افزايش سه درجهاي گرماي هوا مصرف برق كشور را به شكل حيرت آوري افزايش داده است، پيش بيني رشد تقاضاي پنجدرصدي سالانه اكنون به قله ۱۵ درصد در بخش خانگي و در زمان اوج مصرف صعود كرده و استفاده از لوازم سرمايشي بيش از هر زماني اجتناب ناپذير است، اما با اين شرايط چگونه ميتوان مصرف برق را مديريت كرد و به پايداري شبكه كه نياز همگاني جامعه ايران است ياري رساند؟
ايسنا: تابستان سال ۲۰۲۳ به اذعان كارشناسان گرمترين تابستان تاريخ كره زمين بود، ركوردي كه اما در دوره گرم سال ۲۰۲۴ هم شكست و گرمايش بيسابقهاي را براي كره زمين رقم زد. به طور معمول ساليانه تقاضاي مصرف برق در كشور ۵ درصد افزايش مييابد، بنابراين مسئولان صنعت برق براي پاسخگويي به اين رشد تقاضا مهيا شده و از طريق توسعه زيرساخت و ظرفيتهاي توليد برق، افزايش راندمان توليد نيروگاهها، كاهش هدر رفت برق در شبكه و اتخاذ تدابير لازم براي مديريت مصرف، از مصارف خانگي گرفته تا مديريت مصرف برق بخش صنعت، ادارات و بخش عمومي يعني روشنايي معابر و خيابانها، تدابير لازم را براي پاسخگويي به نيازهاي مختلف برق اتخاذ ميكنند.
به طور معمول اوج فشار تقاضا بر شبكه در دوره گرم سال رخ ميدهد كه از ابتداي خردادماه آغاز و تا پايان شهريورماه ادامه پيدا مي كند، دورهاي كه در آن بار مصرف لوازم سرمايشي يعني ۲۰ ميليون دستگاه كولرآبي و ميليونها دستگاه داكت اسپليت و انواع كولرهاي گازي وارد شبكه شده و به ناگهان مصرف برق كشور را با جهش ۴۳ درصدي مواجه مي كند. جهشي كه بدون ترديد در سال جاري با افزايش روز افزون مصرف برق روند صعودي تري هم دارد.
بر اساس اطلاعات منتشره از سوي مراكز هواشناسي، موج شديد گرما هم اكنون منطقه خاورميانه را در برگرفته است و مناطق شمال تا جنوب ايران را نيز تحت تاثير قرار داده است. به گفته مدير بهرهبرداري و كنترل شبكه برق كشور تنها در مقايسه با هفته پيش مصرف برق كشور ۶۰۰۰ مگاوات افزايش داشته كه معادل هشت درصد رشد است و اين در حالي است كه در مجموع رشد تقاضاي مصرف برق خانگي در اوج بار امسال به ۱۵ درصد بالغ شده است.
بنا بر اطلاعات منتشره در تابستان امسال منظقه خاورميانه رشد سه درجهاي گرما را تجربه مي كند، در حالي كه هر درجه افزايش دما نياز مصرف برق كشور را تا ۱۸۰۰ مگاوات افزايش ميدهد. وضعيت كنوني و اوجگيري نياز تمامي نقاط كشور به تامين سرمايش، فشار زيادي را بر شبكه برق تحميل ميكند و تحت اين شرايط يعني اوج گيري مصرف برق از يك سو و شدت گرما احتمال وقوع رلههاي فركانسي و خروج شبكه از مدار توليد فزايش مييابد.
طي سال گذشته در نيمه مردادماه، اوج مصرف برق ركورد ۷۳ هزار مگاوات را به ثبت رساند، اما اكنون به نيمه راه دوره گرما نرسيده، تقاضاي مصرف برق از ۷۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات گذشته است و سيگنالهاي هشدار را فعال كرده است. علي رغم اقدامات بسياري كه براي توسعه ظرفيت نيروگاهي و زيرساختي توليد برق در سه سال گذشته صورت گرفته است، اما شرايط كنوني را ميتوان وضعيت فوق العادهاي ارزيابي كرد كه عبور از آن نيازمند تمهيداتي فراتر از رويكردهاي گذشته است.
«مشاركت همگاني» در مصرف بهينه برق مهمترين پاسخي است كه ميتوان به اين پرسش داد، به عبارتي در برهه كنوني بايد تمهيدات لازم براي مصرف بهينه برق جديتر از هر زمان مورد توجه قرار گيرد. بدون ترديد استفاده از لوازم سرمايشي در شرايط كنوني اجتنابناپذير است، اما مي توان با اتخاذ تدابيري از فشار بار شبكه كاست، بدين معنا كه وقتي استفاده از لوازم سرمايشي مانند كولر اجتناب ناپذير است، در طول روز و زمان فعاليت اين سيستم ها، استفاده از ساير لوازم برقي را به حداقل رساند. مثلا از روشنايي طبيعي روز استفاده كرد، استفاده از لوازمي مانند ماشين لباسشويي، ظرفشويي، اتو و كارهاي اينچنيني را به ابتداي صبح يا اواخر شب موكول كرد و حتي لوازم برقي خاموشي را از پريز جدا كرد.
همچنين با كمتر باز و بسته كردن درب محيطهاي زندگي و كاري، خنكاي ايجاد شده را حفظ كرده در اين شرايط ميتوان دماي آسايش يعني ۲۴ درجه و دور كند كولرهاي آبي را جايگزين دو تند اين لوازم پرمصرف كرد. حتي با كمتر باز و بسته كردن درب يخچال و فريزر ميتوان نياز اين لوازم را به مصرف بيشتر برق جهت تامين سرمايش داخليشان برطرف كرد.
تجربه نشان داده است مشاركت و همدلي هميشه و همواره شرط موفقيت كشور در برهههاي حساس بوده است، اكنون نيز زمان آن است كه جملگي با مصرف بهينه برق، بازي دو سر برنده ديگري را تعريف كنيم كه طي آن همه مردم و فعاليتهاي كشور از مواهب روشنايي برق و پايداري شبكه برخوردار شده و علاوه بر مواجه نشدن با تعرفه هاي پلكاني برق حتي مشمول پاداش هاي مديريت مصرف برق و هزاران جايزه پويش بزرگ با انرژي شده و صنعت برق نيز به سلامت از دوره پرفشار خود عبور ميكند.