خوزنا:

مجتبی حیدری

وقتی آفتاب روز دوازدهم تیرماه ۱۳۴۹ طلوع کرد، آفتاب پر خیر و برکت زندگی شیخ عبدالحسین پس از سال‌ها مجاهدت برای اثبات حقانیت مکتب شیعه در ۶۸ سالگی غروب کرد و عالم اسلام و به‌ویژه شیعیان را به سوگ نشاند.

به او لقب علامه داده بودند. لقبی مهم از نظر علمای حوزه و دانشگاه که در ۱۰۰ سال اخیر،  افرادی کمتر از انگشتان دو دست لایق دریافت آن شده‌اند. لقبی جامع‌الاطراف که نشان از تسلط شخص در علوم و فنون و دانش دین و علم روز را دارد. این لقب بی‌شک برازنده شیخ عبدالحسین امینی بود که از روزگار جوانی نه فقط به درس و بحث می‌پرداخت، بلکه به پژوهش و مطالعه  عشق می‌ورزید و یافتن و کنار هم گذاردن یافته‌ها، برایش بزرگترین دغدغه بود؛ از این رو بیشتر عمر خود را در کتابخانه‌ها و میان صفحات و سطور کتاب‌ها گذراند و رد پای این پژوهشگر بی‌مثال، در کتابخانه‌های ایران و عراق به جای مانده است.

علامه امینی، شهرت خود در جهان اسلام را پس از نگارش اثر بی‌بدیل «الغدیر» به دست آورد. دریایی بیکران که تنها گوهرشناسان به ژرفای آن پی می‌برند و می‌دانند که در این دریا، چه گوهرهایی می‌توان صید کرد.

«الغدیر» حاصل بیش از ۴۴ سال تحقیق و تفحص در متون کمیاب شیعه و سنی است. الغدیر حاصل ریاضت‌ها، به جان خریدن سختی سفرهای فراوان و بذل جان، مال و جوانی علامه امینی است. قاهره، دمشق، هندوستان، جای جای ایران و عراق شاهد جهاد علمی علامه امینی بوده‌اند و بیش از ۱۰ هزار کتابی که برای نگارش «الغدیر»، سوی چشمان علامه را به سوی خود کشاندند، به اخلاص عمل این بزرگ‌مرد شهادت خواهند داد.

این مجموعه یازده جلدی که به زبان عربی نگاشته شده و ترجمه آن به زبان فارسی شامل ۲۲ جلد است، نشان‌دهنده تسلط نویسنده و تعمق وی در سطر به سطر کتاب‌هایی است که به عنوان منبع و مرجع به آن‌ها استناد کرده است.

الغدیر بی‌شک، مایه فخر و مباهات شیعه در عصر حاضر است؛ چراکه تا قبل از علامه امینی، هیچ‌یک از علما چنین کار بزرگی را برای حفظ و حراست از کیان تشیع کلید نزده بودند. پاسخ همه پرسش‌ها و شبهات اعتقادی که در طول تاریخ به مکتب حقه شیعه وارد کرده‌اند را می‌توان در کتاب الغدیر یافت. آن هم نه با استناد به منابع شیعه، بلکه با استناد به منابع معتبر و قابل اعتماد اهل تسنن که کار را برای بهانه‌جویان دشوار کرده است و هرگونه شک و شبهه درباره سند حدیث غدیر را از بین برده است.

کار به اینجا ختم نمی‌شود و نویسنده فاضل با درایتی بی‌نظیر و با طرح مسئله ولایت، امامت و بیان بحث‌های عمیق علمی پیرامون آن به نتیجه‌گیری می‌پردازد و در نهایت این مباحث، به مسئله ولایت فقیه در عصر غیبت می‌انجامد. سیری عالمانه و عاقلانه که نشان می‌دهد، علامه امینی رهروی است که به خوبی مسیر را می‌شناسد و چراغ راه را نه در دست، بلکه در میان جانش یافته است.

اما «الغدیر» تنها حاصل مطالعه و پژوهش نویسنده نیست. الغدیر حاصل اخلاص و عشق است. آغازی خالصانه برای به کرسی نشاندن حرف حق و ابراز ارادت و عشق به امیر مؤمنان علی(ع). اگر دو بال اخلاص و ارادت نبود شاید نتیجه کار اینچنین شگفت‌آور نمی‌شد، تا آنجا که مورد توجه و تحسین علما، فضلا و ادبای جهان اسلام و جهان عرب قرار بگیرد و الغدیر را بزرگترین سند وحدت در جهان اسلام خطاب کنند.

نگارش الغدیر به مانند پی و ستون برای ساختمانی بود که علامه آن را طراحی کرده بود و پس از آن باید دیوارهای این ساختمان هم در معرض دید عموم قرار می‌گرفت. این‌چنین بود که علامه حاصل همه سفرها و حضرهای خود و جمع‌آوری کتاب‌های نایاب و خطی را که طی ۴۴ سال به دست آورده بود و شمارگان آن به ۴۲ هزار کتاب می‌رسید، در مکانی با عنوان کتابخانه امیرالمؤمنین(مکتبه الامام امیرالمؤمنین) در شهر نجف گرد آورد تا برای اهل تحقیق و اهل فن، هیچ جای ابهام و نقطه تاریکی درباره نگارش الغدیر باقی نماند.

بزرگ‌مردی که ۲۰ ساعت از شبانه‌روز را صرف مطالعه و نوشتن می‌کرد و بیشتر شب‌ها را با لقمه‌ای نان و جرعه‌ای آب در کتابخانه به صبح می‌رسانید، در دوازدهمین روز تابستان در تهران دار فانی را وداع گفت و به محضر مولایش علی(ع) شتافت. تهران و سایر شهرهای مذهبی ایران در غم او سوگوار شدند و تشییع بی‌نظیری از وی به عمل آمد. پیکر این علامه فرزانه به شهر کربلا، کاظمین و نجف نیز تشییع شد و در کتابخانه‌ای که خود بنا نهاده بود آرام گرفت.

علامه امینی مردی بود که با نام غدیر و نگاه ویژه صاحب غدیر، جاودانه شد. بی‌شک راه زندگانی و روش تحقیق و پژوهش وی، سرمشقی است برای آنان که می‌خواهند با عشق و اخلاص برای یاری دین حق دست به کاری بزنند که جاودانه بماند.