به گزارش ايسنا – منطقه خوزستان، رودخانههاي بسياري در خوزستان وجود دارد كه به عنوان منابع عظيم آبي كشور و استان به حساب مي آيند و سدهاي بيشماري نيز بر روي آنها ساخته شده است تا بتوانند اين منابع عظيم آبي را كنترل كنند اما با وجود همه اين منابع و به دلايل متعدد خوزستان اكنون با بحران خشكسالي مواجه است، بحراني كه رگهاي حياتبخش اين استان كه همان رودهاي آن است را خشك كرده و خوزستان را تشنهتر و خشك تر از هميشه به حال خود رها كرده است.
بحران آب مسالهاي است كه در حال حاضر گريبان بيشتر شهرستانهاي خوزستان از جمله آبادان و خرمشهر را گرفته است و مردم اين شهرها با اين بحران به طور جدي درگير هستند. خشكسالي در چند سال اخير و كاهش بارش در استانهاي بالادست باعث شده تا ذخاير آب پشت سدها كاهش پيدا كند و زنگ خطري جدي را در بحث تامين آب مورد نياز مردم به صدا درآورد.
كاهش آورد آب رودخانههاي اروندرود، بهمنشير و كارون باعث پيشروي آب دريا از سمت خليج فارس به سمت اروندرود و از آنجا به سمت رودخانه كارون شد تا مردم خرمشهر و آبادان، در لولهكشي هاي منازل خود آبي شورتر از آب دريا را مشاهده كنند. در گذشته آب رهاسازي شده از پشت سدها مانع ورود آب دريا به رودخانه اروند و كارون ميشد اما اكنون به دليل كاهش ذخاير آبي اين مساله ممكن نيست و شرايطي را به وجود آورده تا آب شرب مردم در شهرهاي خرمشهر و آبادان با كاهش كيفيت و شوري بسيار بالايي مواجه شوند به شكلي كه مردم اين شهرها در روزهاي اخير تجمعات اعتراضي داشته و خواستار بهبود وضعيت كيفي آب شدهاند.
آب آبادان هم شور است، هم بوي فاضلاب ميدهد
محمد، جواني حدودا 35 ساله كه در آبادان زندگي ميكند، با گلايه از شوري آب در آبادان ميگويد: "آب در آبادان بسيار شور است و وقتي شير آب را باز ميكنيم، انگار آب دريا از لوله خارج ميشود. شوري آب به كنار، آبي كه در لوله كشي منازل آبادان ميان مردم توزيع ميشود، بوي بسيار بدي هم دارد و اصلا نميتوانيم آن را بنوشيم. آب لوله كشي كه در منازل استفاده ميكنيم، آب فاضلاب است و نه ميتوانيم آن را بنوشيم و نه از آن براي شستن استفاده كنيم".
وي ادامه ميدهد: "آب شرب در آبادان بوي فاضلاب ميدهد و از حدود 10 يا 12 روز پيش نيز شور شده است.ما حتي نميتوانيم با اين آب حمام برويم زيرا اثرات نمك روي بدنمان باقي ميماند و پوست و چشم هايمان به خارش ميافتد. از روزي كه آب در آبادان شور شده است، گاها قطعي آب نيز داريم و واقعا مشخص نيست كه اين وضعيت تا كي قرار است ادامه پيدا كند".
محمد عنوان ميكند: "هرچه از مسئولان ميخواهيم يا صداي ما را نميشنوند يا اينكه گوش هاي خود را با پنبه بستهاند تا صداي ما را نشنوند. اگر مسئولان در آبادان زندگي كنند، قطعا ميبينند كه ما در آبادان آب شيرين نداريم و آب لوله كشي شده در منازل ما شور است و بايد براي اين موضوع فكري كنند".
وضعيت آب در آبادان اصلا خوب نيست
آقاي محمدي، حدودا 55 سال سن دارد و همه عمر خود را در آبادان زندگي كرده است با عصبانيت از وضعيت شوري آب شرب در آبادان گفت: "آب در اين روزها آنقدر شور شده كه حتي دستگاههاي تصفيه آب خانگي ما را نيز خراب كرده است و اين دستگاهها ديگر توان تصفيه آب را ندارند. شوري آب حتي دستگاه تصفيه مركزي يكي از محلهايي كه از آنجا آب خريداري ميكرديم را نيز خراب كرده است".
