پس از برخواستن هواپیما از روی باند فرودگاه اهواز وقتی از ارتفاع هزاران پایی، به دشتها نگاه کنی تنها چند دقیقه وقت لازم است تا به سرزمین کوه های بلند زاگرس برسی. از همان ارتفاع هم می توان دریاچه سدهای ساخته شده بر کارون را دید؛ از این بالا چیزی جز در یاچه ها و سدهای بزرگ نیست؛ از رفسنجانی، خاتمی تا احمدی نژاد و از زنگنه تا بیطرف و فتاح و نامجو تا احتمالاً روحانی و چیت چیان هر رییس جمهوری و هر وزیر که به خوزستان آمده است زاگرس مرکزی را به عنوان ذخیرگاه افتخارات سدهای بلند و دهن پرکن دیده است.

آژانس خبری بختیاری (ایبنانیوز) / سرویس اقتصادی / گزارش

میل شدید به زدن رکوردهای محیر العقول و ساختن بناهای بلند و مدرن از آهن و فولاد بر ویرانه هزاران روستا و سکونتگاه عشایری سد کارون ۳، سد کارون ۴، گتوند علیا، شهید عباسپور، دز، مسجدسلیمان۱ و... هر یک یادآور بخشی از سرگذشت غم آلود روستاییان و عشایری است که منکوب و مقهور شرکتهای بزرگ سدسازی بوده اند.

آلبوم افتخارات سدسازان، جدال نابرابر رکوردزنی بر خانه ای گلی و درختهای بلوط و کنار، منجر به سیل حاشیه نشینی و بی خانمانی و فقر عمومی و بیکاری در منطقه شده است؛ ۴۷۸ روستا و سکونتگاه عشایری به زیر آب رفته است، محل ارتزاق بیش از ۷۰۰۰۰ نفر انسان به طور مستقیم و غیر مستقیم نابود شده است.

بر روی سر در ورودی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران کارفرمای ساخت سدها و نیروگاههای برقابی بزرگ کشور، واقع در بهترین نقطه اهواز و بهترین نقطه تهران نوشته است: «انرژی برقابی یعنی چاه نفت دائمی»؛ چاه نفتهای جدید در مقابل چاه نفتهایی که بیش از یکصد سال است از اولین روز استخراج از آنها می گذرد، تولید ملی و اقتصاد برق بالا رفته است، ارزش برق تولیدی در نیروگاه های برقابی کوه های بختیاری به سالانه ۲۵۰۰۰میلیارد تومان در سال می رسد.

اما رهاورد اجتماعی این سدها در بیست سال گذشته، چیزی جز آوارگی هزاران انسان، تشدید تضاد فرهنگی در شهرهای خوزستان، حاشیه نشینی و فقر، اعتیاد، مرگ انفرادی و دسته جمعی در سوانح ناشی از احداث دریاچه ها و فهرست بلند بالایی از آسیبهای روانی و اجتماعی نبوده است.

سدسازان در مقابل هر صدای انتقادی، فهرستی از رکوردهای تزریق بتن و گردش مالی ارایه می کنند. سدسازان منتقدان را به سودجویی، داشتن نگاه ضد توسعه و سیاه نمایی متهم می کنند.

اما واقعیت آن است که روستاییان و عشایر بختیاری در بیست سال گذشته بزرگترین قربانی سدسازی و پروژه های وزارت نیرو در چهارمحال و بختیاری، خوزستان ، غرب اصفهان و شرق و جنوب لرستان بوده اند.

بختیاریها به شدت آسیب دیده اند و خانه ها و معیشتشان نابود شده است. مراتع چرای دام، اراضی کشاورزی، خانه های روستایی و راههای ارتباطی و ظرف فرهنگی آنها به زیر آب رفته است. جامعه تولیدگر و ساختار نظام اجتماعی آنها بر اثر به زیر آب رفتن محل سکونتشان تبدیل به جامعه مصرفگرا، حاشیه نشین و از هم گسیخته شده است. از هیچ سهمی از ثروت تولید شده در این سدها بهره مند نشده اند، وعده های وزارت نیرو در به زیر کشت بردن اراضی اطراف دریاچه ها جز وعده ای توخالی بیش نبوده است.

اکنون در دی ماه ۱۳۹۲ و در آستانه سفر دکتر حسن روحانی به خوزستان، شاهد بی توجهی عبدالحسین مقتدایی استاندار خوزستان به مطالبات همسایگان سدهای بزرگ در مناطق بختیاری نشین استان خوزستان هستیم. تلاش استانداری برای کانالیزه کردن رئیس جمهور، به خوبی در چینش خاص و غیرمعمول ترکیب دعوت شدگان برای نشست "رئیس جمهور و نخبگان استان خوزستان" قابل مشاهده است و مورد انتقاد افکارعمومی است.

