به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، حدود دو سال است که قیمت کلیه اقلام، از خوراکی و کشاورزی گرفته تا صنعتی، سرمایهای و کالاهای داخلی و خارجی سر به فلک کشیده است اگر چه بخشی از بالارفتن نرخها در بازار نتیجه رفتار اقتصادی مردم در برخورد با افزایش قیمت کالا و تقاضای بیش از حد برای خرید اقلامِ گران شده است اما از رها کردن بازار توسط دولت هم نباید به سادگی گذشت.
تنظیم بازار تابعی از مناسبتها
اما واقعیتهای زندگی جامعه نشان میدهد نظارت بر بازار به شدت ضعیف و کنترل و تنظیم بازار تابعی از مناسبتهای مختلف(شب عید، ماه رمضان و...) است همین عامل سبب شده تا قیمتها از نوسان بسیار بالایی برخوردار باشند.
تصمیمات اقتصادی بدون هدف
از طرفی بررسی عملکرد دولت در حوزه اقتصادی نشان میدهد تصمیمات تیم اقتصادی دولت برای سامان دادن به اوضاع اقتصادی بدون فراهم کردن شرایط و زمینههای مورد نیاز برای رشد شاخصها اقتصادی مانند: مسکنسازی، ارز، انواع بازارها، مالیات، تجارت، آبوهوا، تولید ناخالص داخلی، قیمتها و... است.
دو وعده رئیس جمهور
به عنوان مثال در ابتدای سال گذشته رئیس جمهور وعده حفظ تورم تکرقمی و بالا بردن قدرت خرید مردم داد که انتظار میرفت اقتصاد کشور در این مسیر حرکت کند اما هر چه از سال گذشت اقتصاد ما از جاده حفظ تک رقمی تورم خارج شد.
دستکاری نرخ ارز با هدف صادرت
محمدجواد توکلی کارشناس اقتصادی در رابطه با موانع تحقق تورم تکرقمی و ادامه مسیر سال ۹۶ در سال ۹۷ میگوید: مهمترین عاملی که در افزایش نرخ تورم تأثیر میگذارد دستکاری نرخ ارز برای افزایش صادرات است که همین سیاست غلط سبب شد هزینههای بنگاههای تولیدی حتی کارخانههایی که محصولات آنها در سبد صادراتی کشور قرار دارد افزایش پیدا کند.
وی با بیان اینکه رفتارهای نامناسب و هیجانی دولت و بانک مرکزی در زمانی که نرخ ارز دچار نوسان شد به آشفتگی اقتصادی بیشتر دامن زد، افزود: پتروشیمیها و فولادیها که بیشترین نفع را از افزایش نرخ ارز بردند پس از مدت کوتاهی با افزایش هزینههای تولید روبهرو شدند.
کارت اعتباری دریافت کالا به جای پول نقد
بهنام ملکی اقتصاددان معتقد است: برای افزایش قدرت خرید کارگران و کارمندان راه را اشتباه رفتیم و بهترین راهی که میتوانستیم قدرت خرید کارگران و کارمندان را افزایش دهیم کارت اعتباری دریافت کالاهای اساسی بود تا خانوارها با خیال راحت بدانند هر ماه چقدر کالای اساسی دریافت میکنند.
وی با بیان اینکه دولت هزینه زیادی برای واردات کالای اساسی پرداخت میکند، عنوان کرد: دولت سالانه ۱۴ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی تخصیص داده اما کالا با نرخ آزاد ارز به دست مردم میرسد و عدهای سودجو در این بین سود میبرنددر حالی که دولت این هزینه را برای افزایش قدرت خرید مردم پرداخته است.
پرداخت یارانه عامل افزایش قیمتها
دولت امسال افزایش حقوق کارگران و کارمندان دولت را در حالی مصوب کرد که نرخ تورم ثابت و قیمت بازار کارلاهای اساسی و حتی محصولات کشاورزی داخلی از نوسانات شدیدی رنج میبرد.
از طرفی تجربه هدفمندکردن یارانه در سال 89 نشان میدهد که به همان میزان پول نقد در اختیار مردم گذاشته میشود به همان میزان بر افزایش قیمت بازار و عدم کنترل بازار تاثیر خود را گذاشته است.
مذاکرات هستهای بهانه دمِ دست مسؤولان برای توجیه مسائل اقتصادی
حال که وعدههای دولت در بخشهای مختلف اقتصادی یا محقق نمیشود و اگر محقق شده نتایج معکوسی را در زندگی مردم به دنبال داشته است؛ مذاکرات هستهای و تحریمها تبدیل به بهانه دمِ دست مسؤولان دولتی شده است تا کلُ کاسهکوزههای مربوط به مسائل اقتصادی کشور را بر سر آنها بشکنند و هر روز بسته به لابی اقتصادی واسطهها، و هر بار محصولی در بازار تبدیل به قصه پر غصه مردم شود.
یک روز قیمت پیاز تا نرخ ارز معامله میشود و یک روز رُب گوجه فرنگی انبار میشود؛ 45 درصد علت افزایش قیمت گوشت هم قاچاق دام زنده است و از قبل از سال تا کنون نوبت به هنرنمایی تاجران شکر است.
