ايسنا: سرپرست مديريت ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري قشم، با اعلام اينكه تخريب حريم ميراث طبيعي ملي و جهاني «غار نمكي» قشم طبق مستندات قانوني جرم است، گفت: با وجود پيگيريها و مكاتبات قضايي متعدد براي جلوگيري از اين تخريب، عمليات ساخت مركز پروش ميگو نه تنها متوقف نشده، بلكه همچنان ادامه دارد و خطر خروج ژئوپارك قشم را از فهرست جهاني يونسكو، جدي كرده است.
واگذاري اراضي در محدوده طولانيترين غار نمكي جهان به مركز پرورش ميگو بهعنوان جديترين تهديد براي خروج ژئوپارك قشم از يونسكو مطرح است. واگذاري اراضي در جزيره قشم از سال ۱۳۹۶ درحالي شروع شد كه همان سال، پروژه ژئوپارك اين جزيره موفق شد كه به فهرست ژئوپاركهاي يونسكو بازگردد. اين ژئوپارك يك بار در سال ۱۳۸۵ ثبت جهاني شده بود اما در سال ۱۳۹۱ به دليل آنچه مشكلات مديريتي اعلام شد، كارت قرمز گرفت و از اين فهرست خارج شد. اينك كارشناسان معتقدند، واگذاري اراضي كه بيشتر با هدف احداث اقامتگاه، مركز پرورش ميگو و آبزيان، پلاژ و شهركهاي صنعتي بوده، اين ژئوپارك را بار ديگر در معرض تهديد قرار داده است.
عليرضا امريكاظمي ـ مدير ژئوپارك جهاني قشم و سرپرست مديريت ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري قشم ـ در اينباره گفت: حدود دو ماه قبل موضوع اين واگذاري مطرح شد اما به دليل بيتوجهي مسؤولان ذيربط اكنون كار به جايي رسيده كه در محوطهاي كه زمان انتشار خبر فقط دو كانكس در آن مستقر بود، تخريب گسترده در اصل اثر اتفاق افتاده است. با اين وجود پروژه نه تنها متوقف نشد، بلكه با قوت ادامه پيدا كرد.
چندماه پيش از مجاري قانوني به مقام قضايي شكايت كرديم، توقف سريع احداث مركز پرورش ميگو را خواستار شديم. مستندات ارائه كرديم. به سرمايهگذار شفاهي و كتبي اخطار و تذكر داديم اما تخريب در حريم ژئوسايت «گنبد نمكدان» قشم نه تنها متوقف نشد كه با قوت ادامه پيدا كرداو درباره اقداماتي كه براي جلوگيري از اين تخريب انجام شده است، توضيح داد: چندماه پيش ما در قالبي رسمي و از جانب مديريت ژئوپارك جهاني قشم و ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي جزيره، از مجاري قانوني مكاتبه و شكايت خود را به مقام قضايي شهرستان اعلام كرديم و لزوم توقف سريع اين پروژه و لغو مجوزهاي آن را خواستار شديم. دلايل كاملا مستند بود، پروندههاي ثبت ملي و جهاني ژئوپارك را هم فرستاديم. ميخواستيم از مجاري قانوني و طبق روال پيش رويم، تمام مستندات و مكاتبات در تاريخهاي مشخص نيز موجود است.
وي ادامه داد: علاوه بر اين به سرمايهگذار و كسي كه تخريب را انجام ميدهد شفاهي و با اخطار و تذكر كتبي داديم. خواستيم كار را شروع نكند و استعلام بگيرد تا محدوده اثر طبيعي ملي و جهاني را اعلام كنيم. متاسفانه حرفشنوي نداشتند و به كار خود ادامه دادند و تا اين لحظه توقف عمليات صورت نگرفته است.
مدير ژئوپارك جهاني قشم گفت: اين پروژه در اراضياي در حال اجرا است كه سه حريم مهم را شكسته است؛ نخست حريم ثبت جهاني ژئوپارك قشم است كه در پرونده يونسكو كامل و واضح مشخص شده. دو حريم ديگر به ميراث طبيعي و ملي كه در وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ثبت شده است با عنوان محدوده ژئوپارك و محدوده اختصاصي سايت «نمكدان» مربوط ميشود. اين تخريب در هر سه محدوده اتفاق افتاده است.
او در پاسخ به اين پرسش كه اين تخريب، ژئوپارك جهاني قشم را با چه مخاطراتي روبهرو خواهد كرد؟ اظهار كرد: مشكل اصلي اين است كه ژئوپارك جهاني قشم را در خطر خروج از يونسكو قرار ميدهد. مشكل دوم تعرض و تخريب حريم ميراث طبيعي ملي گنبد نمكدان است. براساس قوانين صريحي كه وجود دارد هرگونه تغيير در چشمانداز و يا تغيير اصالت اثر يا عملياتي كه موجب آسيب رساندن اين اثر شود، تخلف و جرم است.
امريكاظمي درباره اينكه با توجه به متوقف نشدن اين پروژه عليرغم پيگيريها و خطر خروج ژئوپارك از يونسكو، چه اقدامات فوري را براي جلوگيري از گسترش تخريب ميتوان انجام داد؟ اظهار كرد: نميدانم غير از پيگيريهاي قانوني و رسمي كه ما تا كنون انجام دادهايم، چه كار ديگري ميتوانيم انجام دهيم. ما (سازمان منطقه آزاد قشم) ضابط قضايي نيستيم و نميتوانيم به صورت قهري به ماجرا ورود كنيم. فقط ميتوانيم قانونا و رسما شكاياتمان را كتبي پيگيري كنيم. عكسالعملهاي در خور توجه، مناسب و شايسته اين اتفاق را ديگر مسؤولان بايد نشان دهند كه در انتظار تصميمگيري و اقدام سريع آنها هستيم.