وي ادامه ميدهد: "وضعيت آب در آبادان اصلا خوب نيست و ما حتي نميتوانيم با آب لوله كشي وضو بگيريم يا حمام كنيم زيرا آبي كه به خانههاي ما مي رسد بسيار شور است. اين روزها وضعيت در آبادان به شكلي شده كه مردم براي اينكه آب بخرند، مجبور هستند در صف بايستند و حتي گاها براي يك بشكه آب با يكديگر دعوا كنند چون به آب نياز دارند و وضعيتشان خوب نيست".
مجبور هستيم آب بخريم
خانمي حدودا 30 ساله كه به همراه يك دختر بچه و دو بشكه آب براي خريد آب تصفيه به يكي از مغازههاي فروش آب تصفيه در آبادان مراجعه كرده است، ميگويد: "وضعيت شوري آب از روز گذشته در آبادان بهتر شده اما همچنان شور است و نميتوانيم از آن براي نوشيدن و يا حتي شست و شوي ظروف استفاده كنيم. بيش از 10 روز است كه آب در آبادان شور شده و مجبور هستيم آب بخريم تا بتوانيم غذا درست كنيم و براي نوشيدن از آن استفاده كنيم".
او عنوان ميكند: "من هر روز مجبور هستم تا براي خريد آب به مغازههايي كه آب تصفيه ميفروشند مراجعه كنم و با توجه به اينكه فرزندان زيادي دارم، هزينه خريد آب براي من بسيار سنگين است و توان پرداخت اين هزينهها را ندارم. گاها مجبور ميشويم از همسايهها آب بگيريم اما آب همه خانهها در آبادان شور است. حتي آب مغازههاي آب تصفيه فروشي نيز شور است و كيفيت خيلي خوبي ندارد".
وضعيت كيفي آب در آبادان بهبود پيدا كرد
در اين زمينه جليل مختار، نماينده مردم آبادان در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اقدامات انجام گرفته براي حل مشكل شوري آب در آبادان گفت: در خصوص بهبود وضعيت آب شرب آبادان چندين پروژه در حال اجرا است تا شاهد بهبود وضعيت كيفي آب در آبادان باشيم. از چند روز گذشته ورودي آب از طريق طرح غدير در شهرستان آبادان به حدود 110 هزار متر مكعب رسيده و با توجه به اين موضوع تا حدودي وضعيت كيفي آب در شهرستان آبادان بهبود پيدا كرد و با اقدامات ديگري كه در شهرستان در حال انجام است، وضعيت آب آبادان بهتر خواهد شد.
وي افزود: در سال گذشته كلنگزني احداث سدهاي پايين دست و بالادست بهمنشير و كارون آغاز شد اما احداث اين سدها حدود سه سال زمان ميبرد تا پس از آن شاهد عدم ورود آب شور دريا به رودخانههاي بهمنشير و كارون باشيم. به جهت اينكه سه سال مدت زمان طولاني براي مردم است، به منظور جلوگيري از ورود آب شور دريا به كارون و بهمنشير، احداث بندهاي موقت از حدود 20روز گذشته در شهرستان آغاز شد و روز گذشته به اتمام رسيد.
مختار ادامه داد: با تكميل اين بند ورود آب شور به رودخانه كارون و بهمنشير كاهش پيدا ميكند و اين مساله باعث ميشود تا EC آب شرب كاهش پيدا كند و مردم آبادان از آبي با كيفيت بالاتر و با شوري كمتر بهرهمند شوند.
