معصومه زنگنه
بار ديگر در شرف نزديك شدن به ايام پر فضيلت ذي القعده، ماه فرونشستن و دور شدن از تاريكي‌ها و دشمني‌ها و استجابت دعا براي رفع ظلم و ستم و در هم شكستن طواغيت قرار گرفته ايم، ايامي كه خيل عظيم موحدان عاشق و دلباخته از هر رنگ و نژاد از دورترين نقاط هستي با عزمي راسخ و دل بريدن از سرگرمي‌هاي مادي، خود را براي انجام سفر معنوي و پررمز و راز حج و مستحكم كردن رابطه‌ي قلبي با خدا آماده مي‌كنند. از جمع كثير امت واحده در سراسر جهان اسلام، فقط عده‌اي محدود، توفيق درك اين سفر پر از معنا را پيدا مي‌كنند. با خشوع و خضوع مي‌روند تا خود را از غبار خودبيني، خودخواهي، تملقات دنيوي و ساير زخارف پوچ دنيوي رها سازند. مي‌روند تا با شوري وصف ناپذير ولي توأم با شعور و با تمسك به آيه «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا…» شمه اي از منافع معنوي عظيم و استوار حج را با خيل مسلمانان جهان در اين فراخوان الهي به اشتراك بگذارند.
در اثناي اين حال و هواي معنوي و بر اساس سنت هر ساله و نزديك شدن به اين عطيه‌ي بي زوال الهي، متوليان اجرايي و فرهنگي مجموعه حج و زيارت به همراه كارگزاران و مديران كاروان‌ها فرصت را مغتنم داشته و در حسينيه امام خميني (ع) حضور پيدا مي‌كنند تا علاوه بر تجديد بيعت با مقتداي خويش، از اسرار و فيوضات جوشان و سيري ناپذير حج بهره مند شوند.
امسال نيز اين مراسم معنوي با حضور نماينده ولي فقيه، رياست سازمان حج و زيارت و ساير كارگزاران و مديران حج از سراسر كشور برگزار شد. در اين مراسم با شكوه رهبر معظم انقلاب اسلامي ضمن برشمردن ابعاد و اهداف بيكران فريضه حج، به ضرورت متحد شدن امت اسلامي و يكپارچكي آنان در مقابل ظلم و استكبار جهاني و بت‌هاي بشري و غير بشري و رفع هر گونه تبعيض نژادي اشاره كردند و مسلمانان را به بهره‌برداري از فرصت گرانبهاي حج براي رفع مشكلات جهان اسلام توصيه نمودند.
آنچه كه ايشان در خصوص انجام فريضه حج همچون گذشته به آن تاكيد بسيار داشتند، توجه دادن كارگزاران و زائران بيت الله الحرام به تمامي ابعاد وجودي فلسفه حج ابراهيمي بود. تبيين ابعادي كه رمز وحدت اسلامي و در برگيرنده تمامي منافع مسلمين در زير سايه‌ي بيت الله در ايام معلومات است.
اينكه حج ابراهيمي فراسرزميني است و با توجه به بعد سياسي آن همه حجاجي كه با اخلاص و صفا و صلابت در برابر طاغوت به گرد كعبه مي‌گردند «بايد كه» از اوضاع و احوال يكديگر مطلع باشند و چنانچه يكي از فلسفه‌هاي حج ابراهيمي در بعد سياسي حج اتحاد و يگانگي امت اسلام در برابر دشمنان است كه هست، پس همه ما براي تحقق اين امر مهم وظيفه داريم توصيه رهبر معظم انقلاب را در رابطه با «دشمن شناسي» جدي بگيريم و الا همانطور كه خاطر نشان فرمودند؛ سرمان كلاه خواهد رفت.
و اينكه در بعد اجتماعي حج ابراهيمي «بايد كه» حجاج در هم شكننده تبعيض و تمايزهاي قومي و نژادي باشند و تا زماني هم كه فرهنگ سازي در حج بر مبناي مفهوم تمدن سازي شكل نگيرد نمي‌توان زائر را از بازار گردي و دكان گردي براي خريد اجناس بي ارزش منع نمود.