سرپرست مديريت ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري قشم يادآور شد: براساس قوانين داخلي و اداري، ژئوپارك و مديريت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي مستقيما نميتوانند شكايتي را مطرح كنند و از طريق مديريت امور حقوقي و قراردادهاي سازمان منطقه آزاد قشم بايد اين پروسه دنبال شود. مكاتبات رسمي ما با مقامات قضايي نيز از اين طريق پيگيري شد.
وي افزود: ما قبل از هر گونه تخريب، هشدارهاي لازم را داديم و مكاتباتي داشتيم، اگر در همان مرحله حكم توقف پروژه و تخريب صادر ميشد، ديگر به اينجا نميرسيد و ژئوپارك به مخاطره نميافتاد و روي نظر ارزيابان يونسكو كه قرار است بهار سال آينده به قشم سفر كنند تاثير منفي نميگذاشت. الان اين نگراني وجود دارد كه با اين اتفاق، در بحث ارزيابي ژئوپارك جهاني قشم با مشكل مواجه شويم و اين ضايعهاي بزرگ براي قشم و كشور خواهد بود.
از روزي كه واگذاري اين اراضي در قشم مطرح شد، مردم محلي و دلسوز جزيره ميخواستند ما عكسالعمل نشان دهيم، وگرنه خودشان فعال ميشوند، از آنها خواهش كرديم اجازه دهند قانوني و رسمي موضوع را پيگيري كنيم. اطمينان خاطر داديم اين پيگيريها به نتيجه ميرسد. متاسفانه مردم وقتي ديدند پيگيري سازمان منطقه آزاد قشم و شكاياتهاي ما به نتيجه نرسيد و تخريب شدت گرفت، اعتراض خود را به فضاي مجازي كشاندند. مردم از ما نااميد شدنداو مهمترين اقدام را توقف سريع عمليات تخريب در محدوده غار نمكي و برگردادن وضعيت زمين به حالت قبل از تخريب و پر كردن حوضچههاي ايجاد شده و برداشت آوارها و ضايعات دانست و گفت: اين اولين و فوريترين اقدام است تا بعد از آن دفاعيهاي در برابر ارزيابان يونسكو داشته باشيم كه ما اين تخريب را متوقف كرديم يا به حالت قبل برگردانديم، هرچند متاسفانه بايد بگويم برگرداندن طبيعي زمين به اين سادگيها نيست و در زمان كوتاه اتفاق نميافتد؛ چرا كه هم هزينه دارد و هم به حالت اصلي و طبيعي خود برنميگردد و اين باعث تاسف است كه اثر طبيعي ملي و جهاني خود را به اين راحتي تخريب ميكنيم؛ تخريبي كه همچنان ادامه دارد.
امريكاظمي اظهار كرد: از روزي كه اين موضوع در قشم شروع شد، مردم محلي و دلسوز جزيره به ما مراجعه ميكردند و ميخواستند عكسالعمل نشان دهيم، وگرنه خودشان فعال ميشوند، ما از آنها خواهش كرديم اجازه دهند قانوني و رسمي موضوع را پيگيري كنيم تا به صورت اداري و رسمي مشكل حل شود. اطمينان خاطر داديم كه اين پيگيريها به نتيجه ميرسد اما متاسفانه مردم وقتي ديدند پيگيري سازمان منطقه آزاد قشم و شكاياتهاي ما به نتيجه نرسيد و تخريب شروع شد و شدت هم گرفت، اعتراض خود را به فضاي مجازي كشاندند. مردم از ما نااميد شدند كه خودشان دست به كار شدهاند.
او ادامه داد: اگر در بدو امرِ هشدارها و مكاتبات اداري و درونسازي، مشكل حل شده بود امروز كار به اينجا نميرسيد كه جو ملتهبي ايجاد شود و مردم روي اين قضيه حساس شوند و خودشان پيگيري كنند. در چنين جوي ممكن است حرفهاي غيرواقعي و بزرگنمايي كه برخلاف مصالح كشور است، مطرح شود و يكسري از اين جو براي تخريب مسؤولان استفاده كنند و اقدامات مثبت آنها را زير سوال ببرند. متاسفم كه كار به اين مرحله رسيد. اگر موضوع در چارچوب قانوني پيگيري ميشد و به نتيجه ميرسيد، مسلما اين اتفاقها نميافتاد.
امريكاظمي بيان كرد: مردم، فعالان ميراث و محيط زيست قشم، انسانهاي متواضع و خويشتنداري هستند، حرف ما را در دو سه ماه قبل پذيرفتند. ما از آنها اجازه خواستم مشكل را رسمي و قانوني حل كنيم و اجازه تخريب نميدهيم، خيلي سعه صدر داشتند و تأمل كردند ولي حالا ما نزد آنها شرمنده شدهايم كه نتوانستيم موضوع را به نتيجه برسانيم و از تخريب جلوگيري كنيم. ما پاسخي براي مردم نداريم. اميدوارم ديگر مقامات مسؤول در اين رابطه عكسالعملي نشان دهند كه نظر مردم تامين شود و اين مشكل را حل كنند تا خطر خروج ژئوپارك قشم از فهرست يونسكو نيز دور شود.
اين تصوير كه در فضاي مجازي منتشر شده، محل احداث مركز پرورش ميگو را در حريم گنبد نمكي قشم نشان ميدهد