شوري آب در آبادان نه تنها زندگي بسياري از مردم اين شهر را با اختلال رو به رو كرده است بلكه ساير بخشهاي مهم اين شهر از جمله كشاورزي، صنعت و... نيز تحت تاثير اين موضوع قرار گرفته و با مشكلات فراواني مواجه شدهاند. بالا رفتن EC آب رودخانه كارون و بهمنشير در شهرستان آبادان باعث شد تا بر اساس اعلام شركت پتروشيمي آبادان، اين شركت به دليل شوري بالاي حد مجاز و به جهت جلوگيري از آسيبهاي فني تجهيزات و كمك كردن بهتر به آب شرب مصرفي شهر به مدت 48 ساعت با برنامه ريزيهاي فني از مدارخارج شود.
بخش كشاورزي و نخيلات آبادان نيز به دليل شوري آب دچار مشكلات فراواني شده اند و در خطر نابودي قرار دارند. شوري آب در آبادان علاوه بر زندگي مردم، زندگي كشاورزان و دامداران را با خطر جدي مواجه كرده است. اين مساله به جايي رسيده كه مردم در بسياري از مناطق آبادان با كمبود جدي آب براي آبياري نخيلات و كشت هاي خود مواجه هستند و مناطقي كه آب دارند نيز آبي بي كيفيت است. اين موضوع باعث شده تا بسياري از كشتها و نخلستانهاي آبادان تشنه بمانند و يا از بين بروند.
شوري آب، حيات 2 ميليون نخل آبادان را تهديد ميكند
در اين خصوص ناجي شعيب زاده، مدير اداره جهاد كشاورزي آبادان در گفتوگو با ايسنا با بيان اينكه شوري آب، حيات 2 ميليون نخل آبادان را تهديد ميكند، عنوان كرد: با توجه به شرايطي كه براي كيفيت آب و شوري آن در شهرستان به وجود آمده، شاهد مشكلاتي براي نخلستانهاي شهرستان خواهيم بود.
وي گفت: امسال وضعيت آب از نظر كيفيت مناسب نيست و با توجه به اينكه آبادان در پايين دست رودخانه كارون و بهمنشير قرار دارد و آورد آب نيز كاهش پيدا كرده است، شاهد افزايش شوري آب در آبادان هستيم كه اين مساله قطعا بر حيات نخيلات آبادان اثرگذار خواهد بود.
اگر شوري آب ادامه داشته باشد، همه نخلهاي آبادان از بين ميروند
حاج جاسم يكي از نخلداران آباداني است و با گلايه از وضعيت بد آب و شوري آن در آبادان ميگويد: در گذشته آب داشتيم، كشت ميكرديم و راحت به نخيلاتمان رسيدگي ميكردم اما اكنون ديگر آب نيست و حتي اگر آبي هم به نخيلات برسد شور است و همه چيز را از بين ميبرد.
وي ادامه ميدهد: ما شغلي جز كشاوزي نداريم و فقط در نخلستانهاي خودمان كار ميكنيم اما در حال حاضر كه وضعيت آب خوب نيست، وضعيت ما نيز خوب نيست و همه نخلهاي ما در حال خشك شدن هستند. بايد براي حل اين مشكل فكري شود و از مسولان ميخواهم كه فكري به حال نخلهاي ما كنند زيرا تنها محل درآمد ما اين نخلها هستند اگر اين شوري آب ادامه داشته باشد، همه نخلهاي آبادان از بين ميروند.
بحران آب در حال حاضر به تمامي سطوح زندگي مردم و در مناطق مختلف ايران نفوذ كرده و زندگي ميليونها نفر در كشور و به خصوص در استان خوزستان را تحت تاثير خود قرار داده است. مردم خرمشهر وقتي نداي "خرمشهر، شهر خون، آزاد شد" را شنيدند، شايد پيش خود فكر ميكردند كه روزي ميرسد كه اين شهر خرم شود، اما با گذشت 38 سال از آن روزهاي دردناك، خرمشهر هيچگاه خرم نشد و هميشه با واژه شهر بيگانه بود.
