جنگ خاموش(بررسی جامعه شناختی علل و عوامل تصادفات در کشور)

نویسنده:ابوالقاسم شمس آبادی. دکتری جامعه شناسی

چکیده: خدمات اجتماعی درعمومی ترین معنا به همه خدماتیکه برای کلیه افرادجامعه درسطح کشورها که توسط دولت ها ارائه میگردد.مانندتوسعه راهها ونگهداری وتعمیرجادهها ودیگرخدماتی که نیاز افراد جامعه است.این پژوهش قصدداردبه علل وعواملی که موجب افزایش تلفات جاده ای براثر تصادف درکشور میشود و سالانه جان هزاران نفر از مردم ایران را میگیرد بپردازد..روش حمع اوری اطلاعات،اسنادی،روش پژوهش توصیفی وتحلیلی،روش نمونه گیری ندارد و جمعیت مورد مطالعه جمعیت کشور میباشد.مقدمه :مرگ ومیر ناشی از تصادفات جاده ای که سالانه جان هزاران نفر از مردم ایران را میگیرد.تصادفات جاده ای همانند جنگ روزانه خسارت زیاد جانی ومالی فرهنگی ومشکلات اجتماعی به مردم ایران واردمیکند.در کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای درحال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته تصادفات جاده ای بیشتر و روزانه باعث مرگ افراد زیادی از مردم بخصوص نیروی انسانی تحصیل کرده و نخبه میشود. همانطور که در جنگ خسارتهای جانی ومالی برکشورها تحمیل میشود.درتصادفات جاده ای همانند جنگ روزانه خسارت جانی ومالی برکشورهای کمترتوسعه یافته و یا درحال توسعه که از نظر زیر بنایی راهها و عدم استاندارد راهها ان کشورها و یا عدم استاندارد خودروهای مورد استفاده مردم ان کشورها هنوز توسعه نیافته اند ومتاسفانه عدم رعایت فرهنگ رانندگی باعث مرگ ومیر بالایی مردم براثر تصادفات جاده ای شده است.

نتایج و یافته ها:

آمار تصادفات مرگبار: در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ بعد از کرونا تصادفات مهمترین عامل مرگ و میر در ایران بوده است و روزانه ۴۶ نفر براثر تصادفات جاده ای جان خود را از دست میدهند.

به گزارش وبسایت تصادف نیوز به نقل از ایسنا: پزشکی قانونی از رشد ۹.۶ درصدی قربانیان حوادث رانندگی در نیمه نخست امسال خبر داد. سازمان پزشکی قانونی اعلام کرد که علی رغم کاهش تلفات تصادفات در سال های اخیر، در نیمه نخست سال جاری با رشد تلفات تصادفات در کشور مواجه بودیم به نحوی که هر ماه شاهد افزایش این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بودیم. برابر گزارش آمار تصادفات ۱۴۰۰ در نیمه نخست سال هشت هزار و ۶۴۴ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات تصادفات هفت هزار و ۸۸۹ نفر بود، ۹.۶ درصد بیشتر شده است.

به عبارت دیگر می‌توان گفت که به طور میانگین روزانه ۴۶.۵ نفر در حوادث رانندگی در کشور جان خود را از دست داده اند. همچنین از کل تلفات تصادفات در نیمه اول امسال، شش هزار و ۹۴۶ نفر مرد و یکهزار و ۶۹۸ نفر زن بودند.

مدیرعامل جمعیت هلال احمرخوزستان از مرگ 510 نفر وافزایش 17 درصدی نسبت به سال قبل برابر سوانح جاده ای در استان خوزستان در ده ماهه اول سال 1400خبر داده و همچنین اظهار داشت خوزستان در کشور دارای دومین رتبه مرگ و میرناشی از تصادفات جاده ای پس از بیماری قلبی قرار گرفته است فوتی ها در تصادفات ۱۴۰۰ :در استان‌های فارس با ۶۸۷، تهران با ۵۸۲ و خراسان رضوی با ۵۷۶ فوتی بیشترین و استان های ایلام با ۶۹، قم با ۱۱۸ و کهگیلویه و بویراحمد با ۱۱۹ فوتی کمترین آمار تلفات حوادث رانندگی را داشته اند.

