ايسنا:كابوسها به عنوان تواليهاي رويا طبقه بندي ميشوند كه به نظر واقعي ميآيند و اغلب فرد را بيدار ميكنند و تجربههايي پيچده هستند.
اگرچه ترس، احساس غالب در طول كابوس ديدن است اما يك مطالعه در سال ۲۰۱۴ ميلادي نشان داد كه احساساتي چون غم، خشم، سردرگمي، انزجار، سرخوردگي يا گناه نيز در كابوسها رايج است.
اين مطالعه با بررسي ۳۵۱ كابوس بزرگسالان آشكار كرده كه بيشترين موضوع گزارش شده در كابوسها، پرخاشگري فيزيكي به دنبال تعقيب و گريز و در حضور يك نيروي شريرانه بوده است.
اما اگر كابوسها به طور مكرر به سراغتان مي آيند، اين ميتواند نشانهاي از نوعي مشكل و اختلال در سلامتي شما باشد. برآورد شده است كه ۲ تا ۸ درصد از بزرگسالان به دليل تاثير كابوسها بر الگوي خوابشان، قادر به استراحت كردن نيستند.
كابوسها به طور خاص ميتوانند شاخصي از مشكلات سلامت روان مانند اضطراب، اختلال، استرس پس از سانحه و افسردگي باشند.
همچنين در پديدهاي كه اختلال رفتاري حركت تند چشم در خواب (REM) ناميده ميشود، فرد با فرياد، حركت به اطراف و بيرون پريدن از تخت خواب به روياهاي پرخاشگرانه واكنش نشان ميدهد و ميتواند حاكي از بيماريهاي عصبي مانند پاركينسون باشد. اما برخي نظريهها ثابت ميكنند كه كابوسها ميتوانند راهي براي مغز باشند تا با خاطرات ناخوشايند مقابله كرده و آنها را پردازش كنند.
به گفته يك استاد دانشگاه آنچه كه اكنون در مورد روياها و كابوس ها در دسترس است فراتر از آن چه كه فرويد و ديگر روانكاوان توضيح دادهاند نيست. فرويد براي "تفسير روياها"ي خود كه نشان مي دهد روياها نمايشي از خواسته هاي ما هستند كه به طرزي عجيب و غريب پخش ميشوند، مشهور است.
يك نظريه اين است كه روياها، تمرينات حل مسئله هستند. تحت اين چارچوب به طور كلي كابوس ديدن بخشي از روند تلاش براي مقابله با مسائل عاطفي است.
در طول كابوس، عواطف و مشكلاتي كه در طول روز با آنها روبه رو مي شويم به كاراكترها و سناريوهايي تبديل ميشوند كه به ما كمك مي كنند آنها را براي سلامت رواني خود بهتر درك و مديريت كنيم.
به طور كلي كابوس ها در صورتي كه فردي دچار مشكلات طولاني مدت خواب مانند بي خوابي يا درد شده باشد، رخ ميدهند.
كابوسها درباره سلامت ما چه ميگويند؟
يك مربي علمي خواب ميگويد: افراد به طور ميانگين دست كم هفته اي يك كابوس ميبينند. اما اين كه آن را به ياد ميآورند يا نه داستان ديگري است. در صورتي كه فردي به طور مكرر كابوس ببيند ديگر طبيعي نيست و بايد درمان شود.
همچنين به گفته يك استاد بهداشت رواني، كابوسها يك نشانه دروني از اختلال استرس پس از آسيب رواني (PTSD) بوده و احتمالا به دليل آن است كه دشواري رويدادهاي آسيبزا به ناتواني افراد در پردازش آنها بستگي دارد. پس آنچه كه اتفاق مي افتد اين است كه ذهن افراد ناخودآگاه تلاش ميكند تا با آنها بازي كرده و معني آنها را بيابد.
اين در بخش ناخودآگاه مغز اتفاق ميافتد كه در هنگام خواب به جلوي ذهن ميآيد و شامل مواردي از رويدادهاي آسيبزاست كه ممكن است به شكل كابوس ظاهر شوند.
