خوزنا : رمزنگاري شبكه‌هاي‌اجتماعي، پايان فيلترينگ‌هوشمند
یکشنبه، 14 آبان 1396 - 11:45 کد خبر:72460
خبرگزاري ايسنا:از زمان آغاز فيلترينگ هوشمند به گفته مسئولان ارتباطات و فناوري اطلاعات، حدود ۱۱۰ ميليارد تومان صرف اين پروژه شده است و اكنون كه پيام‌رسان‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي به سيستم رمزنگاري مجهز و در برابر فيلترينگ مقاوم شده‌اند، بايد ديد اين سرمايه در كجا هزينه مي‌شود و روش كنوني براي پالايش مطالب نامناسب چيست؟
داستان فيلترينگ هوشمند زماني آغاز شد كه مسئولان وزارت ارتباطات دريافتند راه جلوگيري از انتشار مطالب مستهجن و نامناسب، فيلتر تمامي محتواي يك سايت نيست. سيستم فيلترينگ هوشمند برخلاف روش‌هاي سنتي فيلترينگ باعث نمي‌شود دسترسي به يك سايت به طور كامل محدود شود بلكه تنها محتواي نامناسب و غيرمجاز روي آن سايت غيرقابل دسترسي خواهد شد.
واعظي به عنوان وزير ارتباطات وقت درسال ۱۳۹۳ از پيگيري طرح فيلترينگ هوشمند خبر داد تا مانع مسدود شدن تمام يك وب‌سايت و يا پيام‌رسان شود.
در مقاطع زماني متفاوت، وزارت ارتباطات راهكارهايي را براي پيشبرد فيلترينگ هوشمند مطرح كرد. از جمله اين كه از همان ابتدا از فعاليت سه دانشگاه براي طراحي فيلترينگ هوشمند خبر داد كه البته نيازمند سرمايه‌گذاري‌هاي زيادي نيز بود و در نهايت، تفاهم‌نامه‌اي بين شركت ارتباطات زيرساخت و پژوهشگاه ICT منعقد و مقرر شد مرحله اول سامانه پالايش هوشمند فضاي مجازي تا پايان خرداد 94 به بهره‌برداري برسد كه با بهره‌گيري از آن، امكان تفكيك، مميزي و پالايش صفحات زيرمجموعه سايت‌هاي اينترنتي فراهم و تنها بخشي از محتواي سايت كه به عنوان محتواي غير اخلاقي تشخيص داده شده، غيرقابل دسترسي شود.
فيلترينگ هوشمند حتي در مقطعي واكنش رئيس‌جمهور را در پي داشت و وي خواستار ادامه راه و رفع نواقص به منظور تكميل طرح‌ها در صيانت از محتواي فضاي مجازي شد.
واعظي به عنوان وزيرارتباطات وقت ضمن اعلام نظر خود درباره فيلترينگ هوشمند، با بيان اين كه ۸۵ تا ۹۰ درصد محتواي برخي سايت‌ها، محتواي سالم به حساب مي‌آيد گفت: با سيستم فيلترينگ هوشمند مي‌توان درصدي از اين سايت‌ها را كه محتواي مجرمانه و غيراخلاقي دارندمسدود كرد. وي فيلترينگ هوشمند را پروژه ۱۰ماهه‌اي اعلام كرده بود كه در سه مرحله اجرايي مي‌شود. اين پروژه از دي ۹۳ در مرحله اول به صورت آزمايشي روي اينستاگرام اجرا شد تا در صورت موفقيت‌آميز بودن مرحله دوم آن نيز اجرايي شود كه البته پس از آن وزير ارتباطات اعلام كرد اجراي اين طرح، ۸۳ درصد موفق بوده است.پس از آن، واعظي در مرداد ۹۴، از ورود به مرحله دوم فيلترينگ هوشمند خبر داد و گفت:سرمايه‌گذاري زيادي براي اين طرح صورت گرفته و تلاش داريم صفحات غيراخلاقي را از هر طريقي كه ممكن است از دسترس خارج كنيم و حال در اين زمينه چه از طريق فيلترينگ هوشمند و چه از طريق مذاكره با شركت‌ها تلاش‌هاي متعددي جريان دارد.
