خبرگزاري ايسنا: از سالها پيش، روند خريد كتابهاي درسي دانشآموزان اينگونه بود كه كتابهاي درسي پايههاي ابتدايي توسط مدرسه توزيع ميشد يعني اينكه روز ثبتنام در مدرسه، والدين هزينه كتابهاي درسي فرزندشان را پرداخت ميكردند و روز اول مهر و گاهي چند روز ديرتر، كتابهاي درسي توسط مدرسه بين دانشآموزان توزيع ميشد؛ البته بعدها كتابهاي فنيوحرفهاي و كاردانش هم از همين طريق توزيع ميشد اما توزيع كتابهاي درسي دوره راهنمايي سابق(متوسطه اول) و دبيرستان(متوسطه دوم) با كتابفروشيها بود.
فروش كتاب توسط كتابفروشيها تا سال گذشته ادامه داشت و بالاخره امسال، ثبتنام كتابهاي درسي تمام پايهها به مدارس سپرده شد؛ همان سال گذشته كه ثبتنام كتابهاي متوسطه دوم اينترنتي شد و توزيع هم به ادارات و مدارس سپرده شد، مشكلات زيادي ايجاد شد. به عنوان مثال ۲۲ مهر سال گذشته در شرايطي كه كتابهاي درسي با تأخير در حال توزيع بين دانشآموزان بود، بخشي از كتابهاي درسي از بازار سياه سر در آوردند و البته قيمت كتاب درسي بسيار بالاتر از آنچه پشت جلد كتاب درسي است، به فروش ميرسيد.
همان زمان حجتالاسلام والمسلمين علي ذوعلم رئيس وقت سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي به ورود برخي كتب درسي در بازار آزاد اشاره كرد و گفت: «بعضا شنيده شده است بخشي از كتابهايي كه بايد از انبار منطقه به مدرسه ارسال شده و در مدرسه توزيع ميشده است، به بازار آزاد رفته است؛ با توجه به قيمت فاحش بين كتابهاي درسي و كتابهاي معمولي، سوء استفادههاي اينچنيني هم بعضا شنيده شده است كه ما در حال بررسي و تحقيق هستيم و قطعا هر نوع تخلفي از اين دست شده باشد با جديت پيگيري ميكنيم».
* دلايل تأخير در توزيع كتاب درسي
به رغم پيگيريهاي مسؤولان اما مشكل كتاب درسي در سال گذشته تا آبان هم كشيده شد؛ محسن حاجي ميرزايي وزير آموزش و پرورش ۱۳ آبان سال ۹۸ درباره ورود كتابهاي درسي به بازار سياه گفت: «با اخباري كه دريافت كردم در برخي مدارس كتاب به طور كامل توزيع نشده بود كه چند نوبت كنترل كرده و در تمام استانها نظارت كرديم و افرادي را براي رسيدگي به اين موضوع مأمور كرديم؛ آمار آنها كه ثبت نام نكردهاند مشخص است و آنها شناسايي شدهاند و با آنها تماس گرفتيم؛ برخي كلا ثبتنام اينترنتي انجام نداده بودند. برخي ثبت نام انجام داده بودند ولي مدارس جابجا شده بود؛ همچنين كوتاهي هايي از سوي برخي مسؤولين مناطق شده بود».
وي درباره فروش كتابهاي درسي در ميدان انقلاب به چندبرابر قيمت اظهار كرد: «دستور دادم پيگيري كنند؛ ممكن است برخي از طريق برخي مناطق بيرون رفته باشد يا سرقت شده باشد و البته اگر كپي هم شده باشد، غيرقانوني است؛ امسال روش توزيع كتاب تفاوت كرده بود و برخي از آن خرسند نيستند و ممكن است فضاسازيها نشانه آن باشد اما اكنون اشكالات برطرف شده است».
* اول مهر به ياري خدا هيچ كتابي را تأخير نخواهيم داشت
در هر حال به رغم تمام مشكلات سال گذشته كه براي كتابهاي درسي پيش آمد و توزيع ناهماهنگ و با تأخير كتاب درسي، امسال مسؤولان سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي تصميم گرفتند كه تمام كتابهاي درسي را به صورت الكترونيكي ثبتنام كنند و در اول مهر در مدارس توزيع كنند.
حسن ملكي رئيس سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي ۱۹ خرداد در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره وضعيت كتاب درسي براي سال تحصيلي جديد، اظهار كرد: «اول مهر به ياري خدا هيچ كتابي را تأخير نخواهيم داشت؛ چرا كه يكي از عوامل تأخير در چاپ، مربوط به ارسال از دفاتر مربوط است كه انصافاً تأخيري نداريم».
