خوزنا _ بسیاری از کشورها برای خودشان مناسبتها ورویدادهای تاریخی ،باستانی،و...دارند وبسیاری دیگر از کشورها برای خود مناسبت و رویدادتولید کرده،عنوانی دست وپا می کنند،چون درگذشته های دور سرزمین شان مناسبت های قابل ذکری نبوده است.
مناسبت ها ورویدادها ی متعددومحتوی دار برگرفته از تمدن ها هستند،امّاآن ها تمدن چندین هزار ساله ندارند که مناسبت ورویدادهای تاریخی آن چنانی داشته باشند.
اکثراین کشورها درمقابل تمدن های بزرگی چون تمدن های آسیایی مانندایران وهند و...کم سن و سال هستند.
اما بیکار ننشسته اند و زیرکانه ومدبرانه یا برای خود مناسبت ساخته اند ،ویا گاه ازیک افسانه یاحتی یک ماجرای بسیارسطحی ومعمولی برای خودرویداد تولید کرده اند ،رویدادهایی هنری ،فرهنگی،ورزشی،ملی ومیهنی .
تاپیشینه دست وپا کنند،تاانسجام ووحدت ملی ایجادکنند،تافکر،ایده وخلاقیت درمردم خود بپرورانند.
مردم درسراسر دنیا قصددارند تا با بزرگداشت آیین ها و مناسبت ها شورونشاط بیافرینند، هیجان تخلیه کنند، امیدبسازنندوامیدواری تولید کنند، دل ها را به هم نزدیک کنند ونفرت وکینه را به شادی و خنده مبدل سازند، و خودرا از افسردگی وروزمرگی نجات بخشند.
گاه درقالب واژه هایی زیبا چون کارناوال،فستیوال،..به خیابان ها می ریزند ازمرد وزن،پیروجوان،همه وهمه
دورهم جمع می شوند تا ده ها تن گوجه فرنگی را به سروکله ی یکدیگر پرتاب کنند،
بالن بسازند وهوا کنند، فانوس ها را از سروکول شهرهایشان آویزان کنند، فستیوال رنگ ها به پا کنند ویا فستیوال گرما راه بیندازند.
و یا درفستیوال روز مردگان اجتماعات عظیم بیافرینند.
البته هر کدام جلوه ها وزیبایی های خاص خودش را دارد، زمانی اعتباراین مراسمات هویدا می شود که با بزرگداشت وبرگزاری این سنت ها ورویدادهای تاریخی و.. فرصت های بسیاری را برای خود ایجاد می کنند وبه اصطلاح از فرصت های پیش آمده کمال بهره برداری را هم به عمل می آورند.
نکته ی خوبترماجرا این است که با این عمل خود هزاران گردشگروتوریست را به کشورهای خود سرازیر می کنند،پول پارومی کنند و هزاران شغل ایجاد می کنند..
با یک تیر نه که یک نشان که صدها نشانه می زنند..
در کشور عزیزمان ایران نیز مناسبت های تاریخی وکهن وبامعنا وپرازجاذبه ی بسیاری وجود دارد
مناسبت های فراوانی که هرکدام قصه ای شیرین وانسانی دارند..
مناسبتهایی چون چهارشنبه سوری ، جشن مهرگان ، و.....
ایران سرزمینی کهن باپیشینه ی تاریخی خوشنامی است که ریشه ای پابرجاواستواردارد،گذشته ای پرازفرازونشیب که نه درتنگناهایش به زبونی وزوال رفته ونه درگشایش وبخت یاریش ازحدومرز انسانیت وآدمیت ونیکویی های اخلاقی تجاوز کرده است.