سوانح رانندگی همدان ۶ ماهه ۱۳۹۹ / ۲۱۴ نفر جان باختند

آمار تصادفات آذربایجان غربی / ۳۴۵ نفر کشته و ۶۵۳۹ نفر مصدوم شدند

تصادف مرگبار قهرمان کشتی خوزستانی ، منجر به فوت وی گردید

آمار کشته شدگان رانندگی در دو ماه نخست۱۴۰۰توسط سازمان پزشکی قانونی :

مرگ بیش از ۱۶۰۰ نفر در تصادفات شهریور

اما در نیمه نخست سال جاری بیشترین تعداد تلفات حوادث رانندگی در شهریور ماه ثبت شده است. در این ماه یکهزار و ۶۱۸ نفر شامل هزار و ۳۱۰ مرد و ۳۰۸ زن در تصادفات جان خود را از دست دادند که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۳.۹ درصد داشته است که این امر می‌تواند ناشی از کاهش محدودیت‌ها، کاهش میزان رعایت پروتکل ها و افزایش سفرها باشد.

به گزارش آمار تصادفات ۱۴۰۰ در شهریور ماه ۳۱ هزار و ۹۷۶ مصدوم حوادث رانندگی نیز به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که از این تعداد ۲۳ هزار و ۵۹۰ نفر مرد و هشت هزار و ۳۸۶ نفر زن بودند. آمار مصدومان شهریور ماه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۹.۳ درصد بیشتر شده است.

افزایش ۹ درصدی مراجعه مصدومان تصادفات

از نظر آماری بعد از نزاع، مصدومان تصادفات بیشترین حجم مراجعین سازمان را به خود اختصاص می دهند. در نیمه نخست امسال تعداد ارجاع مصدومان ۹.۱ درصد از سال قبل بیشتر شده است. در این مدت ۱۵۹ هزار و ۹۲۴ نفر مصدوم حوادث رانندگی به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند.

