همه زندگيم زير آب رفت . زمين هاي كشاورزي ، دام هايم ، وسايل زندگيم .خدايا اين چه بلايي بود سر مان آمد . ديگر توان ندارم كه دوباره از نو شروع كنم چه كسي به دادم مي رسد ؟
پيرمرد ۶۰ ساله كه هنوز از شرايط بوجود آمده سيلاب برافروخته ومضطرب است مدام با خود اين جملات را با صداي بلند تكرار و ناله مي كند .
مادري هم دلواپس فرزندش است سراسيمه به طرف امدادگر مي آيد و سراغ پسرش را مي گيرد. پسرم كجاست ؟ديشب خوابش را ديدم ناراحت بود . ازش بي خبرم و بي تابانه گريه وزاري مي كند . وقتي از ش مي پرسم چرا گريه مي كني همه مردم اينجا همانند شما هستند و شرايط شما را دارند ! همه زن ها و كودكان به اردوگاه هاي اسكان اعزام شده اند ؛ باز تكرار مي كند علي را مي خواهم . پسرم را مي خواهم نمي دانم كجاست .
جوان ديگري با پاي شكسته در اين كمپ به چشم مي خورد از خانه خرابي شان ، از سيلاب مي گويد كه حادثه چنان سريع اتفاق افتاد كه نتوانستيم هيج وسيله اي با خود بياوريم . همسرم و فرزندم و مادرم را آز آنجا دور كردم تا به مكان امني ببرم اما معلوم نيست كي به سامان برسيم ؟
تعدادي از افرادي كه در بحران سيلاب گرفتار شده اند به لحاظ روحي رواني آسيب ديده اند و نيروهاي مردمي و دستگاه هاي دولتي با آنها همدردي كرده و كنارشان آمده اند تا بتوانند گوشه اي از زخم هاي آنها را التيام ببخشند. يكي به عنوان امدادگر ،يكي به عنوان خير ،يكي به عنوان دوست يكي به عنوان خواهر ويكي به عنوان غمخوار . خلاصه هيچ كس بي تفاوت نبوده . هرچند بحران سيلاب ادامه دارد اما كمك به سيل زدگان و همدردي با غم آنها يكي از بارزترين نكاتي است كه نه تنها در شهر اهواز بلكه در همه شهرستان ها به چشم مي خورد.
اماكن مختلفي در سطح شهر اهواز براي اسكان سيل زدگان تدارك ديده شده تا حادثه ديدگان در اين اماكان پناه يابند .براي تهيه گزارش سراغ خانه واليبال اهواز واقع در چهار راه آبادان ميرويم كه البته به گفته نماينده هلال احمر كه دراين مكان است ۱۰ خانوار دراين كمپ مستقر شده بودند و به علت بهبود شرايط روز گذشته اين مكان را ترك كرده اند .
به گزارش خوزنا ، ورزشگاه تختي اهواز يكي ديگر از اردوگاه هايي است كه با هماهنگي به موقع مجتبي طحان مدير روابط عمومي هلال احمر خوزستان به اين مكان مي رويم . ۱۷۵ نفر از كودك خردسال تا زنان كهنسال در اين كمپ به چشم مي خورد و البته تعداد مردان بسيار محدود است .امدادگراني هم در حال امداد رساني و ارائه خدمات مختلف به حادثه ديدگان سيل هستند .فرصت را مناسب ديده و با جمعي از اين حادثه ديدگان وارد گفتگو مي شويم .
يكي از اين حادثه ديدگان سيل علي جعاعله نام دارد او مي گويد : سيل همه زندگي مان را از بين برده است . همه وسايل مان زير آب رفته و بدبخت شديم .
علي جعاعله كه ۴۳ سال سن دارد اظهار مي كند : اهل روستاي سيد ظاهر از دهستان الهايي هستيم . سيل بندي كه اهالي روستا درست كرده بودند شكسته شد و آب يكباره وارد منازل مان شد و بيش از يك متر آب ، منزل را گرفت .
شايد اگر تلاش نيروهاي امدادي نبود الان زنده نبوديم
او كنار همسر و فرزند خردسالش ايستاده و به حرفش ادامه مي دهد : اگر تلاش بسيجيان و نيروهاي امدادي نبود شايد الان زنده نبوديم بي نهايت از زحمات آنها تشكر مي كنيم .