صادرات عامل افزایش قیمت پیاز
علی مویدی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میگوید: صادرات بیش از حد پیاز و بارندگیهای اخیر عامل اصلی افزایش قیمت پیاز بوده است، نه قاچاق!
وی در پاسخ به این سوال که اگر ممنوعیتی برای صادرات پیاز به وجود بیاید آیا قاچاق آن رونق نمیگیرد؟ میگوید: اینگونه نیست و دولت میتواند از طریق افزایش تعرفه و حقوق گمرکی یا اعلام ممنوعیت مقطعی جلوی صادرات پیاز را بگیرد چرا که هم اکنون صادرات بیش از حد پیاز به کشورهای همسایه مانند عراق عامل گرانی آن شده است و اگر صادرات آن ممنوع شود، قاچاق آن رونق نخواهد گرفت.
خشکسالی تولید خرما را کم کرد
رئیس انجمن ملی خرمای ایران هم مهمترین دلایل افزایش خرما در آستانه ماه مبارک رمضان را کاهش تولید به دلیل خشکسالی سال گذشته و افزایش قیمت کود و نهادها و افزایش نرخ ارز دانست.
چهار دلیل افزایش قیمت ماکارونی
دبیر انجمن تولیدکنندکانون صادرکنندگان ماکارونی نیز افزایش قیمت گندم، سلفون، کارتن و افزایش حقوق را از دلایل مهم افزایش قیمت ماکارونی اعلام میکند.
توزیع بنزین با نرخ فعلی
سخنگویی هیات رئیسه مجلس اما میگوید: بنا برتوافق نمایندگان مجلس مقرر میشود امسال به منظور جلوگیری از قاچاق، کارتهای سوخت احیا شود اما هیچگونه سقف و سهمیه بندی برای بنزین نداشته باشیم و بنزین با همان نرخ فعلی یعنی هر لیتر هزار تومان ارائه خواهد شد.
پایین آمدن شاخصهای رفاه اجتماعی
با بررسی اهمیت مصرف اقلام غذایی نام برده در سبد غذایی خانواره به ویژه با توجه به حلول ماه مبارک رمضان که مصرف شکر و خرما به بالاترین حجم خود خود خواهد رسید به نظر میرسد کنترل و نظارت بر قیمت برخی اقلام خوراکی مورد نیاز مردم توسط دولت در اولویت دوم بعد از توسعه صادرات آن اقلام است.
اگر چه رونق صادرات غیر نفتی از عاملهای مهم دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار است و سبب میشود دولت تاثیرپذیری کمتری از تحولات سیاسی و اقتصادی جهان که متاثر از اقتصاد نفتی است بشود اما قطعاً توسعه صادراتی به نوسانات قیمت بازار داخلی منجر شود توجیه اقتصادی ندارد و شاخص رفاه اجتماعی به حداقل خود میرساند.
دلالان شکر
صادرات پیاز به عراق با هدف به دست آوردن بازار کشور همسایه و به شیوه دامپینگ انجام میشود؛ 50 درصد صادرات خرمای کشور که مربوط به خوزستان است به کشورهای امارات، قزاقستان، روسیه، استرالیا، ترکیه، تاجیکستان، چک، لهستان، سنگاپور، رومانی و کانادا انجام می شود به قوت خود باقی است اما برای تعدیل قیمت خرما بحث کاهش تولید خرما به دلیل خشکسالی مطرح میشود.
طرح قاچاق 45 درصد دام زنده به عنوان عامل افزایش گوشت قطعاً 45 درصد ناکارآمدی در حوزه صادرات و گمرگ کشور را نشان میدهد و اگر تولید شکر به دلیل باران و سیل اخیر خوزستان در کشور کاهش پیدا کرده است نتیجه میشود 60 درصد تامین شکر کشور متاکدی به بازار خارجی است چرا که نیاز شکر کشور بالغ بر 2 میلیون تن در سال است و که خوزستان 40 درصد آن را تامین میکند.
بنابراین طرح این فرضیه که افزایش قیمت شکر و یا کمبود شکر در کشور نتیجه عدم برداشت به موقع نیشکر در خوزستان یا تلف شدن مزارع کشاورزی نیشکر در خوزستان با 2 هزار میلیارد تومان سود غیرقانونی که به جیب دلالان بازار شکر رفته است قطعاً سنخیت ندارد.
تصمیم مجلس
و اما مجلسی که با صدور کارت سوخت بخواهد از قاچاق سوخت جلوگیری کند قطعاً یا قاچاقچان واقعی سوخت را شناسایی نکرده یا نمیداند قاچاق این ماده استرتژیکی چه سطحی از مراودات تجاری را میطلبد اگر نه در خوزستان سوخت را در کنار جادهها تهیه میکنند.
به گزارش خبرگزاری فارس، دولت ظرف این چند سال نه تنها به وعدههای اقتصادی خود جامه عمل نپوشاند بلکه در طول این سالها راه حل کلیه مسائل اقتصای موجود را برقراری ارتباط با قدرتهای دنیا دانسته و از توان داخلی و ظرفیت نیروی جوان غافل شد.
گزارش: عاطفه اسماعیلی منش