پس از برخواستن هواپيما از روي باند فرودگاه اهواز وقتي از ارتفاع هزاران پايي، به دشتها نگاه كني تنها چند دقيقه وقت لازم است تا به سرزمين كوه هاي بلند زاگرس برسي. از همان ارتفاع هم مي توان درياچه سدهاي ساخته شده بر كارون را ديد؛ از اين بالا چيزي جز در ياچه ها و سدهاي بزرگ نيست؛ از رفسنجاني، خاتمي تا احمدي نژاد و از زنگنه تا بيطرف و فتاح و نامجو تا احتمالاً روحاني و چيت چيان هر رييس جمهوري و هر وزير كه به خوزستان آمده است زاگرس مركزي را به عنوان ذخيرگاه افتخارات سدهاي بلند و دهن پركن ديده است.

آژانس خبري بختياري (ايبنانيوز) / سرويس اقتصادي / گزارش

ميل شديد به زدن ركوردهاي محير العقول و ساختن بناهاي بلند و مدرن از آهن و فولاد بر ويرانه هزاران روستا و سكونتگاه عشايري سد كارون ۳، سد كارون ۴، گتوند عليا، شهيد عباسپور، دز، مسجدسليمان۱ و... هر يك يادآور بخشي از سرگذشت غم آلود روستاييان و عشايري است كه منكوب و مقهور شركتهاي بزرگ سدسازي بوده اند.

آلبوم افتخارات سدسازان، جدال نابرابر ركوردزني بر خانه اي گلي و درختهاي بلوط و كنار، منجر به سيل حاشيه نشيني و بي خانماني و فقر عمومي و بيكاري در منطقه شده است؛ ۴۷۸ روستا و سكونتگاه عشايري به زير آب رفته است، محل ارتزاق بيش از ۷۰۰۰۰ نفر انسان به طور مستقيم و غير مستقيم نابود شده است.

بر روي سر در ورودي شركت توسعه منابع آب و نيروي ايران كارفرماي ساخت سدها و نيروگاههاي برقابي بزرگ كشور، واقع در بهترين نقطه اهواز و بهترين نقطه تهران نوشته است: «انرژي برقابي يعني چاه نفت دائمي»؛ چاه نفتهاي جديد در مقابل چاه نفتهايي كه بيش از يكصد سال است از اولين روز استخراج از آنها مي گذرد، توليد ملي و اقتصاد برق بالا رفته است، ارزش برق توليدي در نيروگاه هاي برقابي كوه هاي بختياري به سالانه ۲۵۰۰۰ميليارد تومان در سال مي رسد.

اما رهاورد اجتماعي اين سدها در بيست سال گذشته، چيزي جز آوارگي هزاران انسان، تشديد تضاد فرهنگي در شهرهاي خوزستان، حاشيه نشيني و فقر، اعتياد، مرگ انفرادي و دسته جمعي در سوانح ناشي از احداث درياچه ها و فهرست بلند بالايي از آسيبهاي رواني و اجتماعي نبوده است.

سدسازان در مقابل هر صداي انتقادي، فهرستي از ركوردهاي تزريق بتن و گردش مالي ارايه مي كنند. سدسازان منتقدان را به سودجويي، داشتن نگاه ضد توسعه و سياه نمايي متهم مي كنند.

اما واقعيت آن است كه روستاييان و عشاير بختياري در بيست سال گذشته بزرگترين قرباني سدسازي و پروژه هاي وزارت نيرو در چهارمحال و بختياري، خوزستان ، غرب اصفهان و شرق و جنوب لرستان بوده اند.

بختياريها به شدت آسيب ديده اند و خانه ها و معيشتشان نابود شده است. مراتع چراي دام، اراضي كشاورزي، خانه هاي روستايي و راههاي ارتباطي و ظرف فرهنگي آنها به زير آب رفته است. جامعه توليدگر و ساختار نظام اجتماعي آنها بر اثر به زير آب رفتن محل سكونتشان تبديل به جامعه مصرفگرا، حاشيه نشين و از هم گسيخته شده است. از هيچ سهمي از ثروت توليد شده در اين سدها بهره مند نشده اند، وعده هاي وزارت نيرو در به زير كشت بردن اراضي اطراف درياچه ها جز وعده اي توخالي بيش نبوده است.

اكنون در دي ماه ۱۳۹۲ و در آستانه سفر دكتر حسن روحاني به خوزستان، شاهد بي توجهي عبدالحسين مقتدايي استاندار خوزستان به مطالبات همسايگان سدهاي بزرگ در مناطق بختياري نشين استان خوزستان هستيم. تلاش استانداري براي كاناليزه كردن رئيس جمهور، به خوبي در چينش خاص و غيرمعمول تركيب دعوت شدگان براي نشست "رئيس جمهور و نخبگان استان خوزستان" قابل مشاهده است و مورد انتقاد افكارعمومي است.