جوان ديگري كه ۱۵ ساله است مي گويد : تمام كتاب هاي من و خواهرم در آب از بين رفت . سيلاب انقدر سريع اتفاق افتاد كه فرصت نشد حتي يك وسيله ضروري از منزل برداريم چه برسد به كيف وكتاب مدرسه .
بروايه ، كه همچنان استرس واضطراب در چهره اش نمايان است مي افزايد : فقط در فكر اين بوديم از سيلاب نجات پيدا كنيم من دست خواهر ۵ ساله ام را كه خيلي ترسيده بود و مدام گريه مي كرد سفت گرفته بودم و خودم هم گريه مي كردم .نمي دانم از كجا برايتان بگويم . آن قدر اين روزها تلخ بود كه هيج وقت از ذهن مان پاك نمي شود . اميدوارم هرچه زودتر از اين شرايط رها شويم و به منازل مان بردگرديم .
درحين گذر از چادرهاي مختلف امدادي ، يكي از امدادگران را مي بينيم كه در حال كنترل فشار و انجام تست خون از يك خانم كهنسال است و به او توصيه هاي لازم را مي كند تا پزشك به اردوگاه شان برسد وخدمات درماني كامل به اين فرد كهنسال ارائه شود .
اين خانم كهنسال كه ۶۰ سال سن دارد با زبان عربي جملاتي را مي گويد و خانمي كه كنارش نشسته برايمان حرف هاي پيرزن را اينگونه ترجمه مي كند : بيش از ۳۰ سال است در روستاي حلاف زندگي مي كنند . ۱۵ نفر هستند كه روز گذشته با ماشين عمويشان به اينجا آمده اند تا از خطر سيل در امان باشند .
او مي گويد : ممنون مردم هستم كه به ما كمك مي كنند . از اينكه مي بينم به اينجا آمديد مشكلات ما را به مسئولان بگوييد خوشحالم چون حس مي كنم ديگران هم به فكر ما هستند تا مشكلات ما هر چه زودتر حل شود .
پزشكان متخصص بايد در اردوگاه ها بطور ثابت مستقر شوند
نماينده هلال احمر در سالن چند منظوره ورزشي استاديوم تختي اهواز ديگر صاحب نظر گزارش ما ست كه مي گويد: امروز روز چهارم است به سيل زدگان خدمات رساني مي كنيم و در اينجا علاوه بر غذا ميان وعده هم به حادثه ديدگان سيل داده مي شود .
قناعتيان اظهار مي دارد : مهمترين دغدغه ما تهيه اقلام بهداشتي براي حادثه ديدگان سيل است و اينكه پزشكان متخصص در اردگاه ها بطور ثابت مستقر شوند تا بتوانند ضمن معاينه مستمر به حادثه ديدگان ارائه دهند .
اين مقام مسئول به سوال ما كه آيا اين اردوگاه امكان پذيرش افراد بيشتري را دارد ؟ اينگونه پاسخ مي دهد : به جهت مديريت بهتر سعي مي كنيم ديگر پذيرش نداشته باشيم مگر اينكه شرايط اضطراري بوجود آيد. از طرفي اماكن ديگري در نظر گرفته شده اند كه همچنان خالي هستند و درصورت نياز مي توان از آن اماكن استفاده كرد .
وي كه تعداد نيروهاي امدادي حاضر در مجموعه ورزشي استاديوم تختي اهواز را ۲۰ نفر اعلام مي كند مي افزايد : درخواست ما اين است مردم براي كمك به سيل زدگان بشتابند و با ارسال مواد غذايي كنسرو شده ، اقلام بهداشتي وآب معدني همشهريان خود را ياري كنند .
در ادامه تهيه گزارش خود همراه مدير كل امور بانوان وخانواده استانداري خوزستان هستيم كه براي بازديد از كمپ هاي سيل زدگان به اين مكان آمده است .
ايجاد آرامش روحي و رواني خانواده هاي سيل زده از جمله اهداف ما است
سيده فرانك موسوي كه در حال بازديد و پرس و جوي مشكلات سيل زدگان از آنهاست به ما مي گويد : باتوجه به اينكه آمار قابل توجهي از زنان و كودكان در اماكن اسكان مستقر هستند از كمپ هاي زنان سيل زده بازديد و نيازهاي فوري آنها را بررسي مي كنيم .
موسوي اظهار مي دارد : اقلامي چون صابون ، شامپو ، شير خشك ، شيشه شير ، پوشاك بچه و…. از مهمترين نيازهاي زنان وكودكان بوده كه ما آن را تهيه و در اختيارشان قرار مي دهيم .