«این سرزمین درادوارمختلف تاریخی خاستگاه تمدن های و فرهنگ های غنی بشری ،» 1 «و از کهن ترین تمدن های قانون مند جهان در گذشته ی دور وباستانی برخورداربوده است.» 2 و «تمدنش تخلق به اخلاق ودرمسیر ظرافت واُنس ومعرفت سیر کرده است.» 3
ایران کشوری باآیین ها ورسم ورسومات فراوانی است که هرکدام از آن ها ریشه دراخلاقیات وارزش ها انسانی داشته اند.
آیین هایی که مبنایش شکرگذاری ازرحمت خداوندوسپاس از دست های بخشنده ی طبیعت وقدردانی از سخت کوشی وتلاش مردم وپاسداشت خوبی هاونیکویی ها بوده است.
آیین هاوجشن های پرمعنا وباشکوه،که هرکدام نشان ازفرهنگ والا،فهم وشعور وانگیزه های متعالی وآرمانی این ملت عزیز بوده است.
جشن هایی چون جشن سده،جشن مهرگان،اسفندگان،جشن زایش و...و...وجشن چهارشنبه سوری
که هرکدام ازدل فلسفه ومنطقی خاص متولد شده ، رشدکرده ، بالیده اند ودربسترتاریخ دردل ملت زنده وپویا مانده اند.
امااین آیین های ریشه داروپرازصفا ومعنویت به دلیل این که درگذشته ی ایران شکل گرفته بودند,به تصوراین که هرآنچه مربوط به گذشته است ناصواب ونادرست است نادیده گرفته شده ویابابی مهری مواجه شدند،
وحال آنکه اکثریت این آیین ها ریشه درقلب وروح مردم داشته وازدل وجانشان نشأت گرفته وطرح ونقشه ی مردمی داشته است. وازآنجاکه هرآنچه از نهادوفطرت مردم بیرون بیاید درطول زمان ها ماناوایستا خواهدبود ،
جاذبه ی خودرا در بین مردم حفظ کرده اند، مانند آیین چهارشنبه سوری
که فلسفه ی وجودیش برکسی پوشیده نیست.
قصد پرداختن به فلسفه وچرایی این رسم ویا نفی واثبات آن نیست . که خود مجالی جداگانه می طلبد و اهدافی دیگر.
اما ازآنجا که به« سور» 4 ختم می شود معلوم است که لابد هرآنچه بوده یک هدفش سوروساط ودورهمی وصفا وصمیمیت بوده است.
ولی
بی توجه یی به برگزاری این آیین ها ی مردمی در طول چندین دهه به جای فرهنگ سازی وبسترسازی مناسب.....
نه تنهاباعث شدکه برخی از این آیین های ملی ،میهنی ازجاده ی خودخارج شده به بیراهه بیفتند ،بلکه بدل به ناهنجاری ها وگاه معضلاتی شوند که سال هاست دامان جامعه راگرفته وچه هزینه های سنگینی را که برملت تحمیل نکرده اند.
وبه جای ایجادسوروشوروانگیزه وامیدودلخوشی درآغازسال نو چه صحنه های غم انگیز وچه داغ دل ها وچه ترس و دلهره ها که ازخودبه جا نگذاشته اند.
وآیینی که می توانست جلوه های زیبا یی از همکاری ،دوستی،وحدت ،خلاقیت وانگیزه وامیدبوده ، وکاروفعالیت وتبلیغات جهانی وجلب گردشگر را بدنبال خود داشته باشد،
چگونه مایه ی ناراحتی و افسردگی گشته است.
آری....
بی تدبیری ها چه سورها راکه به سوزها مبدل نکرده است..
خوزنا _ مریم مفتوح /کارشناش امورتربیتی
منابع:
1/ تمدن های ایران باستان /کانون فرهنگی آموزشی قلم چی / 91/11/22
2/ ایران باستان از کهن ترین تمدن های قانون مند... persian.epocntimes.com
3/ برگرفته از معنای تمدن از دیکشنری آنلاین آبادیسdictionary.abadis.ir
4/کانون انسان شناسی وفرهنگ /رضارجبی /
|