.درسالهای گذشته چند عامل  باعث تصادف در ایران بوده است: 1- عدم توسعه و استاندارد جادهای کشور2- عدم استانداردخودروهای مورد استفاده مردم درجادها 3- عدم رعایت فرهنگ رانندگی وخطای انسانی توسط رانندگان4- گرانی لوازم یدکی خودرو و عدم تعویض بموقع لوازم یدکی خودرو مانند تعویض لنت ترمز و سایر لوازم یدکی تاثیرگذار در امنیت رانندگی باخودرو بخصوص خودروهای عمومی مانند اتوبوس وکامیون.که این عوامل باعث تصادفات جاده ای گردیده و باعث کشته شدن روزانه  تعداد زیادی از هموطنان ما گردیده شده است .متاسفانه مسئولین کشور ما درخصوص بازسازی واستاندارد کردن جاده های کشوربسیار کند و ضعیف عمل کرده اند..با توجه به نظریه کارشناسی پلیس راهورکشورهنوز بسیاری از جاده های کشور حادثه خیز هستند و نیاز به رفع خطر وجلوگیری ازحادثه واقدام فوری دارند تا خطر تصادف برطرف و ازجان مردم حفاظت شود.(.دکترنوریان کارشناس حمل ونقل (خبرانلاین۱۳۸۹/۲/۲۵)هزینه یکسال سوانح جاده ای برابر است با یکسال هزینه جنگ است.)(جنگ خاموش)تصادفات جاده ای درایران همانند یک بیماری اپیدمی سالهاست که جان هزاران نفراز مردم مارا میگیرد.که درمیان جانباختگان کارشناسان باتجربه و پزشکان متخصص و نخبگان کشور  وجوددارد با وجود قانونین در برنامه پنج ساله ششم توسعه و قوانین قبل از ان .چرا دولت ومجلس تابحال یک فکر اساسی  جهت توسعه راهها و جادهای غیراستاندارد کشور نکرده اند این حرکت لاک پشتی مشکل جادهای کشور را حل نمیکند و شاهد جان باختن روزانه مردم کشور براثر تصادف درجادهاهستیم.درکنارتشویق به فرزند اوری بفکر توسعه راهها و جادها و خودروهای فرسوده هم باشیم.که سالانه جان هزاران متخصص ایرانی را که ۳۰سال  از پول بیت المال جهت هریک از انها هزینه شده است.تا تبدیل به یک پزشک ومهندس و دکتر باتجربه شده است.ولی متاسفانه در یک سانحه رانندگی درجادهای با خودروهای غیراستاندارد براحتی جان خود را از دست میدهند.و هیچیک از مسئولین کشورهم جوابگو نخواهدبود.در یک تصادف چندین سرمایه انسانی جان خود را ازدست میدهند.وچندین خانواده بی سرپرست میشوندو مشکلات ومعضلات اجتماعی برای بازماندگان بوجود می اید.و بیمه باید جهت هر یک از جانباختگان و مجروحین دیه پرداخت کند.و این پرداختها خسارت مالی سنیگنی هست که بر دولت و بیمه وخانوادها تحمیل میشود ودرصورت نداشتن بیمه  و یا مقصر بودن طبق قانون افراد راهی زندان میشوند واین خود هزینهای سنگین دیگری است که بر دولت تحمیل میشودو افرادی که راهی زندان میشوند مشکلات معیشتی و اجتماعی جهت خانواده و اینده فرزندان انها درجامعه میشود.این همه هزینهای جانی ومالی و فرهنگی و اجتماعی که بر اثر تصادفات بوجود می اید.همانند یک جنگ برجامعه اثرات منفی بجا خواهد گذاشت.پس لازم است مسئولین ونمایندگان مجلس همانند یک جنگ و اثرات منفی ان درجامعه به تصادفات جاده ای توجه نمایند.و بفکر برطرف کردن علل و عوامل ان در اسرع وقت باشند. در شش ماهه اول سال ۱۴۰۰روزانه ۴۶نفر از هموطنان ما در تصادفات جاده ای جان خود را از دست داده اند.یعنی دو روز درمیان یک هواپیما سقوط میکند و مسئولین ما هیچگونه عکس العملی از خود نشان نمیدهند.درصورتیکه اگر یک هواپیما بعد از سالها سقوط کند نسبت به ان حساصیت نشان میدهند.وپیگیر مقصر و علت سقوط ان میگردند..سردار مومنی رئیس پلیس راهور کشور در تاریخ 16/1/1389 روزانه 80 تا 70 نفر براثر تصادفات کشته می شوند روزانه همین اتفاق همانند همه گیری کرونا تصادفات جاده ای روزانه جان مردم ایران را می گیرند.