مواجهه مردم خرمشهر با شوري آب در اين روزها، زخمي ديگر بر پيكر هميشه خونين خونين شهر است. شهري كه در محل تلاقي رودخانههاي اروندرود و كارون و در ناحيهاي باتلاقي و پست در دلتاي رودخانهٔ اروندرود قرار گرفته و بر اساس آمار سرشماري سال 95، حدود 171 هزار نفر جمعيت دارد اين روزها و پس 38سال كلنجار رفتن با دردهاي جنگ، بيكاري و... درد جديدي به نام "شوري آب" را در قلب خود احساس ميكند، دردي كه براي مردم خرمشهر تكراري نيست اما به تازگي و به شكلي جديد سر باز كرده است.
مسولان بايد بدبختي مردم خرمشهر را ببينند
ننه ياسين، پيرزني حدود 70 ساله و اهل خرمشهر است. او در حالي كه از يك فروشنده آب، آب تصفيه خريداري ميكند، ميگويد: همه بچههاي من به علت شوري آب مريض شدهاند. ما نميتوانيم از اين آب حتي براي شستن لباسها و ظرفهاي غذايمان هم استفاده كنيم زيرا آب هم شور است و هم بوي خيلي بدي دارد. انگار آبي كه از لوله كشي به ما ميدهند، آب فاضلاب است.
وي ادامه ميدهد: مجبور هستم تا براي خودم و خانوادهام آب بخرم زيرا اگر آب خريداري نكنيم نه ميتوانيم آب بنوشيم و نه حتي ميتوانيم وضو بگيريم و يا دست و صورتمان را بشوييم. آب لوله كشي در خرمشهر آنقدر شور است كه اگر به صورتمان بزنيم، چشمهايمان قرمز ميشود و پوست بدنمان به خارش ميافتد. مسولان بايد بدبختي مردم خرمشهر را ببينند كه حتي آبي براي خوردن ندارند.
ننه ياسين مي گويد: قبلا وضعيت آب در خرمشهر بسيار خوب بود و هيچ مشكلي نداشتيم اما الان وضعيت اصلا خوب نيست و نميتوانيم حتي نماز بخوانيم چون آبي براي وضو گرفتن نداريم. ما هم براي شست و شو و هم براي آشاميدن آب ميخريم اما اين اصلا حق ما نيست. گاهي تانكرهاي آب به محلهها ميآيند و آب رايگان توزيع ميكنند اما كيفيت آن آب هم پايين است.
7 سال است در خرمشهر آب ميفروشم
امين كه حدود 29 سال سن دارد و بچه خرمشهر است ميگويد: حدود 7سال است كه در خرمشهر آب تصفيه ميفروشم و در محلههاي مختلف خرمشهر آب توزيع ميكنم اما در طول اين سالها شوري آب هيچوقت به اين اندازهاي كه اكنون رسيده، نبوده است. يكي دو روز است كه وضعيت آب خرمشهر بهتر شده و شوري آب كمتر شده است اما خرمشهر هميشه مشكل آب داشته و به همين علت من حدود 7سال است كه آب ميفروشم.
او عنوان ميكند: حدود دو ماه است كه وضعيت آب در خرمشهر بدتر شده و به سمت شوري رفته است. از حدود 10 يا 11 روز پيش شوري آب در خرمشهر خيلي زياد شد و از زماني كه شوري آب بالا رفته است، كار تصفيهخانهها هم سخت شده و مغازههايي كه آب تصفيه ميفروشند هم با مشكل آب را تصفيه ميكنند. دستگاههاي تصفيه آب مغازهها خيلي سخت آب را تصفيه ميكنند و تكههاي نمك روي فيلترهاي آن دستگاهها را مي توان به چشم ديد.
امين ادامه ميدهد: آب تصفيه شده هم كيفيت لازم را ندارد تا بتوان از آن نوشيد. دستگاههاي تصفيه آب هم با توجه به اينكه شوري آب خيلي زياد شده است ديگر به خوبي جواب نميدهند و فقط تا حدي ميتوانند آب را صاف و تصفيه كنند.

با اجراي طرح غدير2 شوري آب در خرمشهر كم ميشود
در اين خصوص عبدالله سامري نماينده مردم خرمشهر در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به شوري آب در اين شهرستان گفت: پيش روي آب دريا از خليج فارس به رودخانه اروند و كارون و برداشت بي رويه طرحهاي توسعه نيشكر از آب رودخانه كارون در مسير اهواز به خرمشهر باعث شوري آب خرمشهر شده است.