اين مقام مسئول تصريح مي كند : در برخي اماكن كه شرايط مهيا بوده ، زنان باردار و زناني كه مشكلات ويژه دارند تفكيك شده اند تا خدماتي متناسب با شرايط آنها توسط تيم پزشكي كادر علوم پزشكي به آنها ارائه شود .
موسوي با اشاره به اينكه هنوز آمار دقيقي از زنان و كودكان مستقر در اردوگاه هاي سيل زدگان اهواز وجود ندارد مي گويد : در تلاشيم تيم هاي مددكاري و روان شناسي را به اين اماكن اعزام كنيم . همچنين تعدادي از خيرين پزشك جهت ارائه خدمات رايگان پزشكي اعلام امادگي كرده اند تا به اين اردگاه ها اعزام شوند و هدف ما ايجاد آرامش روحي و رواني خانواده ها يي است كه در سيلاب گرفتار شده بودند و دراردوگاه هاي سيل زدگان اسكان يافته اند .
وي مي افزايد : توجه به نيازهاي كودكان و نوجوانان هم در برنامه ها قرار گرفته و مربيان كانون پرورش فكري كودكان با رفتن به اردوگاه هاي سيل زدگان اقدامات قابل توجه فرهنگي دراين عرصه انجام داده اند وكتاب هايي نيز به كودكان اهدا كردند تا لحظاتي شاد را براي آنها بوجود بياورند .
آنچه از گزارش فوق برمي آيد اين نكته است ؛ حادثه هيچ وقت خبر نمي كند از اين رو ساختار و شرايط فيزيكي درهمه استان بايد به گونه اي باشد كه بتوان به خوبي از بحران هاي مختلف اعم از سيل ، زلزله و.. عبور كرد . مشخصا كمبود امكانات وتجهيزات براي مهار سيلاب هاي عظيم و عدم داشتن تجربه و موازي كاري ها و سوء مديريت ها از جمله مشكلاتي هستند كه اگر رفع شوند و به موازات آن بسيج جهادي ارگان هاي مختلف و همت نهادهاي مردمي باشد ، ميزان خسارات به اموال و منازل مردم كاهش مي يابد .
فارغ از اين مباحث ، وضعيت جغرافيايي استان ها خود بيانگر اين است كه براي هر استان بايد نسخه اي متفاوت از استان ديگر پيچيد . دراين بين اين سوال مطرح است كه تصميمات نادرست مسئولان و بهره وري هاي منفعت طلبانه در ساخت وساز هاي شهري و ساختمان هاي تجاري چقدر در شدت بروز سيلاب و ميزان خسارات به زندگي تاثير گذار است ؟ اگر دست كاري هاي بشر در طبيعت و كاهش سرانه فضاي سبز نبود آيا شاهد اين همه ويراني روستاهاي حاشيه رودخانه ها مي بوديم ؟ نكته مهم اينكه وقتي بحران بوجود مي آيد مديريت بحران بسيار مهم است و گاه مديريت بحران خود دچار بحران مي شود يا عواملي دست به دست هم مي دهند كه خواسته يا ناخواسته اين بخش هم در انجام كار دچار اختلال شود .
نزديك يك ماه از بروز اين سيلاب مي گذرد و تا كنون ۹۵ روستا در خوزستان از اين سيل خسارت ديده اند . اكثر زمين ها و دام هاي كشاورزان از بين رفته اند . .از سوي ديگر بايد ديد براي خوزستان كه خسارتش نسبت به ديگر استان هاي درگير سيلاب (گلستان ولرستان ) بيشتر بوده مبلغ تسهيلات وام يكسان است و آيا باز هم بروكراسي اداري و تاخير در پرداخت خسارت به كشاورزان همانند سال هاي گذسته تكرار مي شود ؟
در هر صورت مردمي كه درگير سيلاب شده اند تمام زندگي خود را از دست داده اند و چشمشان به حمايت هاي دولت است . هر چند نيروهاي مختلف ارگان هاي دولتي وغير دولتي اين مدت تمام تلاش خود را كرده اند تا به سيل زدگان خدمات رساني مطلوب داشته باشند اما انتظار مي رود دولت دست مردم سيل زده را بگيرد تا هرچه زودتر اميد خود را به زندگي بدست بياورند چرا كه كه با اين شرايط اقتصادي ديگر نمي توان به راحتي وسايل زندگي را تامين كرد .
گزارشگر : شهرزاد اميري
عكاس : معصومه زنگنه