در کشور در حال تکرار هست ولی مسئولین هیچ چاره ای برای پیشگیری از ان تا بحال انجام نداده اند و همیشه در همه حوادث مردم را مقصر می دانید در تصادف جاده ای دهها خودرو در جاده بهبهان  چندنفراز هموطنان ما جان خود را از دست دادن.که علاوه بر خطای انسانی این تصادف وحشتناک.عدم استاندارد جاده و عدم استاندارد خودروها در تصادف و مرگ سرنشینان خودروها بدرستی مشهود است.احسان.ساده.معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد هشداربه خودروسازان:خودروهای شرکتهای ایرانی درکلاس خودروهای روز جهان برای استفاده مردم ایران نیست.وطبق نظریه کارشناس پلیس راهور نیروی انتظامی هیچیک از دهها خودرو درتصادف جاده بهبهان ایربک انها  عمل نکرده است که این نشان از غیراستاندارد بودن خودروها دارد.که این یکی از عوامل مرگ ومجروح شدن تعداد بالای سرنشینان خودرو بوده. که متاسفانه همه خودروها غیراستاندارد ساخت شرکت های خودرو ساز داخلی بوده اند.که نیاز به بررسی توسط سازمان های نظارتی و پیگیری کارشناسی و برخورد با عاملین ان میباشد.متاسفانه در دیماه سال جاری ۱۴۰۰ در چندین محور از جادهای خوزستان تصادفات جاده ای جان تعداد زیادی از هموطنان ما را گرفته است.جاده های مانند جاده شوشتر به دزفول  که چندین سال است تبدیل به قتلگاه شوشتر به دزفول  شده است و مسئولین مربوطه هیچ توجهی جهت چهاربانده کردن ان تابحال نکرده اند و بیش از چند دهه ناتمام رها شده است وهمین باعث شده تا  بطور مستمر مردم در ان جاده قتل عام شوند. .وجاده  شوشتر به اهواز و شوشتر به مسجد سلیمان واهواز به مسجدسلیمان  و سایر جادهای پرخطر خوزستان دو طرفه و بسیار باریک و غیراستاندارد بوده .که روزانه  باعث تصادفات و جان باختن هموطنان درخوزستان میشود.جاده های که بعلت بیابانی  و همسطح بودن هیچگونه هزینه ای بالا برای دولت ندارد.ولی سالها توسط مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی رها شده اند و توجه ای به توسعه راههای خوزستان نکرده اند.مسئولین و نمایندگان مردم درمجلس شورای اسلامی و مسئولین وزارت راه سازی و وزارت کشور بدانند.عدم توجه به جان و مال مردم کشور بخصوص مردم خوزستان حق الناس است.ودردنیا واخرت باید جواب این خون های بناحق  ریخته شده که از بی توجهی شما بوده باید جوابگو باشید.هزینه .کلیه  بازسازی و استاندارد سازی جادههای خوزستان به اندازه یک تونل که در کوهستان در جاده های شمال احداث شده است نمیشود.پس در خصوص بازسازی به جادههای خوزستان توجه کنید و عدالت را در خصوص هزینه کردن راههای کشوررعایت کنید.اقای قاسمی وزیرمحترم راه وشهرسازی بجای اینکه بفکر توسعه راهها در کشورهای دیگر مانند عراق و سوریه باشید.اولویت نخست را توسعه راهها و جادهای کشور درنظر بگیرید و جلوی قتل عام روزانه مردم ایران در جاده های کشور را بگیرید.و اولویت را به جان ومال مردم ایران بدهید.نتیجه گیری و.پیشنهادات:باتوجه باینکه روزانه تعدادزیادی از هموطنان ما بعلت غیر استاندارد بودن جادها و خودروها در تصادفات جاده ای قتل عام میشوند.مسئولین و نمایندگان مجلس لازم است اقدامات زیر به قید قوریت اقدام گردد.1- توجه ویژه و فوری جهت رفع علل و عوامل و بازسازی واستاندارد سازی جاده ها کشور که همانند جنگ روزانه خسارات زیادی به جان ومال مردم ایران وارد میکند.همانطورکه در۸سال جنگ خوزستان نسبت به دیگراستانهاخسارت جانی ومالی زیادی وارد امد متاسفانه درحال حاضر خوزستان درتصادفات جاده ای بعلت عدم توجه مسئولین کشور به توسعه  زیرساختهاو غیراستاندارد بودن راههای خوزستان بیشترین تلفات جانی ومالی بعلت تصادفات جاده ای به مردم  خوزستان تحمیل شده است.