ايسنا: قانون ماليات مواردي همچون درآمد حاصل از مؤسسات نگهداري از معلولين ذهني و حركتي، تعليم و تربيت مدارس، دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي، تاسيسات ايران‌گردي و جهانگردي، موقوفات، كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي، فعاليت‌هاي انتشاراتي و مطبوعاتي، باشگاه‌هاي ورزشي و نظاير آن را از پرداخت ماليات معاف كرده است.
از آنجاكه كل افراد جامعه به لحاظ شرايط اقتصادي، فرهنگي، آموزشي، مذهبي و امثال آن يكسان نيستند و اجراي قانون بدون توجه به وضعيت آنان، آثار و تبعات ناگواري از جمله عدم استقرار عدالت اجتماعي به همراه خواهد داشت، قانون ماليات‌ها نيز اين موضوع مستثني نيستند و براي بسط و توسعه عدل و برابري در جامعه، با توجه به ناهمگوني‌ها و نابرابري‌هاي موجود در جامعه براي برخي در زمينه ماليات‌ستاني معافيت‌هايي را درنظر گرفته است.
لازم به ذكر است كه در صورتي كه شخص حقيقي هيچ‌گونه درآمدي نداشته باشد، ميزان معافيت مالياتي درآمد حقوق از درآمد مشمول ماليات سالانه مستغلات از ماليات معاف و مازاد طبق مقررات، مشمول ماليات مي‌شود و در اين زمينه، ميزان معافيت ماليات بر درآمد سالانه مشمول ماليات حقوق از يك يا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتي مشخص مي‌شود.
همچنين، درآمد سالانه مشمول ماليات صاحبان مشاغل كه اظهارنامه مالياتي خود را در موعد مقرر تسليم كنند، تا ميزان معافيت قانون ماليات‌هاي مستقيم از پرداخت ماليات معاف و مازاد آن به نرخ‌هاي مذكور در قانون ماليات‌ها خواهد بود.
علاوه براين، مشاركت‌هاي مدني اعم از اختياري و قهري شركا حداكثر مي‌توانند از دو معافيت استفاده كنند و مبلغ معافيت به طور مساوي بين آنان تقسيم و باقيمانده سهم هر شريك جداگانه مشمول ماليات خواهد بود.
چنانچه شخص حقيقي داراي بيش از يك واحد شغلي باشد، مجموع درآمد واحدهاي شغلي با كسر فقط يك معافيت، نرخ‌هاي مذكور در قانون ماليات‌هاي مستقيم مي‌شود و اشخاص حقيقي و حقوقي نسبت به سود سهام يا سهم شراكت دريافتي از شركت‌هاي سرمايه پذير، مشمول ماليات ديگري نخواهند شد.
شرط برخورداري از هرگونه معافيت مالياتي براي اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در مناطق آزاد و ساير مناطق كشور، تسليم اظهارنامه مالياتي در موقع مقرر قانوني است و اظهارنامه مالياتي اشخاص حقوقي شامل ترازنامه و حساب سود و زيان طبق نمونه‌اي است كه توسط سازمان امور مالياتي تهيه مي‌شود.
تاسيسات ايران‌گردي و جهانگردي معاف ماندند
لازم به ذكر است كه كليه تاسيسات ايران‌گردي و جهانگردي كه قبل از اجراي اين ماده، پروانه بهره‌برداري از مراجع قانوني ذي‌ربط را اخذ كرده باشند، تا مدت شش سال پس از سال ۱۳۹۵ (تاريخ لازم‌الاجرا شدن قانون جديد) از پرداخت ۵۰ درصد ماليات بر درآمد ابرازي معاف مي‌شوند و حكم اين بند نسبت به درآمد حاصل از اعزام گردشگر به خارج از كشور مجري نيست.
معادل هزينه‌هاي تحقيقاتي و پژوهشي اشخاص حقوقي خصوصي و تعاوني در واحدهاي توليدي و صنعتي داراي پروانه بهره‌برداري از وزارتخانه‌هاي ذي‌ربط كه در قالب قرارداد منعقد با دانشگاه‌ها يا مراكز پژوهشي و آموزش عالي، داراي مجوز قطعي از وزارتخانه‌هاي علوم، تحقيقات و فناوري، بهداشت و درمان و آموزش پزشكي كه در چارچوب نقشه جامع علمي كشور انجام مي‌شود، مشروط بر اينكه گزارش پيشرفت سالانه آن به تصويب شوراي پژوهشي دانشگاه‌ها يا مراكز تحقيقاتي مربوطه برسد و ناخالصي درآمد ابرازي حاصل از فعاليت‌هاي توليدي و معدني آن‌ها كمتر از پنج ميليارد ريال نباشد، حداكثر به ميزان ۱۰ درصد ماليات ابرازي سال انجام هزينه مذكور بخشوده مي‌شود و معادل مبلغ منظور شده به حساب ماليات اشخاص مذكور به عنوان هزينه قابل قبول مالياتي پذيرفته نخواهد شد.
علاوه بر اين، ۱۰۰ درصد درآمد صندوق حمايت از توسعه بخش كشاورزي، شركت‌هاي تعاوني روستايي، عشايري، كشاورزي، صيادان، كارگري، كارمندي، دانشجويي، دانش‌آموزان و اتحاديه‌هاي آن‌ها از ماليات معاف است.