واعظي بهمن ۹۴ در حالي كه بيش از ۱۰ ماه از آغاز فيلترينگ هوشمند گذشته بود، اظهار كرد: مناقصه فيلترينگ هوشمند اينستاگرام، تلگرام و ديگر شبكه‌هاي اجتماعي برگزار شده تا در نهايت اين طرح اجرايي شود و بتوان به صورت هوشمند بر محتواي اين شبكه‌هاي اجتماعي نظارت كرد. ۱۱ دانشگاه در زمينه فيلترينگ هوشمند شبكه‌هاي اجتماعي در حال فعاليت هستند و به نتايج مطلوبي نيز دست يافته‌اند تا بتوان اين طرح را به خوبي اجرا كرد.در آن زمان عميديان به عنوان معاون واعظي درباره سرمايه‌گذاري انجام‌شده روي اين پروژه اظهار كرد: بيش از ۱۱۰ ميليارد تومان قرارداد ميان وزارت ارتباطات و صاحب نظران و متخصصان توانمند در بحث فيلترينگ هوشمند منعقد شده است.
واعظي اسفند ۹۴ با اشاره به خروجي‌هاي مرحله اول و دوم فيلترينگ هوشمند گفت: مرحله سوم فيلترينگ شروع شده است.وي مهر۹۵ نيزبا اشاره به طراحي روباتي در شركت ارتباطات زيرساخت كه امكان فيلتر خودكار سايت‌هاي مستهجن را فراهم مي‌كند، درباره نحوه اجراي مرحله سوم فيلترينگ هوشمند نيز توضيح داده بود: هم اكنون مرحله دوم فيلترينگ هوشمند رو به اتمام است. در مرحله سوم اجراي اين طرح نيز با توجه به بحث احراز هويت كاربران اين امكان وجود دارد كه دسترسي به يك سايت و شبكه براي فردي مانند يك پزشك ميسر و براي ديگران غيرممكن شود.
اينستاگرام رمزنگاري شد و فيلترينگ هوشمند متوقف!
اما با وجود تمام هزينه‌ها و تحقيقاتي كه براي فيلترينگ هوشمند شد، اجراي اين پروژه از تير امسال متوقف شد. واعظي درباره توقف فيلتر اينستاگرام اظهار كرد: اينستاگرام رمزنگاري شده و از اين‌رو با كسب اجازه از شوراي عالي فضاي مجازي، با مدير اينستاگرام تماس گرفتيم كه اعلام كردند آمادگي دارند درباره موضوعاتي كه از نظر ما نامناسب است و محدوديت‌هاي خود با آن ها صحبت كنيم. واعظي در پاسخ به اين سؤال كه ديگر فيلترينگ هوشمند روي اينستاگرام اجرا نمي‌شود، گفته بود: اگر مشكل از مبدأ حل شود، تجهيزات فيلترينگ هوشمند را در جاي ديگري استفاده مي‌كنيم.
به نظر مي‌رسد به تازگي تمامي شبكه‌هاي اجتماعي براي حفظ و برقراري امنيت داده‌هاي خود، آن ها را هنگام ارسال و دريافت رمزگذاري (Encryption) مي‌كنند. بدين‌ترتيب تمامي ترافيك اطلاعات فرستاده و دريافت‌شده درون نرم‌افزار طبق الگوريتم خاصي رمزنگاري مي‌شود و قفل اين رمز، تنها در اختيار شركت توليدكننده است. بنابراين كساني كه مي‌خواهند به ترافيك دروني اين نرم‌افزارها دسترسي داشته باشند، بايد با صرف وقت و هزينه‌هاي سنگين به كليد آن ها پي ببرند كه با فرض يافتن اين رمز، به محض تشخيص توسط شركت هدف، با يك تغيير ساده در روش رمزنگاري داده‌هاي نرم‌افزار، باز هم موجبات سردرگمي و تكرار هزينه‌هاي سنگين فراهم مي شود.
صرف هزينه ۱۱۰ ميليارد توماني براي پروژه فيلترينگ هوشمند واكنش‌هاي زيادي را در پي داشت، از جمله اين كه با اين هزينه و به جاي پروژه فيلترينگ هوشمند، امكان حمايت از پروژه‌هاي دانشجويي، پرداخت وام به شركت‌هاي دانش‌بنيان، پيشبرد شبكه ملي اطلاعات، حمايت از شبكه‌هاي اجتماعي و پيام‌رسان‌هاي داخلي و بسياري اقدامات ديگر وجود داشت و اكنون كه پيام‌رسان‌ها از روش‌هايي مانند رمزنگاري داده‌ها استفاده مي‌كنند و فيلترينگ هوشمند ديگر روي آن ها كارساز نيست، بايد ديد اين هزينه كجا استفاده مي‌شود و از سوي ديگر، مذاكره با شركت‌ها براي مسدود كردن فضاي نامناسب در مبدا كه مسئولان وعده‌اش را داده بودند، به كجا رسيده است؟