خوزنا _ نشست تخصصي مسئوليت هاي اجتماعي به ميزباني شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب با حضور دكتر سيد امير طالبيان مشاورر وزير نفت در امور اجتماعي و مديران و نمايندگان شركت هاي تابع وزارت نفت در جنوب برگزار شد.
در اين نشست ضمن بررسي عملكرد شركت ها در حوزه مسئوليت هاي اجتماعي، موضوع تدوين نظامنامه مسئوليت هاي اجتماعي صنعت نفت مورد بحث و بررسي قرار گرفت. در حاشيه اين نشست دكتر طالبان در گفت و گو با خبرنگار ما، با بيان جزئيات و دستاوردهاي اين نشست، برنامه ها، اقدامات و راهكارهاي وزارات نفت را در خصوص عمل به مسئوليت هاي اجتماعي صنعت نفت تشريح نموده است:
اين نشست با چه هدفي برگزار شد و چه دستاوردهايي داشته است؟
اين نشست با حضور مديران و نمايندگان شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب و شركت هاي تابع و شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي برگزار شد كه فرصت مناسبي بود تا فرآيند مسئوليت اجتماعي شركتي كه از چند سال پيش در وزارت نفت با تدبير و تأكيد وزير محترم نفت مطرح‌شده بررسي گردد. ما نيازِ به اين داشتيم كه طي جلسات منطقه‌اي با مديران و كارشناسان ضمن ارزيابي عملكرد در خصوص مسئوليت اجتماعي، همفكري داشته و نظرات خود را به هم نزديك كنيم و در قبال انتظارات و مطالباتي كه به طور طبيعي از نفت وجود دارد، اتخاذ موضع كنيم و موضع يكسان و واحدي داشته باشيم. در اين جلسه بر اين موضوع تاكيد شد كه در كنار توليد كه وظيفه ذاتي شركت‌هاست در قبال توسعه و رفاه ذينفعاني كه از ما متأثرند احساس مسئوليت كنيم و سعي كنيم در مناطقي كه نفت احياناً پيامدهاي منفي داشته است آنها را با انجام فعاليت‌هايي كه تحت عنوان مسئوليت اجتماعي تعريف مي‌شود جبران كنيم و به شرايطي برسيم كه مردم آن مناطق پشتيبان توليد باشند. به‌هر حال توليد نفت يك امر حياتي براي كشور است و مخصوصاً در مناطق نفت خيز جنوب كه سهم عمده اي از توليد را بر عهده دارد بايد به گونه‌اي با مردم تعامل كنيم تا آنها پشتيبان اين توليد باشند. اين جلسه به اين دليل تشكيل شد كه وزير محترم نفت تأكيد داشتند ما نظرات همكاران را در مناطق مختلف دريافت كنيم و در حوزه مسئوليت اجتماعي به يك نقشه راه و يك نظامنامه و چارچوبي برسيم كه آن را در سطح صنعت نفت عمليات كنيم.
با توجه به گزارش هايي كه شركت‌هاي حاضر در اين نشست ارائه دادند، وضعيت عمل به مسئوليت هاي اجتماعي شركت ها در استان خوزستان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
با گزارش هايي كه شركت‌ها ارائه دادند مشخص شد حجم كار بيشتري در استان خوزستان توسط شركت‌هاي مختلف انجام شده ولي واقعيت اين است كه بعضي از اين فعاليت‌ها موجب شده بعضي از شهرهاي استان كاملاً وابسته به اينگونه خدمات صنعت نفت شوند؛ كه در اين راستا از مديران محترم خواهيم خواست به گونه‌اي برنامه‌ريزي كنند كه اين وابستگي استمرار نداشته باشد؛ يعني شهر بايد به‌هر حال به صورت مستقل روي پاي خودش بايستد و نه تنها به نفت، بلكه به هيچ سازماني وابسته نباشد چون به هر حال هر شهري بودجه و اعتباراتي دارد و كمك هاي نفت بايد نقش حمايت كننده و تكميلي داشته باشد نه اينكه صرفاً خدمات مستقيم ارائه دهيم. در واقع كمك هاي نفت بايد به گونه اي باشد كه شهرها را توانمند سازد و در آن منطقه پايداري و توسعه بوجود بياورد.