معظم له در ادامه با درك واقع بينانه از وضع كنوني جهان اسلام و سيطره نفوذ استكبار جهاني به روشني و با تمسك به آيه «لِيَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم وَيَذكُرُوا اسمَ اللَّهِ في أَيّامٍ مَعلوماتٍ عَلي ما رَزَقَهُم مِن بَهيمَةِ الأَنعامِ فَكُلوا مِنها وَأَطعِمُوا البائِسَ الفَقيرَ ليشهود» (۲۸ حج) منافع حج و توجه امت واحده اسلامي به آن را به طور شفاف تشريح و تبيين نمودند.
حال اگر چه طي ده سال گذشته، رابطه سياسي كشورمان عزيزمان با دولت عربستان به گونه‌اي رقم خورد و با محدويت هايي مواجه شد، ولي اكنون خوشبختانه با توجه به افزايش روابط حسنه دو كشور، بستر و زمينه مناسب براي اجرا و عملياتي نمودن فرمايشات رهبري توسط دستگاه ديپلماسي كشور و مجموعه حج و زيارت بيشتر و بهتر از هر زمان ديگر فراهم شده تا گام‌هاي استوارتري به بركت فريضه عظيم حج براي نزديك شدن امت اسلامي و تأمين منافع آنان برداشته شود.
بنابراين از دلسوزان امر انتظار است در راستاي تحقق واقعي توصيه‌هاي ارزشمند رهبر معظم انقلاب در رابطه با مفاهيم تمدن سازي، اتحاد جهاني، نگاه فرامرزي و بين المللي و رفع تمايز در بين ملت‌هاي مسلمان، در پرتو آيه «جَعَلَ اللهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ» (۹۷ مائده) اقدامات تمهيدات لازم را براي برگزاري همايش و دعوت از نخبگان و انديشمندان جهان اسلام در مناسك حج امسال و پس از آن نيز با انگيزه تر و فعال‌تر از گذشته در دستور كار برنامه‌هاي اولويت دار خود قرار دهند.
نكته ديگري كه در اين مجال كوتاه ذكر آن ضروري است و مجدداً مقام معظم رهبري حفظه الله به صورت گذرا به آن اشاره داشتند؛ فرهنگ سازي براي رها شدن از بازار گردي در مناسك حج بود. چرا كه مغتنم شمردن از فرصت‌ها براي كسب فضائل اخلاقي در مدت حضور كوتاه در حج بخودي خود مانع از بازار گردي حجاج غزيز كشورمان مي‌شود.
حاجيان محترم اگر اندكي راجع به فضائل و محتواي ارزشمند اين فريضه مهم دقت داشته باشند و اينكه چگونه امامان معصوم (ع)، بزرگان دين، امام راحل (ره) و مقام معظم رهبري ما را به انجام اين مهم توصيه نموده اند، ديگر بعيد است در فاصله زماني كوتاه يك ماهه در سرزميني كه شايد ديگر توفيق تشرف به آنجا را نداشته باشند، وقت ارزشمند خود را صرف بازار گردي كنند! مسلماً در فرصت كوتاه مناسك حج، زمان قابل توجه‌اي از آن صرف خواب و استراحت، بخش ديگري از آن صرف خوردن و آشاميدن و امور شخصي و بخش مهم‌تر آن هم صرف اعمال عبادي مي‌شود. اگر درست هم برنامه ريزي شود، فرصتي براي كارهاي غير ضروري مثل بازار گردي و دكان گردي نخواهد ماند. به هر حال از آن جايي كه آن سرزمين مكان مقدس و متبركي است و اقوام و نزديكان از زائر خود انتظار يادگاري از زادگاه اسلام و سرزمين پيامبر رحمت را دارند، خوب است حاجيان عزيز هم به همين دليل با تهيه سوغات مختصر سنت حسنه اين امر نيكو را بجا آورند.