وي در خصوص اقدامات انجام گرفته براي بهبود كيفيت آب شرب در خرمشهر افزود: سازمان آب و برق خوزستان در مقابل آب شوري كه از خليج فارس وارد اروندرود و سپس وارد كارون ميشود، يك بند خاكي احداث كرده كه آب خليج فارس در رودخانه اروند و كارون پيشروي نخواهد كرد. با ساخت اين بند خاكي مشكل ورود آب شور به رودخانه اروند و شوري آب در شهرستان خرمشهر حل خواهد شد.
سامري بيان كرد: براي ارتقاي كيفيت آب خرمشهر و كاهش شوري آب، بحث طرح غدير 2 در حال اجرا است. اين طرح تا 35 كيلومتري منطقه حسينيه خرمشهر پيش رفته و در آن نقطه بايد به لولههاي آب شيرين طرح غدير يك متصل شود تا از آن نقطه به سمت خرمشهر و آبادان وارد شود. با اجراي كامل اين طرح شاهد كاهش شوري آب در خرمشهر و همچنين آّبادان خواهيم بود.
شوري آب در خرمشهر بهبود پيدا كرده است
همچنين ولي الله حياتي، معاون استاندار و فرماندار ويژه خرمشهر با بيان اينكه وضعيت شوري آب در اين شهرستان بهبود پيدا كرده است، گفت: ساخت سد خاكي مارد به اتمام رسيد و با پايان عمليات احداث اين سد، از ورود آب شور دريا به رودخانه كارون جلوگيري به عمل ميآيد و كيفيت آب شرب در شهرستان بهبود پيدا ميكند.
وي با اشاره به وضعيت كنوني شوري آب در خرمشهر عنوان كرد: شوري آب در شهرستان نسبت به چند روز گذشته كاهش پيدا كرده و مردم از آبي با شوري پايين تر و كيفيت بالاتري استفاده ميكنند. تمهيدات مختلفي براي بهبود وضعيت آب شرب در شهرستان در نظر گرفته شده است و با اين تمهيدات انجام گرفته اميدواريم وضعيت آب شرب شهرستان بهبود پيدا كند و مشكلات مردم در اين زمينه حل شود.
آب نيست و اگر باشد، شور است
حاج حسين، پيرمردي 72ساله كه در حال حمل بشكههاي آب به خانه خود است، ميگويد: از روزي كه آب در خرمشهر شور شده است، در بسياري از ساعتها آب قطع ميشود و به اين دليل ما مجبور هستيم كه آب بخريم. شبها حتي از لوله كشي درون خانه آب چكه هم نميكند و لولهها خشك خشك هستند. ساعتهايي كه آب داريم، آب شور است و اصلا قابل استفاده نيست.
او عنوان ميكند: حتي لباسهايمان را در خانه نميتوانيم بشوييم زيرا آب نيست و فقط آب ميخريم تا بتوانيم براي نوشيدن، پختن غذا و وضو از آن استفاده كنيم. من چند روزي است كه به حمام نرفتهام چون آب آنقدر شور است كه اگر با آن حمام كنيم بدنمان به خارش و چشم هايمان به سوزش ميافتد. نميدانم از مسولان چه چيزي درخواست كنم اما كاش وضعيت آب در خرمشهر بهتر شود.
كاهش آب كارون و بهمنشير در اثر خشكسالي، علت شوري آب
در اين زمينه صادق حقيقي پور، مديرعامل شركت آب و فاضلاب خوزستان گفت: علت شوري بيش از اندازه آب آبادان و خرمشهر كاهش آب رودخانه كارون و بهمنشير در اثر خشكسالي است. با توجه به اينكه ۴۰ درصد از آب آبادان و خرمشهر از كارون و بهمنشير تامين ميشود خشك شدن اين دو روخانه و همچنين خشك شدن رود دجله و فرات موجب شده تا آب دريا در آب شيرين رودخانه ها پيشروي كند و باعث شوري آب خرمشهر و آبادان شود.