آيا تدوين نظامنامه مي تواند اين مشكلات را حل كند؟
تلاش ما اين است كه به عنوان سياست‌گذار چارچوبي را در قالب نظامنامه تعريف كنيم تا شركت ها نسبت به موضوع مسئوليت اجتماعي دقت عمل بيشتري داشته باشند. با برگزاري جلسات با مديران و مرتب تأكيد مي‌كنيم كه مسئوليت اجتماعي براي اصلاح رفتار ماست نه اينكه هر كاري انجام مي‌دهيم به عنوان مسئوليت اجتماعي براي ساير سازمان ها توقع ايجاد كند و بار بقيه وزارت خانه‌ها را به‌دوش بكشيم. در اين صورت يك توقع بي‌جا ايجاد مي شود و ما نخواهيم توانست به وظيفه اصلي خود برسيم به خصوص در شرايط فعلي كشور كه از بُعد اقتصادي وابسته به توليد نفت است نبايد اقداماتي انجام داد كه از توليد و صادرات نفت باز بماينم. لذا به مديران تأكيد مي كنم كه ضمن در نظر داشتن ملاحظات منطقه‌اي، نگاهي هم به سياست‌هاي كلان وزارتخانه داشته باشند. سياست كلان و راهبردي وزارت نفت اين است كه كمك هاي شركت ها، تكميل كننده و در راستاي توانمندسازي مردم، توسعه فضاي كسب و كار، استفاده از توليد كنندگان و تامين كنندگان بومي كالا، استفاده از پيمانكاران بومي و استقرار دفتر پيمانكاران در محل پروژه ها، پرداخت عوارض و ماليات و فعاليت هاي مشابه باشد.
ما بايد به جاي وابستگي سازمان ها به نفت به تقويت اقتصاد و معيشت مردم كمك كنيم تا خودشان توانمند شوند.
با توجه به اينكه بحث مسئوليت‌هاي اجتماعي موضوع جديدي است وبسياري از مديران و كارشناسان شناخت كاملي از آن ندارند، چه اقداماتي براي آشنايي آنها در دست داريد؟
مفهوم مسئوليت اجتماعي هنوز نياز به شناخت و فرهنگ‌سازي دارد. در اين زمينه بايد به گونه‌اي پيش برويم كه هر كسي بر اساس برداشت ذهني خود عمل نكند كه اين‌كار را به صورت شبكه‌سازي انجام مي‌دهيم. به اين منظور ما ساختار سازماني به عنوان مسئوليت اجتماعي در سطح وزارت نفت يا شركت ها نخواهيم داشت و فقط در سطح وزارت نفت دبيرخانه اي براي هماهنگي و تعيين سياست ها داريم و در شركت‌ها نيز كميته اي متشكل از واحدهاي مرتبط از جمله روابط عمومي، منابع انساني، HSE ، مددكاري، بعضي واحدهاي فني، مهندسي و مالي؛ به نام كميته مسئوليت اجتماعي كه از ابعاد مختلف هم درگير با كارهاي مسائل اجتماعي هستند و يك نفر به تشخيص مديرعامل محترم به عنوان دبير اين كميته انتخاب مي شود. ما از آن كميته ها خواهيم خواست كار فرهنگ‌سازي و ترويج مفهوم مسئوليت اجتماعي را انجام دهند. ضمن آنكه يك دستورالعمل‌هايي را تحت عنوان «دستورالعمل تهيه گزارش پايداري بر مبناي استاندارد GRI ، هم تدوين كرديم و از شركت‌ها خواسته ايم بر طبق اين شيوه نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، گزارش هاي خود را تهيه كنند؛ البته مهم‌ترين اقدام ما در اصل نظامنامه‌اي است كه با مشاركت اين شركت‌ها در حال تدوين است و مي تواند نقشه راهِ مناطق مختلف باشد.
