خوزنا : اين سه تالاب در بدترين وضعيت هستند
یکشنبه، 16 بهمن 1401 - 12:53 کد خبر:160258
به گزارش پايگاه خبري خوزنا و به نقل از ايلنا: آرزو اشرفيزاده، مديركل دفتر حفاظت و احياي تالابهاي سازمان حفاظت محيطزيست اظهار داشت: براساس مطالعاتي كه در سال ۹۸ انجام شده است، از ۳.۴ ميليون عرصه تالابي ايران، حدود ۱.۵ ميليون هكتار پتانسيل غبارخيزي دارند. البته سطح غبارخيزي تالابهاي مختلف متفاوت است، اما بيشترين سطح غبارخيزي مربوط به تالاب جازموريان است، همچنين برخي از ديگر تالابهاي بزرگ كشور مانند هامون و گاوخوني نيز چنين وضعيتي دارند.
وي افزود: هامون، جازموريان و گاوخوني، سه تالابي هستند كه از بين تمام تالابهاي كشور بدترين وضعيت را از نظر آبگيري دارند و تقريبا هر سه به صورت كامل خشك شدهاند. متاسفانه با وجود گذشت بيش از چهار ماه از سال آبي جاري، هنوز هر سه تالاب هيچگونه ابي دريافت نكردهاند و اين در حالي است كه در سال آبي گذشته نيز گاوخوني هيچ حقابهاي نگرفت، هيچ حقابهاي از سمت رودخانه هيرمند به سمت هامون رهاسازي نشد و ميزان آبگيري تالاب جازموريان نيز نسبت به حقابه تعيينشده توسط سازمان محيطزيست بسيار كمتر بود. البته سازمان محيطزيست پيگير تخصيص حقابه تمام تالابها است.
اشرفيزاده با بيان اين كه سالهاست عملا هيچگونه حقابهاي به تالاب گاوخوني نرسيده است، عنوان كرد: در چند سال گذشته هيچ حقابهاي وارد تالاب گاوخوني نشده و تنها آبهايي كه به اين تالاب ميرسد، بخشيهايي از پساب است و گاوخوني در حال حاضر تقريبا به صورت كامل خشك است. روند تامين نشدن حقابه تالاب گاوخوني به گونهاي است كه حتي در سيل سال ۹۸ نيز كه منابع آبي زيادي وارد حوضه آبريز اين تالاب شد، ارادهاي جدي براي تامين حقابه گاوخوني وجود نداشت.
مديركل دفتر حفاظت و احياي تالابهاي سازمان محيطزيست درباره آخرين وضعيت درياچه نمك و ساير تالابهاي استان قم نيز توضيح داد: متاسفانه در سالهاي اخير و بخصوص در سال آبي جاري، استانهاي تهران و قم كه جزو حوضه آبريز درياچه نمك محسوب ميشوند، وضعيت بارشي مناسبي نداشتهاند و همين مساله نيز باعث شده است كه اين درياچه و تالابهاي اقماري آن در شرايط نامناسبي قرار بگيرند.
وي در ادامه تاكيد كرد: در سالهاي گذشته، مطالعاتي درباره حوضه آبريز درياچه نمك انجام شده و اخيرا نيز مجددا مطالعه مسائل مربوط به تالابهاي اين حوضه آبريز در دستور كار سازمان محيطزيست قرار گرفته است و اميدواريم براساس نتايج اين مطالعات، بتوانيم براي تامين حداقلي حقابه تالابهاي اين حوضه با همكاري وزارت نيرو گام مثبتي را برداريم.
اشرفيزاده با اشاره به برخي خبرهاي خوب مربوط به تالابهاي كشور گفت: خوشبختانه در سال آبي جاري تالابهاي اقماري حوضه آبريز درياچه اروميه مانند تالابهاي درگه سنگي و شورگل كه در چند سال اخير وضعيت مناسبي را نداشتند و در فهرست قرمز (مونترو) كنوانسيون رامسر قرار گرفته بودند، با پيگيري سازمان محيطزيست و همكاري وزارت نيرو آبگيري شدند. در حال حاضر وضعيت اين تالابها رو به بهبود است و اميدواريم با عملي شدن قول مساعد مسئولان محترم وزارت نيرو، در ماههاي آتي ساير تالابهاي اقماري درياچه اروميه نيز آبگيري شوند.
اين مقام مسئول در سازمان حفاظت محيطزيست درباره آخرين وضعيت تالاب بختگان نيز توضيح داد: با وجود اين كه در سال آبي گذشته هيچگونه حقابهاي به بختگان نرسيد، اما در سال آبي جاري با پيگيريهاي سازمان محيطزيست، ۳۰ ميليون متر مكعب آب وارد تالاب بختگان شده است و طبق وعدههايي كه مسئولان محترم وزارت نيرو دادهاند، قرار است تا بر اساس آب موجود ۱۰۰ ميليون متر مكعب آب وارد تالاب بختگان شود. البته ما از وزارت نيرو درخواست كردهايم كه اين آب به صورت يكجا به اين تالاب تحويل داده شود و اميدواريم اين اتفاق در ماههاي آينده رخ دهد. البته حداقل نياز آب محيطزيستي بختگان بيش از اين رقم است.