البته تمامي كابوسها نشانه مشكل سلامت روان نيستند. افراد بايد علاوه بر كابوسها به ساير علائم نيز توجه كنند كه در كنار هم حاكي از يك مشكل خاص سلامت روان هستند.
همچنين در مطالعات رابطه ديگر مشكلات مربوط به سلامت روان مانند اختلال دو قطبي و اسكيزوفرني با كابوسها مكرر يافت شده است.
نظارت بر مرحله حركت تند چشم در خواب (REM)
چهار مرحله در خواب وجود دارد كه سه مرحله اول با حركت آهسته چشمها شناخته شده و مرحله نهايي به حركت تند چشم يا REM ميرسد.
روياها در مرحله REM كه عضلات اسكلتي تقريبا فلج مي شوند، اتفاق مي افتند.
بررسي طولاني مدت روي افراد مبتلا به اختلاب رفتاري خواب REM بيشترين بيماري هاي پيشرفته مانند پاركينسون، زوال عقل با اجسام لويي (نوع از زوال عقل) يا آتروفي سيستم چندگانه را نشان داد.
يك مطالعه ديگر نشان داد ۸۰ درصد از بيماران مبتلا به اختلالات رفتاري خواب به اين بيماري ها مبتلا شده اند. اين مطالعه نشان مي دهد كه افراد مبتلا به اين اختلال در نقاطي از مغز كه مرحله REM خواب را كنترل مي كند دچار انحطاط شدهاند. اين اختلال به طور بالقوه ناشي از مكانيسم هاي مشابهي است كه زمينه بيماري هاي عصبي هستند.
مرحله REM خواب به شدت به سلامت عاطفي نيز گره خورده است. آن چنان كه با توجه به سرعت رخ دادن اين مرحله مي توانيد در مورد اين كه فرد طي چند هفته اخير دچار افسردگي شده يا خير، نظر بدهيد.
يك چرخه خواب معمولي ۱۰۰ دقيقه است و مرحله REM بين دقيقه هاي ۹۰ تا ۱۰۰ رخ مي دهد. در صورتي كه اين مرحله زودتر و در دقيقه هاي ۴۰ ، ۵۰ يا ۶۰ آغاز شود نشان دهنده اين است كه فرد احتمالا طي چند هفته اخير دچار افسردگي شده است.
محققان اين گونه باور دارند كه اگر مرحله REM زودتر از موعد در مغز آغاز شود، مغز فرصت كافي براي ساماندهي خاطرات و تشخيص اين كه كدام يك مورد نيازند، ندارد و بنابراين همه اين ها باعث آشفتگي مي شود.
اما به گفته محققانِ خواب، شيوه زندگي نيز نقش مهمي در آنچه كه شما در رويا ميبيند، دارد.
پيامدهاي تغيير در سبك زندگي
در صورتي كه شما شروع به ديدن مكرر كابوس ها كنيد اولين چيزي كه پزشكتان از شما مي پرسد در اين مورد است كه آيا شيوه زندگي شما تغيير كرده است؟ مواردي همچون داروهاي جديد، تغييرات در رژيم غذايي، استرس يا تروما مي توانند موجب بروز روياهاي ناخوشايند شوند. هر تغييري در بدن شما مانند قطع برخي غذاهاي خاص نيز احتمال تغيير در الگوي خواب را به دنبال دارد.
كابوسها هم چنين در افراد مبتلا به دردهاي مزمن رايج است. احتمالا به اين دليل كه بيشتر در طول خواب بيدار ميشوند و بنابراين كابوسهاي بيشتري را به خاطر دارند.
همچنين مشكلات تنفسي مانند آپنه خواب (وقفه تنفسي حين خواب) يا آسم با كابوسها مرتبط هستند.
به گزارش سيانان، متخصصان ميگويند اساسا هر تغييري در شما كه بدن و مغزتان به آن عادت نكرده به هنگام خواب در قالب روياها و كابوسها پديدار ميشوند.