مردم بختیاری در آستانه سفر رئیس جمهور به استان خوزستان، از خود می پرسند:

- مردم شهرستانهای ایذه و باغملک و دهدز از عبدالحسین مقتدایی استاندار و حجت الله درویشپور نماینده این شهرستانها در مجلس می پرسند: چرا ۴ درصد مالیات بر ارزش افزوده تولید برق نیروگاه سد کارون ۳ به مردم دهدز و ایذه تخصیص داده نمی شود؟ این پول به جیب چه شخص یا اشخاصی در اهواز و تهران می رود؟ چرا سد کارون ۳ حتی یک هکتار از اراضی کشاورزی مردم را زیر کشت نبرده است؟ طرح توسعه اراضی کشاورزی منطقه که در ابتدای طرح وعده داده شده بود و مطالعات کارشناسی فاز اول آن به میزان 15 هزار هکتار در دشت ایذه انجام شده و جزو مطالبات مردم و نخبگان است، چرا هرگز شروع نشد؟ چرا در حالی که آب ایذه آلوده به نیترات است و سبب تولد زودرس نوزادان و مرگ تدریجی مردم می شود، مردم این شهر اجازه برداشت آب شرب از مخزن سد کارون ۳ را ندارند؟ چرا پرورش ماهیان سردابی و توسعه باغهای مردم بومی منطقه بختیاری متوقف شده است؟ چرا حالا که آثار ویرانگر این سد بر فرسایش خاک منطقه و تخریب مراتع بکر عشایر بختیاری آشکار شده، فکری برای احیای مراتع نمی شود؟ چرا رئیس جمهور حقوقدان چشم خود را بر مهاجرت اجباری روستائیان و عشایر بختیاری و نقض گسترده حقوق شهروندی این همسایگان سدهای بزرگ که در اثر سدسازی آواره شده و می شوند، بسته است؟

- مردم شهرستانهای مسجدسلیمان، لالی، اندیکا و هفتکل از عبدالحسین مقتدایی و اسماعیل جلیلی نماینده این شهرستانها در مجلس می پرسند: چرا ۴ درصد مالیات بر ارزش افزوده تولید برق نیروگاه سد مسجدسلیمان و سد شهید عباسپور به مردم مسجد سلیمان، لالی و اندیکا تخصیص داده نمی شود؟ این پول به جیب چه شخص یا اشخاصی در اهواز و تهران می رود؟ چرا سد مسجدسلیمان و سد شهید عباسپور حتی یک هکتار از اراضی کشاورزی مردم را زیر کشت نبرده اند؟ طرح توسعه اراضی کشاورزی منطقه که در ابتدای طرح وعده داده شده بود، و مطالعات کارشناسی فاز اول آن به میزان 5 هزار هکتار در دشت لالی و 7 هزار هکتار در دشت اندیکا انجام شده و جزو مطالبات مردم و نخبگان است، چرا هرگز شروع نشد؟ چرا در حالی که مردم مسجدسلیمان آب شرب ندارند و با جیره بندی شدید مواجه هستند، مردم این شهر اجازه برداشت آب شرب از مخزن این دو سد بزرگ را ندارند؟ چرا پرورش ماهیان سردابی و توسعه باغهای مردم بومی منطقه بختیاری متوقف شده است؟ چرا حالا که آثار ویرانگر این سد بر فرسایش خاک منطقه و تخریب مراتع بکر عشایر بختیاری آشکار شده، فکری برای احیای مراتع نمی شود؟ چرا رئیس جمهور حقوقدان چشم خود را بر مهاجرت اجباری روستائیان و عشایر بختیاری و نقض گسترده حقوق شهروندی این همسایگان سدهای بزرگ که در اثر سدسازی آواره شده و می شوند، بسته است؟

- مردم شهرستانهای گتوند و شوشتر از عبدالحسین مقتدایی استاندار و سید محمد سادات ابراهیمی نماینده این شهرستانها در مجلس می پرسند: چرا ۴ درصد مالیات بر ارزش افزوده تولید برق نیروگاه سد گتوند علیا به مردم گتوند تخصیص داده نمی شود؟ این پول به جیب چه شخص یا اشخاصی در اهواز و تهران می رود؟ چرا سد گتوند علیا حتی یک هکتار از اراضی کشاورزی مردم را زیر کشت نبرده است؟ طرح توسعه اراضی کشاورزی منطقه که در ابتدای طرح وعده داده شده بود، چرا هرگز شروع نشد؟ چرا در حالی که کارشناسان مستقل معتقدند آب گتوند در اثر احداث این سد و افتتاح غیرکارشناسی آن توسط محمود احمدی نژاد شور شده است، مسئولان در این باره پنهان کاری می کنند؟ چرا پرورش ماهیان سردابی و توسعه باغهای مردم بومی منطقه بختیاری متوقف شده است؟ چرا حالا که آثار ویرانگر این سد بر فرسایش خاک منطقه و تخریب مراتع بکر عشایر بختیاری آشکار شده، فکری برای احیای مراتع نمی شود؟ چرا رئیس جمهور حقوقدان چشم خود را بر مهاجرت اجباری روستائیان و عشایر بختیاری و نقض گسترده حقوق شهروندی این همسایگان سدهای بزرگ که در اثر سدسازی آواره شده و می شوند، بسته است؟