در روزهاي پاياني سال همواره بسياري از كارگران اعم از پاره‌وقت، فصلي و ساعتي، دغدغه عيدي و پاداش پايان سال خود را دارند و روزشماري مي‌كنند تا بلكه عيدي خود را پيش از پايان سال دريافت و با آن مايحتاج خود و خانواده‌هايشان را تامين كنند.
ايسنا: با وجود آنكه پرداخت عيدي و پاداش آخر سال كارگران براي تامين معيشت و تهيه اقلام ضروري و افزايش رفاه و آرامش خاطر خانوارهاي كارگري مورد تاكيد قرار گرفته، اما بعضا مشاهده مي‌شود كه در برخي واحدها و صنوف، پرداخت عيدي به دلايل مختلفي از جمله نبود نقدينگي در دست كارفرما با تاخير همراه مي‌شود؛ اين تاخير گاهي به حدي است كه به سال بعد هم موكول مي‌شود و ديگر عنوان عيدي را از دست مي‌دهد.
بر اساس ماده واحده قانون مربوط به تعيين عيدي و پاداش سالانه كارگران شاغل در كارگاه‌هاي مشمول قانون كار مصوب سال ۱۳۷۰ مجلس شوراي اسلامي، كليه كارفرمايان مكلفند به هر كدام از كارگران خود به نسبت هر يكسالي كه كار كرده‌اند، معادل ۶۰ روز آخرين مزد به عنوان عيدي و پاداش پايان سال بپردازند.البته مبلغ پرداختي نبايد از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانوني تجاوز كند و به موجب تبصره يك ماده واحده مذكور، مبلغ پرداختي به كارگراني كه زير يك سال در كارگاه مشغول كار بوده‌اند، بايد به ماخذ شصت روز مزد و به نسبت ايام كاركرد در سال محاسبه شود.مبناي تعيين عيدي پايان سال مشمولان قانون كار نيز حداقل دو برابر و حداكثر سه برابر مصوبه دستمزد شوراي عالي كار است.
عيدي و پاداش كارگران پاره وقت
بر اساس ماده ۳۹ قانون كار، مزد و مزاياي كارگراني كه به صورت نيمه وقت و يا كمتر از ساعات قانوني تعيين شده به كار اشتغال دارند، به نسبت ساعات كار انجام يافته محاسبه و پرداخت مي‌شود.
عيدي و پاداش كارگران ساعتي
در مورد كارگران ساعتي كه حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنان در ماه متغير است، براي محاسبه عيدي و پاداش، ميانگين حقوق سه ماه آخر خدمت آنها مبناي محاسبه قرار مي‌گيرد.
عيدي و پاداش كارگران فصلي
مبلغ پرداختي بابت عيدي و پاداش به كارگران كارگاه‌هاي فصلي مشمول قانون كار و همچنين كارگران ساير كارگاه‌هاي مشمول كه كمتر از يك سال در كارگاه كار كردند، بايد بر ماخذ ۶۰ روز و به نسبت ايام كاركردشان در سال محاسبه شود.
عيدي و پاداش كارگران اخراجي و مستعفي
گاها شرايطي پيش مي‌آيد كه كارگر خواسته يا ناخواسته مجبور به ترك كار مي‌شود.قانون كار در مورد آن دسته كارگراني كه در طول سال از خدمت استعفا داده، اخراج و يا بازنشسته مي‌شوند يا به نحوي از انحاء رابطه آنها با كارگاه و كارفرما قطع مي‌شود اعلام كرده كه به نسبت مدت كاركردشان، مستحق دريافت عيدي و پاداش سالانه هستند.
مرخصي استعلاجي مشمول عيدي و پاداش مي‌شود؟
كارگراني كه از مرخصي استعلاجي در طول سال استفاده كرده‌اند بعضا اين دغدغه را دارند كه آيا مرخصي‌هاي آنها جزو سوابقشان محسوب شده و در هنگام محاسبه عيدي و پاداش پايان سال منظور مي‌شود يا نه؟كه در پاسخ بايد گفت بر اساس ماده ۷۴ قانون كار مدت مرخصي استعلاجي كه به تاييد سازمان تامين اجتماعي رسيده باشد جزو سوابق كار كارگران محسوب مي‌شود، بنابر اين روزهاي مذكور مشمول پرداخت مزايايي از قبيل حق اولاد، حق بن، سنوات خدمت،مرخصي استحقاقي و عيدي و پاداش سالانه خواهد بود كه بايد توسط كارفرما پرداخت شود.
مبناي محاسبه عيدي و پاداش سالانه كارگران در كارگاههايي كه طرح طبقه بندي مشاغل دارند مزد گروه و پايه يا مزد مبنا و در واحدهاي فاقد طرح طبقه‌بندي مزد ثابت يعني مزد شغل و مزاياي ثابت پرداختي به تبع شغل است.
بر اساس مصوبه شوراي عالي كار در اسفند ماه سال گذشته، حداقل دستمزد كارگران يك ميليون و ۱۱۱ هزار تومان تعيين شده است كه با در نظر گرفتن قانون مصوب مجلس، كارفرمايان بايد حداقل دو ماه پايه حقوق و حداكثر سه ماه پايه حقوق را به عنوان عيدي و پاداش آخر سال به كارگران خود بدهند.بر اين اساس، عيدي امسال كارگران حداقل دو ميليون و ۲۲۲ هزار تومان و حداكثر سه ميليون و ۳۳۷ هزار تومان خواهد بود كه شايسته است كارفرمايان پرداخت آن را به شب عيد يا بعد از آن موكول نكنند.