همچنين، درآمد حاصل از تعليم و تربيت مدارس غيرانتفاعي اعم از ابتدايي، راهنمايي، متوسطه، فني و حرفه‌اي، آموزشگاه‌هاي فني و حرفه‌اي آزاد داراي مجوز از سازمان آموزشي فني و حرفه‌اي كشور، دانشگاه‌ها، مراكز آموزش عالي غيرانتفاعي و مهدكودك در مناطق كمتر توسعه يافته و روستاها از پرداخت ماليات معاف هستند.
باشگاه‌ها و مؤسسات ورزشي هم معافيت مالياتي دارند
علاوه بر اين، درآمد مؤسسات نگهداري از معلولين ذهني و حركتي بابت نگهداري اشخاص مذكور كه حسب مورد داراي پروانه معافيت از مراجع ذي‌ربط هستند و درآمد باشگاه‌ها و مؤسسات ورزشي داراي مجوز از سازمان تربيت بدني حاصل از فعاليت‌هاي ورزشي از پرداخت ماليات معاف هستند.
البته علاوه بر موارد ذكر شده، وجوه پرداختي بابت انواع بيمه‌هاي عمر و زندگي از طرف مؤسسات بيمه كه به موجب قراردادهاي منعقده بيمه، عايد ذي‌نفع مي‌شود از پرداخت ماليات معاف هستند.
لازم به ذكر است كه هزينه‌هاي درماني هر مؤدي بابت معالجه خود، همسر، اولاد، پدر و مادر، برادر و خواهر تحت تكفل در يك سال مالياتي و همچنين حق بيمه پرداختي هر شخص حقيقي به مئوسسات بيمه ايراني بابت انواع بيمه‌هاي عمر و زندگي و بيمه‌هاي درماني از درآمد مشمول ماليات مؤدي كسر مي‌شود.
اشخاصي كه آورده نقدي براي تامين مالي پروژه، طرح و سرمايه در گردش بنگاه‌هاي توليدي را در قالب عقود مشاركتي فراهم كنند، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشاركتي شوراي پول و اعتبار از پرداخت ماليات بر درآمد معاف مي‌شوند و براي پرداخت‌كننده سود معادل سود پرداختي مذكور به عنوان هزينه قابل قبول مالياتي تلقي مي‌شود.
گفتني است كه استفاده‌كننده از معافيت قانون ماليات‌ها، تا دو سال نمي‌تواند آورده نقدي را از بنگاه توليدي خارج كند و در صورت كاهش آورده نقدي، به ميزان ارزش روز معافيت استفاده شده، ماليات سال خروج آورده نقدي اضافه مي‌شود.
معافيت‌هاي مالياتي در آخرين اصلاحيه قانون ماليات‌ها
در آخرين اصلاحيه قانون ماليات‌ها، قانون‌گذار آن قسمت از درآمد موقوفات عام كه طبق موازين شرعي به مصرف اموري از قبيل تبليغات اسلامي، تحقيقات فرهنگي، علمي و ديني، فني، اختراعات، اكتشافات، تعليم و تربيت، بهداشت و درمان، بنا و تعمير و نگهداري مساجد و مصلاها، حوزه‌هاي علميه و مدارس علوم اسلامي و مدارس و دانشگاه‌هاي دولتي، تعمير آثار باستاني و امور عمراني و آباداني، كمك به مستضعفان و آسيب ديدگان حوادث ناشي از سيل، زلزله، جنگ، آتش سوز و حوادث غيرمترقبه، مشروط به اينكه درآمد و هزينه‌هاي مزبور به تاييد سازمان اوقاف و امور خيريه رسيده باشد، از ماليت معاف كرده است.
همچنين درآمد حاصل از ساخت، تعمير و نگهداري مراكز نگهداري كودكان و نوجوانان بي‌سرپرست و بد سرپرست در گروه‌هاي سني و جنسي مختلف، مراكز نگهداري و مراقبت سالمندان، كارگاه‌هاي حرفه‌آموزي و اشتغال مصدومان ضايعه نخاعي، معلولان ذهني و كودكان نابينا، كم بينا، كم شنوا و ناشنوا و ساير مراكز اماكني كه بتوانند در خدمت مددجويان سازمان‌هاي حمايتي بهزيستي كشور قرار گيرند، از پرداخت ماليات معاف شده‌اند.
علاوه براين، كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي مؤسسات خيريه و عام‌المنفعه كه به ثبت رسيده‌اند و سازمان امور مالياتي كشور بر درآمد و هزينه آن‌ها نظارت كند، از پرداخت ماليات معاف هستند و كمك‌ها نقدي و غيرنقدي در هرسال مالي كه به مصرف نرسيده باشند، بدون تعلق ماليات به سال مالي بعد منتقل مي‌شوند.
البته، قانون‌گذار در اصلاحيه قانون ماليات‌ها، درآمدها و عايدي حاصل از موقوفات، كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي را از پرداخت ماليات معاف كرده، اما اين حكم شامل شركت‌هاي زير مجموعه آنان نمي‌شود.
همچنين، فعاليت‌هاي انتشاراتي، مطبوعاتي، قرآني ( داراي مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و دستگاه‌هاي مربوطه) فرهنگي و هنري كه به موجب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي انجام مي‌شوند، از پرداخت ماليات معاف هستند.