آيا دبيرخانه مسئوليت هاي اجتماعي وزارت نفت عملكرد شركت ها را در اين حوزه ارزيابي مي كند؟
بله، دقيقاً. ما در اين دبيرخانه گزارشات پايداري شركت‌ها را دريافت و از دو بُعد ارزيابي و داوري مي‌كنيم؛ هم از بعد شكلي و فرمت‌هايي كه بايد طبق استانداردها تدوين شوند و هم از بُعدِ محتوايي كه مهمتر است و فعاليت‌هاي انجام‌شده از اين لحاظ بررسي مي شود كه چقدر در چارچوب سياست‌ها و راهبردهاي مسئوليت اجتماعيِ صنعت نفت بوده اند. كه اين گزارشات پس از ارزشيابي و نمره‌گذاري به همراه نقد عملكرد به منظورِ بهبودِ گزارش هاي بعدي به شركت‌ها اعلام مي شود.
مطالعه جامعي كه در غربِ كارون در حوزه مسئوليت هاي اجتماعي انجام شده چه دستاوردي به دنبال داشته است؟
اين مطالعه در حقيقت مطالعه جامعِ اقتصادي، اجتماعي، مديريتي و زيست‌محيطي بود كه توسط گروهي از اساتيد دانشگاهي و بعضي از مديران نفتي انجام شد كه در فاز اول ابعاد مختلف منطقه از نظر جغرافيايي، اقليمي، مردم شناسي و جامعه شناسي مورد بررسي قرار گرفت. در فاز بعدي فعاليت‌هاي توسعه اي صنعت نفت كه قرار است توليد افزايش يابد و تاثيرات اين فعاليت ها بر منطقه مورد بررسي قرار گرفت. و در فاز سوم پس از شناسايي چالش ها راهبردهايي در هر زمينه تدوين كرديم.
عملكرد شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب را در حوزه مسئوليت هاي اجتماعي چگونه ارزيابي مي كنيد؟
شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب خيلي متأثر از مطالبات و انتظارات مردمي و سازمان ها است و شايد كمتر فرصت پيدا كرده كه در حوزه مسئوليت هاي اجتماعي براي خود برنامه‌ريزي و طبق آن عمل كند چون موج اين درخواست‌ها، انتظارات و مطالبات با توجه به مسائلي كه در استان خوزستان وجود دارد بالاست و در هرحال شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب تلاش‌كرده به اين انتظارات پاسخ دهد. البته بايد به مردم هم حق‌داد كه مطالبات خود را داشته باشند به خصوص با بروز مشكلاتي كه اخيراً بوجود آمده از جمله ريزگردها و مشكلات آب و برق؛ به‌هرحال بخشي از اين مطالبات خواه و ناخواه متوجه نفت هم مي‌شود. اما بايد دقت شود كه بخشي از اين درخواست ها، زيادي بوده و واقعاً نفت نمي‌تواند پاسخگوي همه كمبودها باشد. در هر صورت ارزيابي بنده مثبت است و شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب انصافاً به خوبي پاسخگوي اين همه حجم مشكلات بوده ولي بايد از مسئولان محلي و استان هم خواهش كنم كه اين رويه به گونه نباشد اين شركت از وظيفه اصلي خود كه توليد نفت خام است باز بماند چون اين توليد توقع و مطالبه جمعيت 80 ميليوني كشور است و از اين موضوع نبايد غفلت شود. در نهايت بايد بگويم همكاران ما در شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب به خوبي هم توليد نفت و هم ما عمل به مسئوليت هاي اجتماعي و پاسخگويي به انتظارات و مطالبات را مديريت كرده اند.