به گزارش خبرنگار مهر، اگر چه یک سال است که مدفن قدیمی پسماند در یک کیلومتری روستای بزرگ «برومی» و حاشیه شهر تعطیل شده و زباله ها به مدفن جدید منتقل می شوند اما اهوازی ها هنوز هم با تبعات زباله دان قدیمی دست و پنجه نرم می کنند. این بار متصاعد شدن گازهای سمی از این محل است که سلامتی شهروندان را به خطر انداخته است.

اداره حفاظت محیط زیست اهواز اخیرا نسبت به اثرات زیست محیطی مدفن برومی هشدار داده و مدیریت مناسب گازهای سمی محبوس در آن را خواستار شده است تا سلامت شهروندان در خطر قرار نگیرد.

علی بی عگبه رئیس اداره محیط زیست اهواز می گوید: زباله هایی که سالها در سایت قدیمی پسماند دفن می شد به دلیل فعل و انفعالات شیمیایی تخمیر شده، انواع گازهای سمی (از جمله متان) را بوجود می آورد که در زمین محبوس می ماند. این گازهای سمی هر چند مدت یک بار خود به خود دچار حریق می شود یا به شکل دود غلیظ سراسر منطقه را فرا می گیرد.

وی می افزاید: گزارش ها و شکایات متعددی از آلودگی محیط در نتیجه متصاعد شدن این گازهای سمی به دست ما رسیده است. چند روز پیش شدیدترین مورد اتفاق افتاد که 30 درصد مدفن قدیمی آتش گرفت و دود غلیظی از صبح تا ظهر منطقه را پوشاند.

بنی عگبه با بیان اینکه مدیریت گازهای سمی در منطقه برومی ضروری است، اظهار می کند: یک سال پیش با افتتاح مدفن جدید اهواز (در منطقه سفیره) شهرداری تعهد کرده بود که سایت قدیمی زباله ها در منطقه برومی را ساماندهی و آن را به فضای سبز تبدیل کند اما اکنون می گویند که شرکت نفت با در اختیار گرفتن زمین های اطراف مانع کار می شود.

تهدید آب و هوای شهر

زمینی که شهرداری از سال 70  از منابع طبیعی برای دفن پسماندهای اهواز تحویل گرفت، به تدریج بزرگتر شد و 400 هکتار را اشغال کرد. به طوری که ساکنان محلی مدعی هستند که 100 هکتار از زمین های زراعی آنها برای دفن زباله اشغال شده است. سایت قدیمی پسماند موسوم به سایت برومی همیشه مورد اعتراض اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان و موضوع تشکیل پرونده قضایی علیه شهرداری اهواز از سال 82 تا 91 بود. کارشناسان معتقد هستند دفن روزانه بیش از یک هزار تن زباله خانگی، عفونی و... در محلی که هیچگاه نتوانسته تائیدیه زیست محیطی برای دفن زباله را دریافت کند غیربهداشتی، مغایر با قوانین زیست محیطی و آلوده کننده منابع آب زیرزمینی و هوای منطقه است و سلامت شهروندان را تهدید می کند.

 «نفت» پایبند نبود

معاون خدمات شهری شهردار اهواز در این باره توضیح می دهد: تا قبل از افتتاح سایت جدید پسماند اهواز (در منطقه سفیره) در سال 91، زباله های اهواز و چند شهر و روستای اطراف به مدفن قدیمی منتقل می شد. دفن پسماندها به صورت سنتی بود به این معنی که زباله ها در گودالی با عمق مشخص تخلیه و روی آن با آهک و بعد خاک پوشانده می شود.

علیرضا عالی پور در گفتگو با خبرنگار مهر می افزاید: بر اساس برنامه توسعه پنجم شهرداری می توانست ساماندهی و دفن بهداشتی زباله را تا سال 94 اجرا کند اما مدفن بهداشتی و مکانیزه (در منطقه سفیره) پارسال به بهره برداری رسیده است.

وی اگر چه تائید می کند که بر اثر تخمیر زباله های دفن شده در برومی گازهای سمی تولید و گاهی نیز آتش سوزی ایجاد می شود، اما می گوید: تعداد زیادی «زباله گرد» و مراکز بازیافت سنتی در منطقه وجود دارد که برخی از آتش سوزی ها ناشی از فعالیت آنهاست. «زباله گردها» برای استحصال فلزات محدوده های وسیعی از سایت را آتش می زنند.