وي با تاكيد بر اين مساله كه در حال حاضر شاخص شوري آب در بهمنشير و كارون تغييري پيدا نميكند و اين مساله بيانگر ازدياد شوري در اين دو منطقه است، ادامه داد: دو روز گذشته در بهمنشير شاخص شوري آب ۱۸ هزار و ايسي ۲۰۰ و در كارون ايسي ۲۰ هزار بوده است. اين در شرايطي است كه حداكثر شوري آب در شبكه توزيع بايد ايسي ۲۰۰۰ باشد.
حقيق پور با اشاره به اقدامات انجام گرفته در خصوص حل مشكلات مردم در بحث شوري آب، گفت: ۱۰ هزار بطري آب معدني در بين مردم توزيع شده كه ميتواند اين مساله به صورت موقت حلال مشكلات باشد، اما لازم است كه راهكار اساسي در نظر گرفته شود. در اين زمينه با اجراي فاز دوم طرح غدير پيشبيني ميكنيم كه اين مشكل برطرف شود.
شوري آب شرب آبادان و خرمشهر تا 15 تير برطرف ميشود
غلامرضا شريعتي، استاندار خوزستان با اشاره به اقدامات انجام گرفته در بحث بهبود وضعيت كيفي آب شهرهاي خرمشهر و آبادان گفت: حدود يك هزار ميليارد تومان در بحث بهبود وضعيت آب شرب شهرهاي آبادان و خرمشهر و اجراي طرح غدير 2 هزينه انجام گرفت تا خط لوله انتقال دوم طرح غدير احداث شود.
وي افزود: در اين راستا با اقداماتي كه در حال انجام است، اميدواريم وضعيت كيفي آب خرمشهر و آبادان تا 15 تيرماه اصلاح شود.
همچنين فرامند هاشمي زاده معاون امور عمراني استاندار خوزستان اظهار كرد: به منظور اينكه برداشت از رودخانه كارون و رودخانههاي موجود در آبادان و خرمشهر متوقف شود، در حال پيگيري طرح خط دوم آب غدير هستيم. در اين زمينه قرارگاه خاتم به عنوان پيمانكار و سازمان آب و برق به عنوان كارفرماي اين طرح قول دادهاند در تاريخ 15 تيرماه آب در لولههاي اين طرح جاري شود و برداشت آب از رودخانههاي كارون و ساير رودخانههاي آبادان و خرمشهر قطع شود.
شوري آب در خرمشهر و آبادان حيات و معاش را براي بسياري از مردم دشوار كرده است به شكلي كه بسياري از مردم در اين شهرها براي تهيه آب كه نياز اوليه حيات هر انساني است بايد ساعتها در صف خريد آب بايستند. مردم خرمشهر و آبادان زخم 38سال جنگ، فقر، بيكاري و... را بر روي قلب خود ميبينند و اينكه بعد از گذشت سالها بازهم بر روي اين زخم دهان باز، آب نمك پاشيده شود، چيزي جز ظلم و ظلم نيست.
اگر شرايط آبي در خرمشهر و آبادان در روزها و ماههاي آينده نيز به همين شكل پيش رود و در مقابل عدهاي آب رودهاي خوزستان را به هر دليلي از اين استان به استان ديگري ببرند و ريزگردها، فقر و بيكاري نيز بيشتر از گذشته در اين شهرها خودنمايي كند، ديگر آبادان و خرمشهر جايي براي زندگي مردم نخواهند بود و خون جواناني كه براي اين ديار از جانشان گذشتند، زير خروارها خروار بي توجهي براي هميشه از ياد خواهد رفت. بايد ديد كه تلاش مسولان براي حل مشكل شوري آب در خرمشهر و آبادان چه زماني نتيجه ميدهد تا براي يكبار هم كه شده، آب خوشي از گلوي مردم خرمشهر و آبادان پايين برود.
گزارش از شايان حاجي نجف، خبرنگار ايسنا خوزستان