وي درباره شيوه ثبتنام اينترنتي كتابهاي درسي، گفت: «امسال با تجربياتي كه از سالهاي قبل به دست آورديم، نواقص و اشكالات را برطرف ميكنيم؛ يكي از راههايي كه پيشبيني كرديم اين است كه در هر استاني، يك ستادي با مسؤوليت خود استان، تشكيل شده است و با مناطق ارتباط مداوم دارند تا ثبت سفارش فردي و گروهي به موقع انجام شود».
* زمان و نحوه ثبتنام كتب درسي سال تحصيلي ۱۴۰۰ـ۱۳۹۹
ثبتنام كتابهاي درسي دانشآموزان به دو روش فردي و گروهي از طريق سامانه www.irtextbook.ir يا www.irtextbook.com انجام ميشود؛ در روش فردي، خانواده دانشآموز با مراجعه به سامانه، ثبتنام را انجام ميدهد؛ به اين شكل كه براي ورود به سامانه، كد ملي دانشآموزان، نام كاربري آنها و ۶ رقم سمت راست شماره سريال شناسنامه دانشآموزان، «رمز عبور» آنها به سامانه است.
بعد از ورود به سامانه، مشخصات دانشآموز، نام مدرسه، پايه تحصيلي و قيمت كتاب درسي قابل مشاهده است و خانواده با تأييد صحت اطلاعات، ثبتنام را انجام داده و هزينه كتاب درسي كه بر اساس قيمت پشت جلد كتاب درسي است، دريافت ميشود؛ براي خانوادههايي كه امكان ثبتنام فردي وجود ندارد، مديريت مدرسه ثبتنام گروهي دانشآموزان را انجام ميدهد.
* زمان ثبتنام كتب درسي
ثبتنام كتاب درسي نوآموزان آمادگي تكميلي(پيشدبستاني استثنايي) و دانشآموزان پايه دوم تا ششم دوره ابتدايي(مدارس عادي و اسثنايي)، دانشآموزان پايه هشتم و نهم دوره اول متوسطه و دانشآموزان پايه هشتم و نهم دوره اول متوسطه پيش حرفهاي استثنايي، دانشآموزان پايه يازدهم و دوازدهم دوره دوم متوسطه(نظري، فنيوحرفهاي و كاردانش) و دانشآموزان پايه يازدهم و دوازدهم دوره متوسطه حرفهاي استثنايي از ۲۴ فروردين آغاز شد و قرار بود ۲۳ خرداد پايان يابد.
اسدالله مرتضايي معاون توسعه منابع و پشتيباني سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي ۲۶ خرداد گفت: «با توجه به درخواستهاي مكرر تعداد زيادي از والدين دانشآموزان، مديران مدارس و ادارات كل آموزش و پرورش استان ها مبني بر تمديد مهلت زماني ثبت سفارش كتابهاي درسي دانشآموزان كه مطابق جدول زماني در ۲۳ خرداد به اتمام رسيده بود، بنابر تصميم كارگروه ستادي برنامه ريزي و نظارت بر توزيع و فروش مواد آموزشي پس از بررسي و ارزيابي لازم از وضعيت ثبت سفارش كتابهاي درسي در سراسر كشور، به منظور كمك به دانشآموزان جامانده، زمان ثبت سفارش فردي و گروهي كتاب هاي درسي در سامانه فروش و توزيع كتاب هاي درسي، به مدت يك هفته، از روز دوشنبه مورخ ۲۶ خرداد ۹۹ لغايت روز دوشنبه مورخ دوم تير ۹۹، تمديد شد».
اما مابقي دانشآموزان چه شرايطي دارند؟ بر اساس جدول، ثبتنام كتابهاي درسي آمادگي مقدماتي(پيشدبستاني استثنايي) و پايه اول دوره ابتدايي(عادي و استثنايي)، پايه هفتم دوه اول متوسطه، پايه هفتم دوره اول متوسطه پيشحرفهاي استثنايي، پايه دهم دوره دوم متوسطه و پايه دهم دوره دوم متوسطه حرفهاي استثنايي از هشتم تير آغاز ميشود.
البته با توجه به اينكه امسال، سال تحصيلي زودتر آغاز ميشود، احتمالا در زمان اصلاح سفارش و زمان توزيع كتب درسي تفاوتهايي وجود دارد كه بايد ديد مسؤولان سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي چه تمهيداتي انديشيدهاند؟