باتوجه به اینکه جاده های خوزستان بیابانی و نسبت به استانهای کوهستانی بسیار هزینه کمتری دارد ولی تابحال  جهت توسعه واستانداردشدن انهاتوجه جدی نشده است.طبق نظریه کارشناس پلیس راهور خوزستان سالانه هفصد نفر(۷۰۰)نفراز مردم خوزستان درجادهای خوزستان جان خود را از دست میدهند.یعنی ۷۰۰خانواده بی سرپرست میشوند..مدیرعامل جمعیت هلال احمر خوزستان.در ده ماهه اول سال ۱۴۰۰(۵۱۰)نفراز مردم خوزستان براثر تصادف جان خود را ازدست داده اند که نسبت به سال گذشته 17 درصد افزایش داشته است ولی متاسفانه مسئولین کشوری واستانی هیچگونه توجه جدی جهت پیشگیری از علل و عوامل حوادث ناگوار که باعث قتل عام مردم خوزستان شده نکرده اند.و فقط با یک تاسف و اظهار تسلیت پسنده کردند..2- باتوجه باینکه خودروهای ساخت داخل گران و بی کیفیت و غیراستاندارد میباشد و متاسفانه یکی از عوامل  اصلی تصادفات جاده ای و قتل عام مردم میباشند.لازم است نمایندگان مجلس نسبت به ازاد سازی ورود خودرو خارجی اقدام نمایند.وتا زمانیکه خودروهای داخلی غیراستاندارد و گران هستند .ورود خودرو خارجی ازادباشد.و اهمیت دادن به جان ومال مردم کشور بسیار ارزشمندتر از حمایت از مافیای خودرو درکشورمیباشد.وتا ورود خودروخارجی  نباشد و رقابتی بین تولیدکنندگان و خودرو خارجی نباشد خودروسازان به تولید خودرو بی کیفیت و گران  همانند سالهای گذشته ادامه خواهندداد.این اشتباه و غلط است که فکر کنیم با تولید خودرو داخلی اشتغال ایجاد شده چون هم خودرو سازان وهم قطعه سازان بیشتر قطعات بی کیفیت خودرو خود را از کشوری مثل چین وارد کرده و برچسب خود را روی قطعه بنام خود میزنند.3- باتوجه باینکه یکی از وظایف پلیس پیشگیری واموزش میباشدو یکی از  عوامل تصادفات فرهنگ رانندگی است.لازم است پلیس راهورکشور و مسئولین فرهنگی کشور فرهنگ سازی کرده تا از این طریق از فرهنگ غلط رانندگی پیشگیری شود. و نمایندگان مجلس درخصوص تخلفات رانندگی قوانین سختگیرانه را تصویب نمایند.4- یکی دیگراز عواملی که درچندسال گذشته باعث گرانی خودرو وقطعات یدکی گردیده دخالت و منافع مسئولین و افراد ذی نفوددرشرکتهای خودروسازی بوده که بدنبال منافع شخصی خود بوده اندو با ارائه سیاستهای که بنفع منافع شخصی بوده اند و بفکر جان ومال مردم نبوده اند و همین گرانی قطعات خودرو باعث عدم تعویض بموقع قطعات یدکی مانند لنت خودرو بخصوص در خودروهای عمومی مانند اتوبوس و کامیون گردیده شده است.وخطرات تصادف را بالا برده است..5- متاسفانه براساس گزارش رسانه ها  شورای عالی ترافیک کشور۸سال برگزارنشده است یعنی عدم توجه به ایمنی جادها وعدم توجه به جان ومال مردم درجادههای کشور6- ساماندهی سوخت وخودروهای فرسوده که یکی دیگر از عوامل موثردرتصادفات جاده ای و منجر به خسارت جانی ومالی میگردد.7- یکی دیگر از عوامل گرانی خودرو توسط بعضی از خودروسازان عدم توجه به سرمایه گذاری در صنعت خودرو که وظیفه ذاتی آنها بوده و سرمایه مردم ولی وام های که جهت تولید خودرو گرفته اند را در جاهای دیگر مانند مسکن طلا و دلار  و غیره سرمایه گذاری کرده اند و سود وامها را هم به قیمت تمام شده خودرو اضافه کرده اند.و متاسفانه سازمانهای نظارتی هم توجه ای به این موضوع نکرده اند.           

 واژگان کلیدی:جنگ خاموش،تصادفات جاده ای، جاده های غیراستاندارد،خودروهای غیراستاندارد،خودروسازان،پلیس راهور،سازمان ملی استاندارد،مرگ ومیرمردم،بی عدالتی ،،فرهنگ ترافیک، اپیدمی      

منابع:خبرآنلاین؛صدا و سیما؛خبرگزاری فارس؛سایت تصادف نیوز؛ایسنا؛سایت عصرایران

  نویسنده ابوالقاسم شمس ابادی:دکتری جامعه شناسی:دیماه1400