مردم بختياري در آستانه سفر رئيس جمهور به استان خوزستان، از خود مي پرسند:

- مردم شهرستانهاي ايذه و باغملك و دهدز از عبدالحسين مقتدايي استاندار و حجت الله درويشپور نماينده اين شهرستانها در مجلس مي پرسند: چرا ۴ درصد ماليات بر ارزش افزوده توليد برق نيروگاه سد كارون ۳ به مردم دهدز و ايذه تخصيص داده نمي شود؟ اين پول به جيب چه شخص يا اشخاصي در اهواز و تهران مي رود؟ چرا سد كارون ۳ حتي يك هكتار از اراضي كشاورزي مردم را زير كشت نبرده است؟ طرح توسعه اراضي كشاورزي منطقه كه در ابتداي طرح وعده داده شده بود و مطالعات كارشناسي فاز اول آن به ميزان 15 هزار هكتار در دشت ايذه انجام شده و جزو مطالبات مردم و نخبگان است، چرا هرگز شروع نشد؟ چرا در حالي كه آب ايذه آلوده به نيترات است و سبب تولد زودرس نوزادان و مرگ تدريجي مردم مي شود، مردم اين شهر اجازه برداشت آب شرب از مخزن سد كارون ۳ را ندارند؟ چرا پرورش ماهيان سردابي و توسعه باغهاي مردم بومي منطقه بختياري متوقف شده است؟ چرا حالا كه آثار ويرانگر اين سد بر فرسايش خاك منطقه و تخريب مراتع بكر عشاير بختياري آشكار شده، فكري براي احياي مراتع نمي شود؟ چرا رئيس جمهور حقوقدان چشم خود را بر مهاجرت اجباري روستائيان و عشاير بختياري و نقض گسترده حقوق شهروندي اين همسايگان سدهاي بزرگ كه در اثر سدسازي آواره شده و مي شوند، بسته است؟

- مردم شهرستانهاي مسجدسليمان، لالي، انديكا و هفتكل از عبدالحسين مقتدايي و اسماعيل جليلي نماينده اين شهرستانها در مجلس مي پرسند: چرا ۴ درصد ماليات بر ارزش افزوده توليد برق نيروگاه سد مسجدسليمان و سد شهيد عباسپور به مردم مسجد سليمان، لالي و انديكا تخصيص داده نمي شود؟ اين پول به جيب چه شخص يا اشخاصي در اهواز و تهران مي رود؟ چرا سد مسجدسليمان و سد شهيد عباسپور حتي يك هكتار از اراضي كشاورزي مردم را زير كشت نبرده اند؟ طرح توسعه اراضي كشاورزي منطقه كه در ابتداي طرح وعده داده شده بود، و مطالعات كارشناسي فاز اول آن به ميزان 5 هزار هكتار در دشت لالي و 7 هزار هكتار در دشت انديكا انجام شده و جزو مطالبات مردم و نخبگان است، چرا هرگز شروع نشد؟ چرا در حالي كه مردم مسجدسليمان آب شرب ندارند و با جيره بندي شديد مواجه هستند، مردم اين شهر اجازه برداشت آب شرب از مخزن اين دو سد بزرگ را ندارند؟ چرا پرورش ماهيان سردابي و توسعه باغهاي مردم بومي منطقه بختياري متوقف شده است؟ چرا حالا كه آثار ويرانگر اين سد بر فرسايش خاك منطقه و تخريب مراتع بكر عشاير بختياري آشكار شده، فكري براي احياي مراتع نمي شود؟ چرا رئيس جمهور حقوقدان چشم خود را بر مهاجرت اجباري روستائيان و عشاير بختياري و نقض گسترده حقوق شهروندي اين همسايگان سدهاي بزرگ كه در اثر سدسازي آواره شده و مي شوند، بسته است؟

- مردم شهرستانهاي گتوند و شوشتر از عبدالحسين مقتدايي استاندار و سيد محمد سادات ابراهيمي نماينده اين شهرستانها در مجلس مي پرسند: چرا ۴ درصد ماليات بر ارزش افزوده توليد برق نيروگاه سد گتوند عليا به مردم گتوند تخصيص داده نمي شود؟ اين پول به جيب چه شخص يا اشخاصي در اهواز و تهران مي رود؟ چرا سد گتوند عليا حتي يك هكتار از اراضي كشاورزي مردم را زير كشت نبرده است؟ طرح توسعه اراضي كشاورزي منطقه كه در ابتداي طرح وعده داده شده بود، چرا هرگز شروع نشد؟ چرا در حالي كه كارشناسان مستقل معتقدند آب گتوند در اثر احداث اين سد و افتتاح غيركارشناسي آن توسط محمود احمدي نژاد شور شده است، مسئولان در اين باره پنهان كاري مي كنند؟ چرا پرورش ماهيان سردابي و توسعه باغهاي مردم بومي منطقه بختياري متوقف شده است؟ چرا حالا كه آثار ويرانگر اين سد بر فرسايش خاك منطقه و تخريب مراتع بكر عشاير بختياري آشكار شده، فكري براي احياي مراتع نمي شود؟ چرا رئيس جمهور حقوقدان چشم خود را بر مهاجرت اجباري روستائيان و عشاير بختياري و نقض گسترده حقوق شهروندي اين همسايگان سدهاي بزرگ كه در اثر سدسازي آواره شده و مي شوند، بسته است؟