زنبور عسل در كميت محصولات باغي و زراعي و همچنين در كيفيت آن موثر است. از آنجايي كه حفظ بقا و ازدياد نسل اكثر گياهان گل‌دار به وسيله عمل گرده‌افشاني صورت مي‌گيرد، عدم توجه به يك حشره كوچك، مي‌تواند باعث تغييرات ١٨۰درجه‌اي محيط‌زيست و تبديل آن به كوير و شنزارها شود.
به گزارش روزنمه آزمان، به‌طور كلي انسان تغييري اساسي در زندگي زنبور عسل ايجاد نكرده است، ماهيت و زندگي زنبور عسل همان است كه هزاران سال قبل بوده، اما انسان در مورد بيولوژي و نحوه مراقبت و نگهداري زنبور عسل در كندوي ساخت خود اطلاعات و تجربيات زيادي به‌دست آورده است.
به‌طور دقيق مشخص نيست كه از چه زماني زنبور عسل از ساير زنبورها جدا شده و به جمع‌آوري شهد و گرده گل‌ها روي آورده است. طبق بررسي‌هاي محققان و دانشمندان، وجود اين حشره مفيد از 60تا ١50ميليون سال قبل تخمين زده شده است. اگر شمار زنبورها كاهش بيابد، شاهد خروج يك‌سوم غذاي جهان از چرخه قابل دسترس مردم خواهيم بود كه به افزايش جمعيت گرسنگان جهان منجر مي‌شود. فسيل40ميليون‌ساله زنبورعسل در موزه آلمان نگهداري مي‌شود و پيشينه تاريخي آن را نشان مي‌دهد. شواهد نشان مي‌دهد زنبورداري در ايران سابقه طولاني دارد.
در دوره هخامنشيان نگهداري زنبور عسل در ايران رواج داشته و از عسل به‌عنوان يك ماده شيرين غذايي و دارويي استفاده مي‌كرده‌اند، پيداشدن دشنه مفرغي در لرستان منقش به شكل زنبور عسل و متعلق به ١٢00 سال قبل از ميلاد گواه سابقه آشنايي ايرانيان با اين حشره مفيد است. با پيشرفت صنعت پرورش زنبور عسل در اروپا و آمريكا و با ورود كندوهاي مدرن و ملكه‌هاي هيبريد به كشور سال ١٣٣5 به بعد تمايل به ايجاد واحد‌هاي بزرگ صنعتي پرورش زنبور عسل به‌طور چشمگيري افزايش يافت. ايران ساليانه 75هزار تا 81هزار تن عسل توليد مي‌كند. زنبورداري به‌عنوان يكي از مشاغل بخش كشاورزي است. به‌گفته مديرعامل اتحاديه سراسري زنبورداران كشور، 85هزار نفر عضو اين اتحاديه شده‌اند و يك‌ميليون اشتغال غيرمستقيم در اين بخش وجود دارد و از هشت‌ميليون كلوني زنبورعسل فقط 800هزار مورد يعني يك‌دهم زير پوشش بيمه صندوق بيمه محصولات كشاورزي قرار دارد.
قاچاق زنبور ملكه
برخي افراد كاهش توليد عسل را ناشي از بي‌كيفيتي ملكه‌هاي زنبورعسل مي‌دانند به همين دليل اقدام به واردات و فروش آن با قيمت‌هاي گزاف به زنبورداران مي‌كنند.
عفت رئيسي‌سرحدي، مديرعامل اتحاديه زنبورداران ايران در اين زمينه، گفت: اگر بر واردات ملكه‌هاي زنبورعسل بحث قرنطينه صورت نگيرد مي‌تواند مشكلات و بيماري‌هاي متعددي براي زنبورستان‌ها به‌همراه داشته باشد كه جبران خسارات و مبارزه با آن ويروس‌ها، هزينه‌هاي هنگفتي را در برخواهد داشت. به همين دليل انتظار مي‌رود دولت نسبت به قاچاق ملكه زنبورعسل توجه جدي داشته باشد. سرحدي با بيان اينكه واردات ملكه به‌نفع كشور نيست، افزود: البته اگر قرار است اين ملكه‌ها به كشور وارد شوند بهتر است توسط افرادي كه در تحقيق و ژنتيك مسائل زنبورعسل سررشته دارند براي كارهاي تحقيقاتي و مقايسه‌اي با ملكه‌هاي داخلي تحت شرايط قرنطينه‌اي وارد شوند.
او با بيان اينكه كاهش برداشت عسل در سال‌هاي اخير ناشي از شرايط اقليمي است، افزود: البته برخي افراد غيركارشناس كاهش برداشت عسل را ناشي از بي‌كيفيتي ملكه‌هاي داخلي مي‌دانند و معتقد‌ند كه اين ملكه‌هاي وارداتي مي‌توانند سطح برداشت از هر كندو را به 40كيلو افزايش دهند و اين در حالي است كه پس از واردات اين ملكه‌ها در زنبورستان‌ها پس از چند سال شاهد كاهش تعداد زنبورها و بروز برخي ويروس‌هاي خيلي خطرناك هستيم كه براي مقابله با آنها بايد هزينه‌هاي گزافي پرداخت شود. به‌گفته او، اخيرا ملكه‌هاي قاچاق از راه‌هاي متفاوت چمداني و كيفي از كشورهاي نزديك به ايران ترانزيت مي‌شوند كه مسئولان امر بايد سختگيري‌هاي لازم بر واردات اين ملكه‌ها را داشته باشند، چرا كه اخيرا محققان ويروس‌هايي در زنبورستان‌ها مشاهده كردند كه تاكنون نوع آن در ايران وجود نداشته است و بديهي است كه اين امر مي‌تواند زحمات اين زنبورداران را در معرض خطر قرار دهد.