سريع و مراجعه كودك خود به مراكز درماني اقدام كنند. متأسفانه گاهي ديده شده كه خانوادهها زماني كه كودك با علائم شديد و خطرناك (خون اسيدي، بدحالي و كاهش هوشياري) روبهرو است به پزشك مراجعه ميكنند.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز افزود: اگر در مراحل اوليه بيماري، تشخيص زودهنگام و درمان به موقع صورت نگيرد، بدن به دنبال تأمين سوخت و ساز خود از طريق چربيها در مراحل بعدي برر ميآيد و در نهايت در انتهاي بيماري اقدام به توليد اسيدي به نام كتواسيدوز ميكند؛ اين اسيد سمي و براي بدن بسيار خطرناك و كشنده است و نيازمند مراقبتهاي پزشكي و اورژانسي است.
وي گفت: براي درمان ديابت نوع ۲ ميتوان اقداماتي از جمله ورزش منظم، كاهش وزن و رژيم غذايي مناسب و استفاده از داروهاي تجويزشده توسط پزشك مربوطه را انجام داد.
بنا بر اعلام مركز آموزشي درماني كودكان ابوذر اهواز، حيدري در خصوص چگونگي پيشگيري از ديابت تصريح كرد: هنوز نميتوان از ديابت نوع ۱ پيشگيري كرد و براي جلوگيري از ديابت نوع ۲ نيز سبك زندگي فعال و سالم، رژيم غذايي مناسب مانند استفاده از سبزيجات، ميوهها، غذاهاي كمچرب و پروتئينها و اجتناب از مصرف فست فودها، شيرينيجات و چربيها توصيه ميشود.