وي گفت: خوشبختانه اكنون تالابهاي چغاخور و گندمان در استان چهارمحال و بختياري وضعيت بسيار خوبي دارند و همچنين تالابهاي كانيبرازان و سولدوز در استان آذربايجان غربي نيز وضعيت مناسبي دارند.
در سال آبي گذشته فقط حدود يك سوم حقابه درياچه اروميه تحويل داده شد
مديركل دفتر حفاظت و احياي تالابهاي سازمان محيطزيست با بيان اين كه درياچه اروميه همچنان در شرايط مناسبي قرار ندارد، عنوان كرد: متاسفانه در سال آبي گذشته تنها حدود يك ميليارد و ۱۰۰ ميليون متر مكعب حقابه به درياچه اروميه تحويل داده شد كه اين ميزان، تقريبا حدود يك سوم حقابه محيطزيستي تعيينشده براي اين درياچه است، زيرا حقابه درياچه اروميه سالانه ٣٠٤ مبليارد متر مكعب است. البته وزارت نيرو وعده داده است كه تا پايان بهمنماه تونل كانيسيب را افتتاح كند و در فاز اول ۳۰۰ ميليون متر مكعب آب از سد سيلوه به درياچه اروميه انتقال يابد.
وي در ادامه تاكيد كرد: اميدواريم با افزايش رصد و پايش برداشت از منابع آبي حوضه آبريز درياچه اروميه و جلوگيري از برداشتهاي غيرمجاز، در سال آبي جاري از ديگر مسيرهاي آبي به جز تونل كانيسيب نيز بيشتر از سال گذشته آب به درياچه اروميه انتقال پيدا كند و امسال بتوانيم بخش بيشتري از حقابه تعيينشده براي درياچه اروميه را دريافت كنيم. البته خوشبختانه با وجود خشكسالي نسبتا شديدي كه در چند سال گذشته در حوضه آبريز درياچه اروميه وجود داشت، در روزهاي اخير بارندگيهاي مناسبي را در اين حوضه آبريز شاهد بوديم.
اشرفيزاده در پاسخ به اين سوال كه چه مقدار از وضعيت نامناسب امروز تالابهاي ايران ناشي از بيتوجهي به اصول توسعه پايدار و سوء مديريت منابع و مصارف آبي است و سهم تغيير اقليم و تبعات محيطزيستي ناشي از آن را در شرايط كنوني تالابهاي كشور چطور ميتوان ارزيابي كرد، توضيح داد: قطعا مديريت ناپايدار منابع آبي حوضههاي آبخيز مختلف در سالهاي اخير بيشتر از مسائل مربوط به تغيير اقليم در وضعيت نامناسب امروز بخش زيادي از تالابها تاثير گذاشته است. يعني با وجود اين كه نميتوان نقش تغيير اقليم در تسريع روند خشك شدن برخي تالابهاي كشور را انكار كرد، اما حتما بخش زيادي از علل وضعيت نامناسب بيشتر تالابهاي ما در مديريت ناپايدار منابع آبي و توسعه كشاورزي بدون در نظر گرفتن اصول محيطزيستي در حوضه هاي آبخيز گوناگون ريشه دارد.
اين مقام مسئول در سازمان محيطزيست ادامه داد: براي اين كه بتوانيم درصد دقيقي را درباره مقايسه نقش تغيير اقليم و مديريت ناپايدار منابع و مصارف آبي در تشديد روند خشك شدن تالابهاي ايران بيان كنيم، نياز به انجام مطالعات گستردهاي وجود دارد، اما بررسيهاي علمي نشان ميدهد مسائل مديريتي قطعا بيشتر از موضوعات طبيعي مانند خشكسالي و ديگر تبعات تغييرات اقليمي در خشك شدن تالابها نقش داشته است؛ به طور مثال، در سالهاي گذشته ستاد احياي درياچه اروميه، مطالعهاي را درباره عوامل موثر بر تشديد روند خشك شدن اين درياچه انجام داده و اعلام كرده بود كه متغيرهاي اقليمي تنها حدود ۱۶ درصد در اين زمينه تاثير گذاشتهاند.
وي در ادامه تاكيد كرد: اساسا در سطح جهان رابطه بين تغيير اقليم و خشك شدن تالابها دو سويه است، به نحوي كه هم نوسانات اقليمي روي تسريع فرآيند خشك شدن تالابها اثر ميگذارد و هم نابودي تالابها بر تغيير اقليم موثر است، زيرا تالابها يكي از مهمترين عوامل طبيعي تثبيتكننده كربن هستند و باعث كاهش انتشار دياكسيد كربن به عنوان مهمترين گاز گلخانهاي عامل بروز تغييرات اقليمي ميشوند، بنابراين خشك شدن تالابها باعث تخريب يكي از منابع اصلي كاهش انتشار گازهاي گلخانهاي ميشود و تسريع روند تغييرات اقليمي را به همراه دارد. همچنين هرچقدر آثار سوء ناشي از تغيير اقليم شامل گرمايش جهاني، نوسانات بارشي و افزايش احتمال وقوع خشكسالي بيشتر شود، روند خشك شدن تالابها نيز سرعت بيشتري به خود ميگيرد.