معاون شهردار اهواز همچنین می گوید: مدفن قدیمی (برومی) در حریم چاه های نفت قرار دارد. بر همین اساس طبق تفاهم نامه ای که سه چهار سال پیش میان شرکت مناطق نفتخیز جنوب و شهرداری اهواز امضا شده قرار بود شرکت نفت یک و نیم میلیارد تومان برای ایجاد فضای سبز در حریم چاه های نفت اختصاص بدهد.

وی اضافه می کند: ضرورت و اهمیت موضوع همچنین ایمن سازی و دفع خطرات ایجاب کرد که این اعتبار را به صورت متمرکز در منطقه برومی برای جنگل کاری، ایجاد فضای سبز و کاهش اثرات زیست محیطی اختصاص دهیم و سایت برومی به عنوان بخشی از کمربند سبز اهواز باشد.

رئیس هیئت مدیره سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز اما از شرکت نفت گلایه می کند: نقشه برداری ها انجام شده، تائیدیه نقشه و محدوده کار (جنگل کاری) نیز توسط شهرداری اهواز تهیه و در اختیار شرکت نفت قرار گرفته است. با وجودی که جلسات زیادی برگزار شده و شهرداری و محیط زیست این موضوع را پیگیری کرده اند شرکت نفت هنوز پولی پرداخت نکرده است.

وی اظهار می کند: در کوتاه مدت تنها کاری که می توانیم انجام دهیم این است که با «بیل مکانیکی» در زمین شکاف ایجاد کنیم تا گازهای سمی محبوس خارج شوند. اما این اقدام موقت است و این گازها دوباره تشکیل می شوند. بنابراین باید کار مهندسی و یک طرح میان مدت اجرا شود که بیش از هشت میلیارد تومان اعتبار و حدود یک سال زمان لازم دارد. بر اساس طرحی که پیش بینی شده شبکه هایی در عمق زمین برای خروج گازهای سمی تعبیه می شود. تسطیح و احداث شبکه آبیاری همچنین جنگل کاری اجرا خواهد شد.

عالی پور با بیان اینکه از سال گذشته سایت برومی در اختیار شرکت نفت قرار گرفته، تصریح می کند: از آن زمان شرکت نفت از تردد افراد به این منطقه جلوگیری می کند و حتی اجازه ورود عوامل فنی شهرداری را نیز نمی دهد. البته زباله گردها (که بعضا عامل آتش سوزی در سایت هستند) آزادانه به سایت قدیمی تردد می کنند.

معاون شهردار اهواز تاکید می کند: شهرداری آمادگی ساماندهی مدفن قدیمی را دارد، مشروط بر اینکه تعهد شرکت نفت مبنی بر تامین اعتبار محقق شود.

وی در پاسخ به اینکه در صورت عدم تحقق تعهد شرکت نفت اقدام شهرداری چیست، اظهار می کند: در صورتی که شرکت نفت به صورت قطعی عدم همکاری خود را اعلام کند و از اجرای تعهداتش سرباز بزند و تفاهم نامه را یک طرفه فسخ کند، شهرداری این طرح را با نقشه دیگری اجرا خواهد کرد.

سهم نفت در شهر نفت خیز

اگر چه مسئولان همیشه با معرفی اهواز به عنوان «آلوده ترین شهر جهان» از سوی سازمان جهانی بهداشت مخالفت کرده اند. اما ریزگردها، تاسیسات و چاه های نفت، دود و خاکستر مزارع نیشکر، شرکت های فولاد و کربن و نیروگاه رامین و حالا هم گازهای سمی زباله باعث شده اند که شهروندان اهوازی تقریبا هیچگاه «هوای پاک» را تجربه نکنند. از سوی دیگر نه تنها آلودگی های زیست محیطی «نفت» بلکه جبران نشدن خسارات این آلودگی ها شهروندان را آزار می دهد تا جایی که سهم نفت در توسعه همیشه مورد پرسش افکار عمومی است. حالا باید منتظر بود و دید آیا شرکت نفت حاضر به پرداخت یک و نیم میلیارد تومان برای تامین سلامت اهوازی ها می شود؟

-------------------------
گزارش نادره وائلی زاده